امید به ارتقای سلامت شهروندان با سوخت پاک

با وجود اعلام این خبر د ر هفته های اخیر مبنی بر اینکه قرار است از این پس سوخت پاک د ر تهران و کلانشهرهای کشور توزیع شود، به نظر می رسد که تبعات استفاد ه از فرآورد ه های غیراستاند ارد نفتی د ر سال های گذشته همچنان گریبانگیر جامعه است. استفاد ه از سوخت غیراستاند ارد و لنت های ترمز نامرغوب د ر سال های اخیر د ر کنار خارج نکرد ن خود روهای فرسود ه باعثافزایش میزان آلایند ه ها د ر کلانشهرها و به تبع آن بالا رفتن رجوع تعد اد بیماران مبتلا به ضایعات د ر بافت ریه به مراکز د رمانی شد ه است.

از سویی د یگر پراکند ه شد ن آزبست ناشی از تولید لنت های ترمز غیراستاند ارد احتمال ابتلای افراد به بیماریسرطانرا افزایش د اد ه است. د ر این گزارش عوارض استفاد ه از سوخت غیراستاند ارد و تولید لنت های نامرغوب بر سلامت مرد م مورد بررسی قرار خواهد گرفت، به د لیل اینکه بر این موارد بیش از سایر د لایل مؤثر د ر آلود گی هوای کلانشهرها تأکید شد ه است. د کتر بهزاد رحمانی، فوق تخصص جراحی ریه د ر گفت و گو با همشهری گفت: آلایند ه های محیط زیست و به ویژه مواد ناشی از سوخت های فسیلی به خود ی خود عوارض سنگینی بر ریه افراد و به خصوص افراد بیمار برجای می گذارد. زمانی که تأمین سوخت فسیلی از مسیر عاد ی خود یعنی تولید فرآورد ه ای نظیر بنزین در پالایشگاه خارج می شود و به جای آن در مجتمع های پتروشیمی تولید می شود.

استاند ارد های متعارف جهانی د رباره بنزین به طور کامل ناد ید ه گرفته می شود. د ر چند سال اخیر که ما شاهد تولید بنزین پتروشیمی بود یم نیز چنین اتفاقی روی د اد. افزایش کم سابقه مراجعات بیماران ریوی و به ویژه آن د سته از بیماران که بافت ریه آنها د چار ضایعات شد ه مانند بیماران مبتلا به آسم، برونشیت مزمن و آمفیزم مؤید این اد عاست. به طور کلی می توان گفت که د ر نتیجه مطالعات محققان تأثیرات ژنتیک فرآورد ه های نفتی غیراستاند ارد اثبات شد ه است. یکی از مهم ترین این تأثیرات بروز بیماری های ناشی از جهش های ژنتیک بود ه است.

اثر این جهش ها د ر کاهش سطح د فاع بد ن به خوبی شناخته شد ه است. به گفته د کتر رحمانی از آنجا که ما مراکز آمار مناسبی برای اعلام رقم و عد د این آثار ند اریم نمی توانیم به طور کاملا د قیق میزان افزایش این جهش ها را اعلام کنیم. اما با توجه به بالا رفتن میزان مراجعات روزانه می توانیم این مسئله را اعلام کنیم که میزان مبتلایان به جهش های ژنتیک د ر سال های اخیر د ر کشور بالا رفته است. نتایج حاصل از این آسیب های جسمانی د ر اقتصاد د رمان و سلامت عمومی مرد م ایران غیرقابل انکار است. علاوه بر افزایش میزان آلایند ه های ناشی از فرآورد ه های غیراستاند ارد نفتی ما د ر سال های اخیر شاهد استفاد ه از لنت ترمزهای غیرمرغوب و غیراستاند ارد و همچنین لاستیک های بی کیفیت بود ه ایم.

یکی از آثار تولید لنت های نامرغوب د ر کشور تولید آزبست و افزایش میزان آن د ر فضای کلانشهرهاست. آزبست یا الیاف پنبه نسوز معد نی نوعی سیلیکات است که د ر سنگ و خاک یافت می شود. به د لیل مقاومت بالای فیبر آن د ر برابر حرارت، از آن د ر مصالح ساختمانی به عنوان عایق د ر برابر آتش سوزی بهره برد اری می شود. از این ماد ه معد نی د ر ساخت طیف وسیعی از کالاهای صنعتی نظیر سقف کاذب، کاشی، برخی صنایع کاغذی و همچنین به د لیل قد رت اصطکاک بالا از آن د ر ساخت لنت ترمز، کلاچ و برخی د یگر از قطعات خود رو استفاد ه می شود. البته هم اکنون استفاد ه از آن ممنوع شد ه است اما هنوز نیز به صورت غیرقانونی از آزبست استفاد ه می شود.

غلظت آزبست د ر هوا از طریق برش، سایش و سایر عملیاتی که روی مواد حاوی این ماد ه انجام می شود، افزایش می یابد. به گفته د کتر رحمانی قرار گرفتن د ر معرض آزبست خطر ابتلا به بیماری های ریه را افزایش می د هد. برخی کارشناسان خطرات ناشی از این ماد ه معد نی را به مراتب بد تر از د ود سیگار می د انند. عوارض و بیماری های ناشی از الیاف پنبه معد نی ممکن است چند سال به طول انجامد. د ر واقع تبعات آزبست بعد از یک د وره زمانی ۱۵تا ۲۰سال خود را به صورت سرطانی به نام مزوتریوما نشان خواهد د اد اما به نظر می رسد راه حل کاهش میزان آلود گی هوا د ر کلانشهرها محد ود به استفاد ه از سوخت پاک نباشد.

د کتر علی اصغر فرشاد، متخصص بهد اشت محیط د ر گفت و گو با همشهری اعلام کرد که عوامل متعد د ی د ر افزایش میزان آلایند ه هایی که تأثیر بسیار منفی بر سلامت انسان می گذارند د خیل هستند. بنزین با کیفیت پایین، فرسود ه بود ن خود روها و سیستم مهند سی ناقص موتور خود روها باعثتشد ید آلود گی هوا د ر شهرها می شود و به تبع آن موارد ابتلا به سرطان د ر سطح شهرها افزایش خواهد یافت.

به گفته این کارشناس آلود گی هوا ناشی از انباشت مواد شیمیایی د ر هواست. یکی از عوامل آلود گی هوا احتراق ناقص سوخت خود روهاست. د کتر فرشاد نیز مانند د کتر رحمانی معتقد است که آزبست عمد تا باعثایجاد بیماری آزبستوزیس که یک بیماری ریوی است، می شود. د کتر فرشاد د ر اد امه توضیح می د هد که آزبستوزیس عبارت است از التهاب ریه ها به علت استنشاق ذرات آزبست. به همین د لیل است که متخصصان آزبست را جزو مواد سرطان زای خطرناک می د انند.