درمان کرختی بدن

 دلیل خستگی و بی حالی 
خستگی و بی حالی حالتی است که در آن فرد برای انجام کارها انرژی ندارد. کنترلِ خستگی کار سختی است، چون نشانه یا وضعیت بسیار مبهمی است. خستگی انواعی دارد، مثلا: خستگی فیزیکی، خستگی احساسی، خستگی به عنوان نشانه‌ی یک بیماری و خستگی به عنوان خود بیماری.

بسیاری از ما در طول سال ممکن است دچار خستگی و بی حالی شویم اما دلیل خستگی و بی حالی خود را ندانیم و به دنبال راه چاره آن باشیم.

خستگی روزانه بر عملکرد فرد تاثیر منفی می گذارد و باعث می شود در محل کار عملکرد خوبی نداشته باشد.

دلیل خستگی و بی حالی ممکن است به دلیل خواب ناکافی و نامناسب یا نشانه بیماری جسمی و روحی باشد. خستگی ممکن است بر روابط فرد هم تاثیر بگذارد و کسانی که حس این افراد را درک نکنند ممکن است  آنها را تنبل فرض کنند. 
 
خستگی و بی حالی ممکن است به علت خواب ناکافی، کار زیاد، کسالت، نگرانی و استرس باشد. احساس خستگی و بی حال بر سلامتی جسمی و روانی افراد تاثیر گذاشته و انجام کارهای روزانه را برای  آنها سخت می کند.

ممکن است خستگی به دلیل کار زیاد یا کمبود خواب باشد و با استراحت بتوان آن را رفع کرد اما دلیل خستگی و بی حالی ممکن است فراتر از این باشد و مربوط به مشکلات پزشکی باشد که فرد از آن بی خبراست.

مشکلات تیروئید، کم خونی، مشکلات قلبی، دیابت و مشکلات کلیوی و کبدی از بیماری هایی هستند که موجب خستگی می شوند. این احتمال هم وجود دارد که خستگی، از علائم افسردگی یا قند خون پایین باشد. 

  
شکلات میزان سروتونین و اندروفین خون را زیاد می کند و این دو هورمون باعث شادمانی می شود. سعی کنید گاهی شکلات بخورید، تا این احساس در شما تقویت شود.  

درمان بی‌حالی 
افرادی که دچار بی حالی و خستگی می شوند به دنبال راه حلی هستند تا بتوانند از این حالت رها شوند . در ادامه مقاله راه هایی برای درمان بی حالی بیان شده است. 
 
بالا بردن فعالیت فیزیکی و جنب و جوش 
 
 یکی از راه حل های درمان بی حالی ، بالا بردن فعالیت فیزیکی و جنب و جوش می باشد. متاسفانه فرد تا احساس بی حالی می کند سعی می کند که چرتی بزند و استراحت کند، در صورتی که وقتی فرد  تمام روز را به خاطر بیماری در رختخواب دراز می‌کشد، احساس خستگی و بی‌حالی  او بیشتر می‌شود.

اینجا بخوانید:

چطور از مجردی لذت ببریم؟

در این شرایط ممکن است  فرد احساس سردرد و سرگیجه خفیفی  داشته باشد و به جای اینکه انرژی بگیرد و سرحال شود، انگار همه‌ی انرژی بدنش تحلیل رفته است. 
 
اگر احساس خستگی می‌کنید و رَمق کار کردن ندارید، شاید با قرار گرفتن در معرض هوای تازه به راحتی بتوانید به جسم و ذهن‌تان طراوت بدهید.

بهتر است به جای استراحت مطلق، به خودتان پاداش بدهید، یعنی هراز گاهی از جایتان بلند شوید و هوای تازه‌ای بخورید تا تأثیر طراوت‌بخش آن را در خودتان احساس کنید.

این کار به سبب آزاد شدن اندورفین باعث  می شود خلق و خوی  فرد بهتر شود. فراموش نکنید که غم و افسردگی، عوامل زمینه‌ساز خستگی هستند. 
 
برای بالا بردن انرژی، به ویژه در درازمدت، ورزشِ «منظم» اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر فکر می‌کنید حوصله‌ی ورزش کردنِ زیاد را ندارید، پس در آغاز کار، بیش از حد ورزش نکنید. 
 
نوشیدن آب سیب‌زمینی 
 
یکی دیگر از راه های درمان بی حالی و خستگی ، نوشیدن سیب زمینی می باشد.شاید خوردن یک لیوان آب سیب زمینی برای فرد سخت باشد اما آب سیب‌زمینی یک درمان خانگی عالی برای درمان بی حالی و کسالت است.

گذاشتن چند قطعه از تکه های سیب‌زمینی در یک لیوان آب، آن را به یک معجون غنی از پتاسیم تبدیل می‌کند که نتیجه ی آن کاهش احساس بی حالی است، چون این نوشیدنی یک ماده‌ی معدنی را وارد بدن می‌کند که بسیاری از افراد، مقدار کافی از آن را دریافت نمی‌کنند. 
 
بدن، پتاسیم را نیز مانند منیزیم تولید نمی‌کند و ما باید آن را از منابع خارجی و راه های دیگری دریافت کنیم. با به دست آوردن مقدار کافی پتاسیم، می‌توان احساس ضعف بی حالی خود را رفع کنیم.

پتاسیم به تنهایی به فرد  انرژی نمی‌دهد، اما همراه با منیزیم ،الکترولیتی را ایجاد می‌کند که برای عملکرد درست سلول‌ها و آزادسازی انرژی و هدایت الکتریسیته، حیاتی است. بدون پتاسیم، عضلات ما به درستی حرکت نخواهند کرد و تکانه‌های عصبی ما به درستی فعال نمی‌شوند. 

 
 برای استفاده از آن سیب‌زمینی را قطعه قطعه کنید (نیازی به کندن پوست آن نیست) و آن را داخل لیوان آب بریزید و یک شب تا صبح در یخچال بگذارید و صبح قبل از خوردن هر چیز دیگری، آن را بنوشید. 
 
خوردن میوه های قرمز رنگ 
 
یکی دیگر از راه های درمان بی حالی و کسالت ، خوردن میوه های قرمز رنگ می باشد. میوه هایی بارنگ قرمز در بین میوه ها از خواص ویژه ای برخوردارند که از جمله سلامت قلب و افزایش توانایی مغز برخی از این خاصیت های بی نظیر است .

یکی از این میوه های قرمز رنگ آلو است که می توان آن را معدنی از خواص و ویژگی دانست . آلو دارای طبع خنک و مقدار زیادی قند و هیدرات کربن دارد و خواص زیادی دارد و سرشار از ویتامین های (آ، بی ، سی) و آهن و کاروتن است و همچنین، مقوی برای ورزشکاران و دارای فسفر، کلسیم، پتاسیم و پروتئین است. 

رفع خستگی با شکلات 
 
شکلات میزان سروتونین و اندروفین خون را زیاد می کند و این دو هورمون باعث شادمانی می شود. سعی کنید گاهی شکلات بخورید، تا این احساس در شما تقویت شود. زنان به خوردن شکلات علاقه مند هستند، زیرا تحقیقات نشان داده که شکلات باعث می شود حالات و روحیات افراد تغییر کند. 
 
تقویت گلبول‌های قرمز 
 
یکی دیگر از راه های درمان بی حالی و خستگی، تقویت گلبول های قرمز در بدن می باشد. آهن عنصر ضروری و مورد نیاز بدن است و بدون آن، بدن نمی‌تواند به اندازه‌ی کافی، گلبول‌های قرمز تولید کند. گلبول‌های قرمز حاوی هموگلوبین هستند.

هموگلوبین در ساختارِ خود عنصر آهن قرار دارد و نقش آن انتقال اکسیژن به سرتاسر بدن است. بسیاری از افراد تصور می‌کنند مصرف اکسیژن با ورود آن به ریه‌ها، پایان می‌یابد، اما اکسیژن باید کل بدن را طی کند و به تمام سلول‌ها و اندام‌های بدن برسد تا به آنها توانایی کار کردن بدهد.

همان‌طور که می‌توانید تصور کنید، کمبود اکسیژن باعث می شود عملکرد بدن کم شود و در نهایت، خستگی را به همراه دارد. به این وضعیت، کم‌خونیِ ناشی از فقر آهن می‌گویند. برای مقابله با آن، با برگ‌های گزنه (ترجیحا برگ‌های تازه، اما برگ‌های خشک هم مؤثر هستند) چای درست کنید. گزنه سرشار از آهن و ویتامین (سی) است. 
 
خواب کافی و با کیفیت 
 
 از دیگر راه های درمان بی حالی و خستگی داشتن خواب کافی و با کیفیت است. در طب سنتی کیفیت خواب وبیداری افراد متناسب با سن، موقعیت، مزاج و جنس افراد تعریف می شود؛ برای مثال جوانی که می خواهد روز بانشاطی را سپری کند باید حداقل شش ساعت خواب شبانه مفید داشته باشد.

دقت داشته باشید که با کیفیت ترین خواب مربوط به ساعات 9 شب الی 1 نیمه شب است، به طوری که جالب است بدانید هر یک ساعت خواب در این ساعات معادل دو ساعت خواب بعد از نیمه شب است. 
 
بلغور جو دوسر 
 
جو دوسر حاوی فیبر محلول است که در واقع جلوی بالا رفتن آنی و یکباره قند خون را می گیرد و از سقوط یکباره آن هم جلوگیری می کند. این خاصیت از آنجا نشات می گیرد که بعد از حل شدن در دستگاه گوارش به شکل فیلتر عمل کرده و جذب چربی و قند را کند می کند. بلغور جو دوسر سرشار از فیبر و بعضی پروتئین ها است که هر دوی این ها در احساس سیری کمک می کنند.

همچنین حاوی کربوهیدرات با کیفیت است که در بدن به عنوان گلیکوژن ذخیره می شود و سوخت مغز و ماهیچه ها را تامین کرده و در طول روز به ثبات قند خون کمک می کند. 
 
شیر 
 
شیر آب بدن را تامین می کند و زمانی که عرق می ریزیم تعادل الکترولیت بدن را تامین می کند. کازئین ( یک پروتئین موجود در شیر ) زمان خواب به شل شدن عضلات کمک کرده و کمک می کند با آرامش به خواب رویم. 
 
مصرف جینسِنگ 
 
احتمالا معروف‌ترین گیاه علفی چینی، جینسِنگ است .این گیاه سرشار از گونه‌های همیشه‌سبز و حاوی ترکیبات طبیعی است. این گیاه در آمریکای شمالی، همین‌طور آسیای شرقی پیدا شده است.

جینسنگ اغلب به عنوان یک گیاه «آداپتوژن» در نظر گرفته می‌شود، به این معنا که به سازگاری بدن با استرس کمک می‌کند، خواه این استرس ناشی از قرار گرفتن در معرض سرما یا گرمای شدید باشد، خواه به خاطر گرسنگی یا خستگی.

اینجا بخوانید:

مزایای برونگرایی+تست شخصیت شناسی

تصور می‌شود این گیاه با بهبود بخشیدن عملکرد سیستم آدرنال، به رویارویی بدن با استرس کمک می‌کند. وقتی صحبت از واکنش هورمونی به استرس می‌شود، سیستم آدرنال، مرکز فرماندهی بدن است. کورتیزول، هورمون «استرس» می‌تواند بر کیفیت خواب ما اثر بگذارد و تعیین‌کننده‌ی به خواب رفتنِ دوباره‌ی ما در شب باشد، زیرا با ترشح هورمون کورتیزول، ملاتونین سرکوب می‌شود. 
 
ما برای داشتنِ چرخه‌ی منظم خواب و بیداری به ملاتونین نیاز داریم. اگر سطح کورتیزول بالا باشد، حتی پس از استراحت کامل، احساس خستگی مزمن می‌کنیم. صبح‌ها، سطح کورتیزول بدن ما در نقطه‌ی اوج خود قرار دارد و سپس به تدریج در طول روز، کم می‌شود، اما اگر سطح آن بالا باقی بماند، این ریتم روزانه، همین‌طور خواب باارزشی که برای سرحال شدن به آن نیاز داریم، مختل می‌شوند.

دریافت مقدار کمی جینسنگ ممکن است به تنظیم کورتیزول و عملکرد درست بدن، کمک کند. 

 اگر احساس می‌کنید در اواسط روز بی‌حال هستید، یک لیوان دیگر آب لیموترش درمان بی حالی و کسالت شماست. عناصر شیمیایی و مولکولی آب لیموترش که با خستگی مبارزه می‌کنند، بسیار زیاد می باشد و می‌توان گفت که در میان تمام مرکبات، انرژی‌بخش بودن و خواص درمانی این نوشیدنی اثبات شده است. 

 
 ورزش کردن 
 
 یکی از توصیه های مهم برای رفع بی حالی و خستگی ، ورزش کردن می باشد. فعالیت حرکتی منظم مثلاً سه روز در هفته، هر بار 20 دقیقه پیاده روی باعث افزایش کیفیت زندگی و پیش گیری از ابتلا به انواع بیماری ها می شود. 
 
رفع کسالت و بی حالی با ازدواج به موقع 
 
ازدواج به موقع و داشتن روابط زناشویی سالم و متعادل باعث افزایش نشاط و شادابی می شود و بالا رفتن سن ازدواج و افراط وتفریط در رابطه جنسی موجب کسالت و افسردگی می شود. 
 
مصرف بیشتر مرکبات 

 
تقریبا تمام انواع مرکبات دوست‌داشتنی هستند. از آب لیمو شیرین گرفته تا آب پرتقال و تمام آب‌میوه‌های دیگر که همیشه به عنوان درمان‌های خانگی مورد استفاده‌ی ما بوده‌اند. برای درمان بی حالی و کسالت توصیه می‌ شود روز خود را با یک لیوان آب لیموترش آغاز کنید. 
 
عطر لیموی ترش تازه درون لیوان آب به تنهایی می‌تواند فرد را سرحال ‌کند. خواص لیموترش بی‌شمار است. آب لیموترش بسیاری از بیماری‌ها را از بین می برد ، مثلا از یبوست پیشگیری می‌کند، اما خاصیت دیگرش این است که به یک بدن خسته، جان تازه‌ای می‌دهد. 
 
اگر احساس می‌کنید در اواسط روز بی‌حال هستید، یک لیوان دیگر آب لیموترش درمان بی حالی و کسالت شماست. عناصر شیمیایی و مولکولی آب لیموترش که با خستگی مبارزه می‌کنند، بسیار زیاد می باشد و می‌توان گفت که در میان تمام مرکبات، انرژی‌بخش بودن و خواص درمانی این نوشیدنی اثبات شده است. 
 
 برای استفاده از  آن آب نصف یک لیموترش تازه را بگیرید و به یک لیوان آب اضافه کنید. اگر زمستان است، از آب گرم و اگر تابستان است، از آب سرد و یخ استفاده کنید. دو بار در روز این نوشیدنی را بنوشید و یک لیوانِ آن را به اواسط روز که احساس خستگی می‌کنید، اختصاص بدهید. 
 
استحمام مناسب 
 
 یکی دیگر از راه های درمان بی حالی و کسالت ،استحمام مناسب می باشد. حمام کنید ، بعد از شنا کردن در دریا احساس جوانی می کنید. برای این که احساس طراوت را در روزها و شب های پاییزی پیدا کنید کافی است یک فنجان نمک داخل وان حمام بریزید و آن را با آب گرم پر کنید. با شمع های معطری که در کنار وان می گذارید، آرامش خاصی پیدا خواهید کرد. 
 
درست کردنِ نوشیدنی انرژی‌زای خانگی 
 
یکی دیگر از راه های درمان بی حالی نوشیدن انرژی زا های خانگی می باشد.بهتر  است به نوشیدنی‌های انرژی‌زای بیرون عادت نکنید. در حقیقت، این نوشیدنی‌های غیرطبیعی بر مشکلات فیزیکی ما اضافه می کنند .

پس بهتر است خودتان نوشیدنی‌‌های انرژی‌زا درست کنید که هم طعم طبیعی‌تری دارند و هم در بهبود سلامتی‌تان اثر واقعی دارند و شما را به همان انرژی طولانی‌مدتی که به دنبالش هستید، می‌رسانند. 
 
مصرف شیرین بیان 
 
یکی از ترکیبات اصلی شیرین بیان، یعنی گلیسیریزین می‌تواند در بهبود خستگی مفید باشد، به ویژه اگر خستگی توأم با عملکرد ضعیف آدرنال باشد. ریشه‌ی شیرین بیان نیز مانند جینسنگ، می‌تواند به بهبود تنظیم سطح کورتیزول کمک کند.

اگر بدن شما به اندازه‌ی کافی کورتیزول تولید نکند، ممکن است در تلاش برای جبران این کمبود، بیش از حد کورتیزول تولید کند و این وضعیت باعث می‌شود در طول روز، احساس خستگی کنید، اما در طول شب، قادر به خوابیدن نباشید و آن خستگی را همچنان احساس کنید.

میزان تولید کورتیزول باید متعادل باشد. اگر بیش از حد باشد، قادر به خوابیدن نخواهید بود و اگر کمتر از حد باشد، استراحت شما مختل خواهد شد. 

اغلب ما گهگاه یا شاید همیشه، احساسِ بی‌حالی و خستگی می‌‌کنیم. خستگیِ واقعی چیزی بیش از احساس خواب‌آلودگی است و ناخواسته فکر شما را درگیر غلتیدن در رختخواب و فراموش کردن کارهای روزمره می‌کند. 

احساس خستگی به طور نامحسوس در زندگی روزانه‌ی ما رخنه کرده است و سلامتی فیزیکی و روانی ما را آن‌قدر تحت تأثیر قرار داده است که انجام کارهای روزمره را، اگر نگوییم غیرممکن، اما سخت کرده است. 

مشکلات ما با خستگی، روابط‌مان با دیگران را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. دیگران احساس خستگی وحشتناک ما را درک نمی‌کنند، مگر اینکه خودشان آن را تجربه کنند و تا وقتی که این احساس را تجربه نکنند، شما از دید آنها فقط یک فرد تنبل به نظر می‌رسید که فکر و ذکرش خوابیدن است. 

علت بی‌حالی 

کنترلِ خستگی کار سختی است، چون نشانه یا وضعیت بسیار مبهمی است. خستگی انواعی دارد، مثلا: خستگی فیزیکی، خستگی احساسی، خستگی به عنوان نشانه‌ی یک بیماری و خستگی به عنوان خودِ بیماری. 

این احتمال هم وجود دارد که خستگی، از علائم افسردگی یا قند خون پایین باشد. برای اینکه بتوانید امیدی به از بین بردن احساس خستگی داشته باشید، نخست باید به پزشک مراجعه کنید. 

اما اگر نتوانستید علت دقیق خستگی‌تان را بفهمید (حتی با مراجعه به پزشک) می‌توانید منشأ آن را در سبک زندگی و برخی از عادات زندگی در دنیای مدرن کنونی جست‌وجو کنید.

اگر دریافتید که خستگی سایه‌ به سایه‌ همراه شما و در حال از پا انداختن شماست، امیدتان را از دست ندهید، چون هنوز تغییرات زیادی است که می‌توانید انجام بدهید و درمان‌های طبیعی زیادی وجود دارند که می‌توانید برای مبارزه‌ی مؤثر با این خستگی، از آنها بهره بگیرید. 

۱. بالا بردن فعالیت فیزیکی و جنب و جوش 

متأسفانه نسخه‌‌ای که همه‌ی ما برای درمان بی حالی و کسالت می‌پیچیم، این است که فورا چرتی بزنیم تا سرحال شویم. 

اما آیا تا به حال دقت کرده‌اید که وقتی تمام روز به خاطر بیماری در رختخواب دراز می‌کشید، احساس خستگی و بی‌حالی شما بیشتر می‌شود؟

سرتان گیج می‌رود و سردرد خفیفی را احساس می‌کنید و به جای اینکه انرژی بگیرید و سرحال شوید، انگار همه‌ی انرژی بدن‌تان تحلیل رفته است. دلیلش این است که تأثیرِ استراحت یا خوابیدن بیش از حد، درست برعکس چیزی است که ما انتظار داریم، در حالی‌که این حرکت و جنب و جوش است که انرژی ما را تقویت می‌کند. 

اگر احساس خستگی می‌کنید و رَمق کار کردن ندارید، شاید با قرار گرفتن در معرض هوای تازه به راحتی بتوانید به جسم و ذهن‌تان طراوت بدهید.

بهتر است به جای استراحت مطلق، به خودتان پاداش بدهید، یعنی هر از گاهی از جایتان بلند شوید و هوای تازه‌ای بخورید تا تأثیر طراوت‌بخش آن را در خودتان احساس کنید. 

این کار به سبب آزاد شدن اندورفین باعث بهتر شدن خلق و خوی شما می‌شود. فراموش نکنید که غم و افسردگی، عوامل زمینه‌سازِ خستگی هستند. 

اینجا بخوانید:

آسیب هایی که مهربانی زیاد به انسان وارد می کند

نکته: با اینکه شما در درازمدت، از جنب و جوش خود احساس سرزندگی می‌کنید، اما در صورتی که بیش از حد به فعالیت فیزیکی بپردازید، ممکن است دچار خستگی مفرط شوید. 

ابزار لازم: 

• یک جفت کفش پیاده‌روی مناسب. 

دستورالعمل: 

برای بالا بردن انرژی، به ویژه در درازمدت، ورزشِ «منظم» اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر فکر می‌کنید حوصله‌ی ورزش کردنِ زیاد را ندارید، پس در آغازِ کار، بیش از حد ورزش نکنید. فقط کفش‌تان را بپوشید و از خانه بیرون بروید.

حتی قدم زدنِ ساده هم بهتر از این است که هیچ فعالیتی نکنید. اگر هوا مساعد نیست یا فصل سرماست، ورزش را همراه با موسیقی، به طور منظم در خانه انجام بدهید. رفته رفته با عادت کردن به ورزش، بر سطح فعالیت خود بیفزایید. 

۲. نوشیدن آب سیب‌زمینی 

شاید حتی فکرِ خوردنِ یک لیوان آب سیب‌زمینی چندان خوشایند نباشد، اما آب سیب‌زمینی یک درمان خانگی عالی برای درمان بی حالی و کسالت است.

انداختن چند برش سیب‌زمینی در لیوان آب، آن را به یک نوشیدنی سرشار از پتاسیم تبدیل می‌کند که باعث می‌شود کمتر احساس خستگی و تنبلی کنید، زیرا این نوشیدنی یک ماده‌ی معدنی را وارد بدن می‌کند که بسیاری از افراد، مقادیر کافی از آن را دریافت نمی‌کنند. 

بدن، پتاسیم را نیز مانند منیزیم تولید نمی‌کند و ما باید آن را از منابع خارجی دریافت کنیم. از آنجا که رژیم غذاییِ این روزها به لحاظ مواد مغذی، کم‌مایه است، تعجبی ندارد که بدن‌مان دچار کمبود پتاسیم باشد. 

پتاسیم به تنهایی به شما انرژی نمی‌دهد، اما همراه با منیزیم (همین‌طور کلر و کلسیم)، الکترولیتی را ایجاد می‌کند که برای عملکرد درست سلول‌ها و آزادسازی انرژی و هدایت الکتریسیته، حیاتی است. بدون پتاسیم، عضلات ما به درستی حرکت نخواهند کرد و تکانه‌های عصبی ما به درستی فعال نمی‌شوند. 

با دریافت مقدار مناسبی پتاسیم، می‌توانید احساس بی حالی و کسالت همیشگی خود را از بین ببرید. 

مواد لازم: 

• ۱ عدد سیب‌زمینی با پوست؛ 

• ۱ لیوان آب تازه. 

دستورالعمل: 

سیب‌زمینی را قطعه قطعه کنید (نیازی به کندن پوست آن نیست) و آن را داخل لیوان آب بریزید و یک شب تا صبح در یخچال بگذارید و صبح قبل از خوردن هر چیز دیگری، آن را بنوشید. 

۳. تقویت گلبول‌های قرمز 

آهن عنصر ضروری و مورد نیاز بدن است و بدون آن، بدن نمی‌تواند به اندازه‌ی کافی، گلبول‌های قرمز تولید کند. گلبول‌های قرمز حاوی هموگلوبین هستند. 

هموگلوبین در ساختارِ خودِ عنصر آهن قرار دارد و نقش آن انتقال اکسیژن به سرتاسر بدن است. بسیاری از افراد تصور می‌کنند مصرف اکسیژن با ورود آن به ریه‌ها، پایان می‌یابد، اما اکسیژن باید کل بدن را طی کند و به تمام سلول‌ها و اندام‌های بدن برسد تا به آنها توانایی کار کردن بدهد. 

همان‌طور که می‌توانید تصور کنید، کمبود اکسیژن منجر به کاهش عملکرد بدن می‌شود و در نهایت، خستگی را به همراه دارد. به این وضعیت، کم‌خونیِ ناشی از فقر آهن می‌گویند. برای مقابله با آن، با برگ‌های گزنه (ترجیحا برگ‌های تازه، اما برگ‌های خشک هم مؤثر هستند) چای درست کنید. گزنه سرشار از آهن و ویتامین C است. 

وجود ویتامین C در این گیاه ضروری است، زیرا ثابت شده است که ویتامین C به افزایش جذبِ آهنِ غیرِ-هِم (ناخون‌آهن) که همیشه به راحتیِ خون‌آهن جذب نمی‌شود، کمک می‌کند. افزودنِ مقداری قاصدک، محتوای آهن این چای را بیشتر می‌کند، اما یادتان باشد طعم این چای تلخ است، بنابراین بهتر است آن را با عسل میل کنید. 

مواد لازم: 

• ۱ فنجان قاصدک و گزنه‌ی تازه یا ۲ قاشق چای‌خوری قاصدک و گزنه‌ی خشک؛ 

• ۱ فنجان آب جوش تازه؛ 

• لیوان مورد علاقه؛ 

• عسل. 

دستورالعمل: 

قاصدک و گزنه را داخل لیوان بریزید، سپس آب جوش را به آن اضافه کنید و روی لیوان را بپوشانید. پس از ده دقیقه، چای گیاهی شما آماده است. قبل از نوشیدن، گیاهان را از داخل لیوان خارج کنید، مقداری عسل به آن اضافه کنید و این چای را دو بار در روز بنوشید. 

۴. مصرف جینسِنگ 

احتمالا معروف‌ترین گیاه علفی چینی، جینسِنگ است؛ نام ثقیلی که با در نظر گرفتن طب گیاهان سنتی چینی، قدمتِ آن به صدها هزار سال قبل باز می‌گردد. این گیاه سرشار از گونه‌های همیشه‌سبز و حاوی ترکیبات طبیعی است. 

جینسنگ جایگاه ویژه‌ای در تاریخ دارد، اگرچه گونه‌های زیاد آن، شاید شما را گیج کند. جینسنگ به هر یک از ۱۱ گونه‌‌ی همیشه‌سبز از طبقه‌ی پاناکس اشاره دارد. این گیاه در آمریکای شمالی، همین‌طور آسیای شرقی پیدا شده است. 

جینسنگ اغلب به عنوان یک گیاه «آداپتوژن» در نظر گرفته می‌شود، به این معنا که به سازگاری بدن با استرس کمک می‌کند، خواه این استرس ناشی از قرار گرفتن در معرض سرما یا گرمای شدید باشد، خواه به خاطر گرسنگی یا خستگی.

تصور می‌شود این گیاه با بهبود بخشیدن عملکرد سیستم آدرنال، به رویارویی بدن با استرس کمک می‌کند. 

وقتی صحبت از واکنش هورمونی به استرس می‌شود، سیستم آدرنال، مرکز فرماندهی بدن است. کورتیزول، هورمون «استرس» می‌تواند بر کیفیت خواب ما اثر بگذارد و تعیین‌کننده‌ی به خواب رفتنِ دوباره‌ی ما در شب باشد، زیرا با ترشح هورمون کورتیزول، ملاتونین سرکوب می‌شود. 

ما برای داشتنِ چرخه‌ی منظم خواب و بیداری به ملاتونین نیاز داریم.

اگر سطح کورتیزول بالا باشد، حتی پس از استراحت کامل، احساس خستگی مزمن می‌کنیم. صبح‌ها، سطح کورتیزول بدن ما در نقطه‌ی اوج خود قرار دارد و سپس به تدریج در طول روز، کم می‌شود، اما اگر سطح آن بالا باقی بماند، این ریتم روزانه، همین‌طور خواب باارزشی که برای سرحال شدن به آن نیاز داریم، مختل می‌شوند. دریافت مقدار کمی جینسنگ ممکن است به تنظیم کورتیزول و عملکرد درست بدن، کمک کند. 

مواد لازم: 

• ۱ قاشق چای‌خوری ریشه‌ی خشک جینسنگ یا ۲٫۵۴ سانتی‌متر ریشه‌ی تازه‌ی جینسنگ؛ 

• ۱ فنجان آب تازه؛ 

• عسل یا آبلیمو در صورت تمایل. 

دستورالعمل: 

۲٫۵۴ سانتی‌متر از ریشه‌ی جینسنگ را به قطعات کوچک برش بدهید یا یک قاشق چای‌خوری ریشه‌ی خشک آن را داخل صافیِ چای در فنجان قرار دهید.

آب جوش را به آن اضافه کنید و رویِ فنجان را بپوشانید. پس از ده دقیقه، آن را به جای قهوه یا چای صبحانه، به همراه عسل یا آبلیمو بنوشید. برای اینکه شاهد اثرات جینسنگ باشید، باید این نوشیدنی را هر روز بنوشید. 

۵. مصرف بیشتر مرکبات 

تقریبا تمام انواع مرکبات دوست‌داشتنی هستند. از آب لیمو شیرین گرفته تا آب پرتقال و تمام آب‌میوه‌های دیگر که همیشه به عنوان درمان‌های خانگی مورد استفاده‌ی ما بوده‌اند. برای درمان بی حالی و کسالت توصیه می‌کنیم روز خود را با یک لیوان آب لیموترش آغاز کنید. 

عطر لیموی ترش تازه درون لیوان آب به تنهایی می‌تواند شما را سرحال ‌کند و جذبِ آب، شما را برای یک روز عالی آماده ‌کند. خواص لیموترش بی‌شمار است. آب لیموترش به بهبود شماری از بیماری‌ها کمک می‌کند، مثلا از یبوست پیشگیری می‌کند، اما خاصیت دیگرش این است که به یک بدن خسته، جان تازه‌ای می‌دهد. 

اگر احساس می‌کنید در اواسط روز بی‌حال هستید، یک لیوان دیگر آب لیموترش درمان بی حالی و کسالت شماست. نمی‌توان همه‌ی عناصر شیمیایی و مولکولی آب لیموترش را که با خستگی مبارزه می‌کنند، برشمرد، فقط می‌توان گفت که در میان تمام مرکبات، انرژی‌بخش بودن و خواص درمانی این نوشیدنی اثبات شده است. 

نکته: فرق میان آب لیموترش و لیموناد در این است که لیموناد حاوی شکر است اما آب لیموترش حاوی شکر نیست. 

دستورالعمل: 

آب نصف یک لیموترش تازه را بگیرید و به یک لیوان آب اضافه کنید. اگر زمستان است، از آب گرم و اگر تابستان است، از آب سرد و یخ استفاده کنید. دو بار در روز این نوشیدنی را بنوشید و یک لیوانِ آن را به اواسط روز که احساس خستگی می‌کنید، اختصاص بدهید. 

۶. درست کردنِ نوشیدنی انرژی‌زای خانگی 

به نوشیدنی‌های انرژی‌زای بیرون عادت نکنید. این نوشیدنی‌ها یکی از به‌دردنخورترین محصولاتی هستند که در سال‌های اخیر در بازار رواج پیدا کرده‌اند. شما مبلغ نامعقولی را بابت چیزی پرداخت می‌کنید که ضررش بیشتر از منفعتش است. 

در حقیقت، این نوشیدنی‌های غیرطبیعی بر مشکلات فیزیکی ما می‌افزایند. پس بهتر است خودتان نوشیدنی‌‌های انرژی‌زا درست کنید که هم طعم طبیعی‌تری دارند و هم در بهبود سلامتی‌تان اثر واقعی دارند و شما را به همان انرژی طولانی‌مدتی که به دنبالش هستید، می‌رسانند. 

۷. آشتی با یوگا 

تصور مردم عادی از یوگا، مانند بسیاری از چیزهایی که مُد روز می‌شوند، قدری تحریف شده است. اگر به سراغ یوگا نمی‌روید، چون فکر می‌کنید مُدی است که یک عده جوان را قبل از جمع شدن در کافه، جذب خود می‌کند، زودتر این فکر را از سرتان بیرون کنید. 

بدون شک، جوانان امروز به یوگا اهمیت زیادی می‌دهند، اما سابقه‌ی این ورزش تقریبا به قرن پنجم و ششم پیش از میلاد بازمی‌گردد، خیلی پیشتر از رواج شلوارهای کشی در جامعه‌ی غربی. یوگا نه فقط یک نوع ورزش فیزیکی است، بلکه یک ورزش روحی هم به حساب می‌آید. 

این ورزش به آرامش ذهن، تمرکز روی تنفس و آرام کردن آشفتگی‌های درونی کمک می‌کند. بخش فیزیکی یوگا، مانند بسیاری از انواع ورزش‌ها، در واقع تقویت‌کننده‌ی انرژی شماست. ترکیب ورزش فیزیکی و روحی به شما حس تولد دوباره می‌دهد. 

این ورزش در واقع به عنوان گونه‌ای داروی جایگزین برای مبارزه با خستگی مزمن شناخته شده است. حتی نیاز نیست برای انجام این ورزش به کلاسی ملحق شوید (اگرچه داشتن مربی بد نیست) و می‌توانید آن را در خانه هم انجام بدهید و از فواید یوگا برای سلامتی بهره‌مند شوید. 

ملزومات: 

• کمی انضباط فردی! 

دستورالعمل: 

بخش مُد روز بودن این ورزش را فراموش کنید و فقط امتحانش کنید. حالت‌های خاصی وجود دارند که به انرژی بخشیدن به شما کمک می‌کنند، از قبیل حالت درخت، سگ سر پایین و مار کبری. برخی از حرکات یوگا نیازمند تمرکز و دقت هستند و برخی دیگر از آنها بیشتر برای تقویت عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری انجام می‌شوند، اما همگی آنها برای درمان بی حالی و کسالت مفید هستند. 

۸. عشق به شیرین‌بیان 

وقتی صحبت از درمان گلودرد می‌شود، ریشه‌ی شیرین بیان یک گیاه پیشنهادی است، اما یکی از ترکیبات اصلی آن، یعنی گلیسیریزین می‌تواند در بهبود خستگی مفید باشد، به ویژه اگر خستگی توأم با عملکرد ضعیف آدرنال باشد. 

ریشه‌ی شیرین بیان نیز مانند جینسنگ، می‌تواند به بهبود تنظیم سطح کورتیزول کمک کند. در حقیقت، این گیاه برای تقویت کورتیزول مفید است. شاید این تأثیر دور از انتظار باشد، با این حال، اگر بدن شما به اندازه‌ی کافی کورتیزول تولید نکند، ممکن است در تلاش برای جبران این کمبود، بیش از حد کورتیزول تولید کند و این وضعیت باعث می‌شود در طول روز، احساس خستگی کنید، اما در طول شب، قادر به خوابیدن نباشید و آن خستگی را همچنان احساس کنید. 

میزان تولید کورتیزول باید متعادل باشد. اگر بیش از حد باشد، قادر به خوابیدن نخواهید بود و اگر کمتر از حد باشد، استراحت شما مختل خواهد شد. 

مواد لازم: 

• ۱ قاشق غذاخوری ریشه‌ی خشک شیرین‌بیان؛ 

• ۱ فنجان آب؛ 

• عسل یا لیموترش به عنوان چاشنی. 

دستورالعمل: 

یک قاشق غذاخوری ریشه‌ی خشک شیرین‌بیان را در یک فنجان آب جوش بریزید و روی فنجان را بپوشانید. پس از ده دقیقه، ریشه‌های شیرین‌بیان را به کمک صافی از آب جدا کنید. از عسل یا آبلیمو به عنوان چاشنی استفاده کنید و قبل از خوردن صبحانه آن را بنوشید. 

۹. مصرف منیزیم بیشتر 

چرا منیزیم؟ منیزیم یک ماده‌ی معدنی مهم است که ما این روزها واقعا از کمبود آن رنج می‌بریم. بدن به خودی خود منیزیم تولید نمی‌کند و دریافت این ماده‌ی مغذیِ ضروری به خودمان بستگی دارد. 

مشکل این است که این روزها، بسیاری از رژیم‌های غذایی فاقد غذاهای سالم هستند. منیزیم، کوفاکتورِ ۳۰۰ سیستم آنزیمی در بدن است که طیف وسیعی از واکنش‌های بیوشیمیایی را تنظیم می‌کند. 

هر چیزی از عملکرد ماهیچه و اعصاب گرفته تا سنتز پروتئین و تولید انرژی، به منیزیم نیاز دارد. بهترین راهِ دریافت منیزیم، خوردن غذاهای حاوی منیزیم به جای قرص‌های مکمل است. سبزیجات پربرگ به رنگ سبز تیره، آجیل، غلات کامل و موز، همگی سرشار از منیزیم هستند. 

مواد لازم: 

• غذاهای سرشار از منیزیم یا یک قرص مکمل با کیفیت بالا؛ 

دستورالعمل: 

به رژیم غذایی روزانه‌ی خود، مقدار مشخصی غذاهای سرشار از منیزیم اضافه کنید یا یک قرص مکمل با کیفیت بالا مصرف کنید. بزرگسالان نباید قرص‌های مکمل منیزیم را بیش از ۳۵۰ میلی‌گرم در روز مصرف کنند، اما مصرف بیشتر از این مقدار در صورتی که از منابع غذایی باشد، ضرری ندارد. 

۱۰. خوردن و آشامیدن مواد غذایی سالم 

غذای سالم از نظر ما چه غذایی است؟ چرا خوردن غذای سالم مهم است؟ غذا به معنای واقعی کلمه، انرژی و سوخت بدن ماست. در جوامع امروز، اهمیت غذا نادیده گرفته می‌شود. غذا در مشت‌ ماست، اما این ضرب‌المثل معروف که «غذای شما ماهیت شما را می‌سازد» دیگر به حاشیه رانده شده است. 

اینجا بخوانید:

کاری که موسیقی با بدن می کند

اگر ما در وعده‌های غذاهایی‌مان خسیس‌بازی به خرج بدهیم یا رژیم غذایی‌مان را پر از نوشیدنی‌های شیرین و غذاهای چرب و چاق‌کننده کنیم، یا سیستم بدنی‌‌مان به درستی کار نخواهد کرد یا پس مدتی از کار خواهد افتاد. به علاوه، احساس خستگی و بی‌حالی را هم تجربه خواهیم کرد. 

 
زمانی که غذا می‌خوریم، بدن ما کربوهیدرات‌ها (قند و نشاسته) را می‌شکند، پس از آن این کربوهیدرات‌های شکسته دوباره برای تبدیل شدن به گلوکز (قند خون) شکسته می‌شوند و جذب جریان خون می‌شوند. 

ساده بگوییم، گلوکز انرژی مورد نیاز ما برای عملکرد تمام سیستم‌های بدن است، از مغز و قلب گرفته تا عضلات پا و… تمام کربوهیدرات‌ها برای شما خوب نیستند و نوعِ خوب آنها باید به شکل کربوهیدرات‌های پیچیده باشد. 

کربوهیدرات‌های پیچیده از زنجیره‌های طولانی و پیچیده‌‌ای از مولکول‌های شکر ساخته شده‌اند. این کربوهیدرات‌ها به گلوکز تبدیل می‌شوند و به ما انرژی می‌دهند.

ارزشِ کربوهیدرات‌های ساده از قبیل شکر درون کیک‌ها، شیرینی‌ها، شربت‌های مصنوعی، آب‌نبات‌ها و غیره، برای بدن ما صفر است و فقط به افزایش وزن و نداشتن حس خوب نسبت به اندام منتهی می‌شود. 

این کربوهیدرات‌های ساده به سرعت سوخته می‌شوند. شاید با مصرف آنها به سرعت احساس کنید انرژی‌تان افزایش یافته است (به‌خاطر بالا رفتن گلوکز)، اما به همان سرعت هم این انرژی کاذب را از دست خواهید داد. 

کربوهیدرات‌های پیچیده سبب آزادسازیِ ثابت و یکنواخت انرژی می‌شوند. اگر شما غذای ناسالم بخورید، این احتمال وجود دارد که کربوهیدرات‌های بد جزو رژیم غذایی شما باشند و این به آن معناست که شما بخش اعظم غذای خود را به انرژی تبدیل نمی‌کنید و پیامد این نوع غذا خوردن، احساس خستگی است. 

نکته‌ها و پرسش‌های زیر را درباره‌ی خستگی به یاد داشته باشید: 

1. نسبت مناسب: هرچه میزان شکر بالاتر و میزان فیبر کمتر باشد، کربوهیدرات‌ها بدتر خواهند بود. از این نکته به عنوان راهنمایی برای مشخص کردن کربوهیدرات‌های خوب یا بد استفاده کنید. 

2. خوب را از بد تشخیص بدهید: واژه‌ی «کربوهیدرات» بسیار بر سرِ زبان‌ها افتاده است، نخست از خوبی‌های آن می‌شنویم، ناگهان از بدی‌های آن می‌گویند. پاسخ این است که کربوهیدرات‌ها هم خوب هستند و هم بد، اما ما می‌توانیم به راحتی کربوهیدرات خوب را از کربوهیدرات بد تشخیص بدهیم. شما به کربوهیدرات خوب نیاز دارید، پس این دو نوع کربوهیدرات را بشناسید و سعی نکنید قید آن را کلا بزنید، وگرنه تاوان آن را با احساس خستگی خواهید داد. 

3. هر چه از فیبر بگوییم کم گفته‌ایم: خوراکی‌های حاوی فیبر بالا کندتر از غذاهای حاوی فیبر پایین، هضم می‌شوند و جلوی بالارفتن سطح قند خون را می‌گیرند. نمونه‌های غذاهای فیبردار عبارت‌اند از: غلات سبوس‌دار، میوه‌ها، سبزیجات و حبوبات. 

4. آیا این غذا تصفیه‌شده است؟ آیا این غذا کنسرو شده است؟ غذاهایی مثل نان سفید یا برنج سفید تهی از فیبر و سرشار از کربوهیدرات‌های ساده هستند. همین‌طور فست‌فودها، تنقلات شیرین، نوشابه و غیره نیز همین مشخصات را دارند. 

۱۱. چرت زدن 

چرت زدن در وسط روز یک فرصت استثنایی برای تجدید قواست و وقت گذاشتن برای این کار، یک سرمایه‌گذاری باارزش برای سلامتی است. چرت زدن، خستگی را کم، ذهن را تیز و خلق و خو را بهتر می‌کند. اما وقتی حرف از چرت زدن به عنوان درمان بی حالی و کسالت به میان می‌آید، به یک شمشیر دو لبه تبدیل می‌شود. 

حتما تا به حال چرت‌های طولانی وسط روز را در خانه تجربه کرده‌اید که قرار بود چرتی باشند و شما را سرحال کنند، اما به دو، سه ساعت کشیده‌ شده‌اند و شما را گیج‌تر و بی‌رمق‌تر از قبل کرده‌‌اند. 

با خوابیدنِ بیش از حد، ساعت بیولوژیکی شما مختل می‌شود و چرخه‌های انرژی سلول‌های شما مختل می‌شود و شما احساس خستگی، گیجی و مستِ خواب بودن می‌کنید.

این حالتِ مستیِ خواب را «تنبلی خواب» هم می‌نامند و در این حالت، شما ناگهان از خوابِ موجِ کوتاه بیدار می‌شوید. از آنجا که چرت زدن، شما را وارد چرخه‌ی خواب کامل نمی‌کند، شما اغلب از خواب موج کوتاه می‌پرید. 

این امر می‌تواند بر نحوه‌ی عملکرد شما تأثیر جدی بگذارد. برطرف شدنِ مستیِ خواب بین ۲ تا ۴ ساعت زمان می‌برد. اما راه بهتری برای چرت زدن وجود دارد و آن داشتنِ اندکی خویشتن‌داری است. 

مواد لازم: 

• یک جای دنج برای چرت زدن. 

دستورالعمل: 

مغز پس از حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه وارد خواب موج کوتاه می‌شود، بنابراین زمان خواب خود را فقط به یک «چرت انرژی‌زا» محدود کنید (چرت زدن کوتاه فقط در حد سرحال شدن). اگر کمبود خواب شما شدید است، ۲۰ دقیقه چرت زدن، انرژی از دست رفته‌تان را به شما باز می‌گرداند و شما را گیج، خسته یا مستِ خواب نخواهد کرد. 

برای سرحال شدن، زمانی را در روز به تقویت انرژی خود اختصاص بدهید، فقط سعی کنید این زمان، زیاد به زمان خواب شما نزدیک نباشد. 

۱۲. اسفناج مخصوص 

شاید این مثال کلیشه به نظر برسد، اما ملوان زبل حتما معجزه‌ای از اسفناج دیده بود که آن را برای تقویت انرژی و قدرتش می‌خورد. اسفناج که سرشار از آهن است می‌تواند به بالا بردن شمار سلول‌های قرمز کمک کند، بنابراین انرژی شما را بیشتر می‌کند و سلاحی برای مبارزه با کم‌خونی است.

اسفناج از منیزیم هم غنی است و ۱ فنجان آن حاوی ۳۹ درصد از میزان مصرف توصیه‌شده‌ی روزانه‌ است. تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که اسفناج حتی می‌تواند عملکرد ماهیچه‌ها را در طول ورزش، بهبود ببخشد. 

مواد لازم: 

• حداقل ۱ فنجان اسفناج. 

دستورالعمل: 

هر روز حداقل یک فنجان اسفناج را به صورت خام یا پخته مصرف کنید. 

خستگی حالت پیچیده‌ای است، زیرا نه تنها مجبور به شناسایی علت آن هستید، بلکه باید برای رفع آن به فکر چاره باشید و وقت بگذارید. چیزی که بر پیچیدگیِ مشکل خستگی می‌افزاید این حقیقت است که شما «همیشه» احساس خستگی می‌کنید. گفته‌ای که با این وضعیت مناسبت دارد این است که:

«دیدنِ مانع یک چیز است، برداشتن آن چیز دیگر». به یاد داشته باشید که از دو جبهه‌ی این نبرد، جبهه‌ی دوم (برداشتن مانع)، سخت‌ترین بخش مبارزه است. برای برداشتن این مانع ناامید نشوید. پیشنهادهای ارائه‌شده در این مقاله ارزش امتحان کردن را دارند. 

علت خواب آۀودگی در روز 

لیزا شیوز پزشک، بنیان‌گذار کلینیک خواب Northshore در اونستون و سخن‌گوی آکادمی پزشکی خواب ایالات متحده می‌گوید: «من فکر می‌کنم اولین مشکل خواب در آمریکا محدودیت در زمان خواب است. مردم به سختی کار می‌کنند و نهایتا می‌توانند ۶ ساعت بخوابند، در حالی که باید این عدد حداقل ۷ یا ۸ ساعت باشد». 

اینجا بخوانید:

عوامل استرس زا در خانه

بر اساس اعلام «بنیاد بین‌المللی خواب» ظاهرا کم‌خوابی در حال افزایش است. بر طبق نظرسنجی سال ۲۰۰۹ در آمریکا، ۲۰ درصد آمریکایی‌ها گفته‌اند که کم‌تر از ۶ ساعت در شبانه‌روز می‌خوابند، در حالی که در سال ۲۰۰۱ این عدد ۱۳ درصد بود. 

چه چیزی باعث خواب آلودگی می‌شود 

علت خواب آلودگی موارد مختلفی می‌تواند باشد: پروازهای طولانی، کارهایی که زمان انجام دادن‌شان ریتم طبیعی خواب را بر هم می‌زنند، یا فعالیت‌هایی مثل رانندگی طولانی. در حالی که بسیاری از ما خواب کامل را از خود دریغ می‌کنیم، برخی مشکلات دیگری حین خواب دارند.

از جمله گرفتگی تنفسی حین خواب، سندروم پای بی‌قرار و حملات خواب. افرادی که در قبرستان کار می‌کنند یا شغل‌شان اقتضا می‌کند تغییر شیفت دهند، دچار بی‌نظمی خواب می‌شوند. این اتفاق به دلیل خواب آلودگی شدید در هنگام شب و ناتوانی آن‌ها در داشتن خواب مناسب در روشنایی روز رخ می‌دهد. 

بیش‌تر بزرگ‌سالان به ۷ تا ۸ ساعت خواب در شب احتیاج دارند. در حالی که برخی بیش‌تر یا کم‌تر از این مقدار نیاز دارند تا بدن آن‌ها به درستی استراحت کند. شیوز می‌گوید: «مشکلات خواب، خواب ناکافی و خواب بی‌کیفیت می‌تواند پیامدهای بدی به دنبال داشته باشد.

نداشتن خواب مناسب و کافی با مشکلات بزرگ سلامتی دوره‌ی ما ارتباط تنگاتنگی دارد. مشکلاتی از قبیل افزایش فشار خون، بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، دیابت، اضافه وزن و دیوانگی» 

اگر چشمان‌تان به اندازه‌ی کافی بسته است اما احساس خواب آلودگی می‌کنید، احتمالا دچار اختلالات خواب هستید. اختلالات خواب شامل عدم توانایی فرد در به خواب رفتن یا ادامه‌ی خواب و یا رفتارهای عجیب حین خواب است، مانند راه رفتن در خواب. بعضی دیگر از اختلالات خواب لحظه‌ای هستند مانند حملات خواب.

در حملات خواب فرد به‌ طور غیر قابل کنترلی در طول روز به خواب می‌رود. وقتی بیماران به کلینیک خواب داویلا مراجعه می‌کنند، او در ابتدا می‌خواهد به این نکته پی ببرد که مشکل فرد کمیت خواب است یا کیفیت آن.

او می‌گوید: «اولین سؤالی که پزشکان در مورد خواب‌شان می‌پرسند این است که آیا آن‌ها خواب کافی دارند؟ آیا به طور کامل در خواب باقی می‌مانند؟ این سؤال مهمی است. چون ما باور داریم بسیاری از مردم این مشکل را دارند.

آن‌ها به‌طور جزئی یا متناوب و بعضی اوقات، کم‌خوابی مزمن دارند». داویلا اگر اطمینان حاصل کند مشکل مراجعین کمیت خواب نیست، به سراغ کیفیت آن می‌رود تا ببیند آیا اختلال خواب در کار است؟علائم مشکلات خواب 

حالا که با علت خواب آلودگی آشنا شدید، با علائم اختلالات در خواب نیز آشنا شوید. متخصصین خواب می‌گویند هر زمانی که علائم زیر را مشاهده کردید، با پزشک خود صحبت کنید. این علائم عبارتند از: 

• به طور همیشگی بیش از ۳۰ دقیقه زمان ببرد تا به خواب بروید. 

• به طور متناوب بیدار شدن از خواب در شب را تجربه کنید و برای خوابیدن دوباره مشکل داشته باشید. 

• خواب آلودگی‌های مکرر در طول روز، چُرت زدن‌های مکرر، به طور غیر ارادی به خواب رفتن و خوابیدن در موقعیت‌های نامناسب در طول روز. 

• خر‌و‌پف بلند، نفس نفس زدن، خرناس، صداهای شوک‌آور و توقف تنفس حین خواب که معمولا توسط کسی که همراه شما زندگی می‌کند، گزارش می‌شود. 

• احساسی مانند خزیدن یا ایجاد صدا در دست‌ها و پاها در هنگام خواب 

• حرکت سریع پاها و دست‌ها حین خواب که معمولا توسط فردی که با شما زندگی می‌کند، گزارش می‌شود. 

• بیدار شدن با سردرد 

• رفتارهای غیر‌عادی حین خواب مانند راه رفتن در خواب 

• احساس ناگهانی ضعف عضلانی هنگام عصبانیت، ترس یا خستگی 

• احساس ناتوانی در تکان دادن بدن در ابتدای بیدار شدن 

اختلالات عمده‌ی خواب 

برخی از اختلالات خواب بسیار نادرند. مثلا دیوید داویلا در طول ۱۵ سال کارش، تنها تعداد کمی از مبتلایان به پُرخوابی مزمن را مشاهده و درمان کرد. در دوره‌هایی خواب آلودگی مفرط به سراغ فرد می‌آیند و دوباره از بین می‌روند.

در زمان حمله‌ی خواب، فرد ممکن است ۱۶ تا ۱۸ ساعت بخوابد و فقط برای خوردن چیزی و یا استفاده از دست‌شویی بیدار شود. این حالت ممکن است روزها یا هفته‌ها به طول بی‌انجامد. 

برخی از اختلالات عمده‌ی خواب مانند قطع تنفس و سندروم پای بی‌قرار رایج‌ترند. اختلالات عمده‌ی خواب عبارتند از: 

بی‌خوابی 

بی‌خوابی می‌تواند نشانه‌ای از اختلالات خواب باشد. لذا افرادی که این مشکل را دارند، خواهان ارزیابی کاملی هستند. بی‌خوابی می‌تواند باعث به دشواری خوابیدن یا باقی نماندن در خواب شود. عدم کیفیت خواب، موجب عدم احساس سرزندگی در موقع بیدار شدن از خواب می‌شود. 

وقفه‌ی تنفسی در خواب 

این اختلال موجب خروپف بلند، نفس نفس زدن، خفگی، شوک، توقف تنفس و بیداری ناگهانی می‌شود. فرد به طور مکرر دچار مکث در تنفس شده و وقفه‌ها به قدری هستند که مانع ادامه‌ی خواب می‌شوند.

این وقفه‌ها به طور موقت رسیدن اکسیژن به فرد را کاهش می‌دهد. افرادی که مشکل وقفه‌ی تنفسی دارند معمولا در طول روز دچار خواب آلودگی شدید می‌شوند. وقفه‌ی تنفسی حین خواب احتمال بروز فشار خون بالا، سکته‌ی قلبی و مغزی را افزایش می‌دهد. 

سندرم پای بیقرار (RLS) 

این مشکل باعث می‌شود فرد به صورت غیر قابل کنترلی پاهای خود را حین خواب تکان دهد. فرد ممکن است سوزش، خارش و یا حالات دردناکی را در پاهای خود احساس کند. در یک اختلال خواب مرتبط به نام «اختلال دوره‌ای جنبش اندام»، حرکات سریع یا حالت پریدن دست‌ها و پاها باعث خواب منقطع در فرد می‌شود که این اتفاق عدم شادابی فرد هنگام صبح را در پی دارد. 

خواب پریشی 

خواب پریشی یا رفتارهای غیر طبیعی در زمان خواب شامل راه رفتن حین خواب، حرف زدن در خواب، کابوس‌های شبانه و کوبیدن سر به جایی است که در نتیجه‌ی آن فرد بلند شده، می‌نشیند و خودزنی کرده و فریاد می‌کشد.

در نوعی از خواب‌ پریشی به نام «اختلال رفتار حرکت سریع چشم» فرد ممکن است (در پاسخ به یک رؤیا) به صورت غیر ارادی مشت یا لگد بزند یا دستانش را تکان دهد. این اختلال بیش‌تر مردان مسن‌تر را هدف قرار داده و با افزایش احتمال ابتلا به بیماری پارکینسون همراه است. 

حملات خواب 

نشانه‌های اصلی حملات خواب، خواب آلودگی شدید در طول روز و بروز حملات خواب است که باعث می‌شود فرد در زمان بیداری به‌طور غیر‌ارادی به خواب برود. بعضی مواقع در پی حالات روحی مختلف، ضعف ناگهانی عضلات دیده می‌شود که حتی ممکن است باعث به زمین افتادن فرد شود.

برخی از افراد دارای حملات خواب، سابقه‌ی تجربه‌ی فلج شدن در خواب را نیز دارند. آن‌ها توانایی حرکت دادن خود را در هنگام به خواب رفتن یا به محض بیدار شدن ندارند. حالت دیگر، دیدن خواب‌هایی واضح یا توهم‌هایی در هنگام به خواب رفتن یا ابتدای بیداری است. 

علت خواب آلودگی بعد از غذا خوردن چیست؟ 

بسیاری از ما پس از صرف یک وعده‌ی غذایی، احساس خواب‌ آلودگی می‌کنیم. زمانی که شکم‌مان پُر می‌شود، باز نگه داشتن چشمان‌مان کار دشواری خواهد شد. اما علت این امر چیست؟ آیا خواب‌ آلودگی بعد از غذا خوردن موضوع نگران‌کننده‌ای است؟ 

به طور کلی کمی خواب‌ آلودگی پس از صرف یک وعده‌ی غذایی طبیعی است و چیز نگران‌کننده‌ای وجود ندارد. اما عوامل مختلفی وجود دارند که به بروز این پدیده دامن می‌زنند، از جمله: 

چرخه‌ی گوارشی 

بدن برای انجام فعالیت‌هایش به انرژی نیاز دارد. حتی برای فعالیت‌های ساده‌ای مانند نفس کشیدن هم به انرژی نیاز است.

ما انرژی مورد نیازمان را از طریق غذا خوردن به دست می‌آوریم، غذا در بدن‌مان توسط دستگاه گوارش شکسته شده و تبدیل به سوخت (گلوکز) می‌شود. علاوه بر تبدیل غذا به انرژی، با شروع چرخه‌ی گوارشی واکنش‌های زیادی در بدن ما اتفاق می‌افتد. 

با خوردن غذا هورمون‌های بدن دستخوش تغییراتی می‌شوند. هورمون‌هایی مانند کوله‌سیتوکینین، گلوکاگون و آمیلین در اثر صرف غذا ترشح شده و احساس سیری به فرد می‌دهند. با افزایش قند خون، هورمون انسولین ترشح شده و موجب انتقال قند از خون به داخل سلول‌ها می‌شود. در این حین ترشح هورمون توسط مغز نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

به عنوان مثال ترشح هورمون سروتونین افزایش یافته و باعث افزایش خواب‌ آلودگی فرد می‌شود. ترشح ملاتونین که در القای خواب‌ آلودگی نقش دارد (با این‌که صرفا در اثر خوردن غذا ترشح نمی‌شود) با غذا خوردن دستخوش تغییراتی می‌شود. 

رژیم غذایی و خواب‌آلودگی 

با اینکه تمام غذاها تقریبا به یک شکل هضم می‌شوند، ولی تأثیرشان بر روی بدن‌ متفاوت است. بعضی غذاها مانند بوقلمون می‌توانند یبشتر باعث خواب‌ آلودگی‌تان شوند.

بوقلمون و غذاهایی که پروتئین بالایی دارند، اسفناج، سویا، تخم مرغ، انواع پنیر و ماهی‌ها حاوی اسیدآمینه‌ای به نام تریپتوفان هستند که وقتی توسط بدن مصرف می‌شوند، ترشح سروتونین را افزایش می‌دهند. شاید همین عامل باعث خواب‌ آلودگی پس از صرف وعده‌های غذایی باشد. خوردن گیلاس هم سطح هورمون ملاتونین را افزایش می‌دهد.

کربوهیدرات‌ باعث کاهش ناگهانی قند خون می‌شود. موز با مواد معدنی‌اش می‌تواند باعث ریلکس شدن عضلات‌تان شود. پس هر یک از این مواد غذایی به دلیلی می‌توانند باعث خواب‌ آلودگی‌تان شوند. 

اما خبر خوب این است که بعضی غذاها تاثیری عکس دارند. به عنوان مثال یک رژیم غذایی سالم که حاوی سبزیجات، غلات کامل و چربی‌های سالم باشد، سطح انرژی‌تان را پایدار نگه می‌دارد.

نوشیدن مقدار زیادی آب، اجتناب از مصرف زیاد شکر، افزایش تعداد وعده‌های غذایی و کاهش حجم هر وعده غذایی می‌تواند از خواب‌ آلودگی بعد از غذا جلوگیری کند. 

عادات خواب 

عدم خواب کافی و باکیفیت عامل دیگری است که می‌تواند باعث خواب‌ آلودگی‌ بعد از صرف یک وعده‌‌ی غذایی شود. اگر شب گذشته خواب کافی نداشته‌اید، در پی سیری و آرامش پس از صرف غذا بیشتر احساس خواب‌ آلودگی خواهید کرد. 

بر اساس اعلام مایو کلینیک (یکی از معتبرترین مراکز و دانشگاه‌های علوم پزشکی جهان) داشتن ساعت خواب منظم، کاهش استرس و ورزش کردن روزانه می‌تواند به داشتن خواب راحت در شب کمک کند.

اگرچه مایو کلینیک به کسانی که مشکل خواب شب دارند، توصیه می‌کند از چرت زدن وسط روز اجتناب کنند، ولی تحقیقاتی نشان داده‌اند چرت زدن پس از صرف ناهار می‌تواند هوشیاری و عملکرد ذهنی و فیزیکی فرد را افزایش دهد. 

فعالیت فیزیکی 

ورزش علاوه بر کمک به خواب راحت شبانه، باعث افزایش هوشیاری‌ در طول روز می‌شود و احتمال خواب‌ آلودگی پس از صرف غذا را کاهش می‌دهد. مطالعات مختلفی نشان داده‌اند که تمرینات ورزشی به افزایش انرژی و کاهش خستگی در طول روز کمک می‌کند.

به عبارتی بی‌تحرکی و یک‌جانشینی باعث نمی‌شود انرژی‌تان را ذخیره کنید و هر وقت خواستید از آن استفاده کنید. در عوض فعال بودن و تحرک داشتن باعث می‌شود، انرژی‌تان را تمام روز حفظ کنید. 

بیماری‌ها 

در موارد نادری خواب‌آلودگی بعد از صرف غذا و خواب‌ آلودگی همیشگی می‌تواند ناشی از مشکلات جسمی دیگری باشد.

دیابت، کم‌خونی (آنمی)، کم‌ کاری تیروئید، بیماری سلیاک، عدم تحمل غذا و وقفه‌ی تنفسی در خواب عواملی هستند که می‌توانند منجر به تشدید خواب‌ آلودگی بعد از صرف غذا شوند. اگر همیشه خسته‌اید و یکی از مشکلات بالا را دارید، به پزشک مراجعه کنید تا راه حلی برای مشکلتان بیابید. 

حالا که با علت خواب آلودگی آشنا شدید، نباید با مشکلات خواب زندگی کنید. باید آن را جدی بگیرید و برای درمانش اقدام کنید. داویلا می‌گوید: «در بسیاری از شکایات مخصوصا در سندروم پای بی‌قرار، فرد از گفتن مشکلش خجالت می‌کشد.

اما باید برای حل این مشکل به فرد کمک شود. در مورد مشکلات دیگر خواب هم فرد باید مراجعه کند و تحت درمان قرار گیرد. این کار بسیار ضروری است تا اتفاقاتی از قبیل خوابیدن حین رانندگی رخ ندهد».