شرایط ملاصدرا برای پذیرش شاگرد

«از تمام قسمتهای ایران برای استفاده از درس ملاصدرا به شیراز می رفتند و استاد، شاگرد را نمی پذیرفت مگر این که شاگرد چهار شرط را بپذیرد و بدان عمل نماید.

اول: این که درصدد تحصیل مال نباشد مگر به اندازه تحصیل معاش.
دوم: این که در صدد تحصیل مقام نباشد.
سوم: این که معصیت نکند.
چهارم: این که تقلید ننماید.

اگر شاگرد این چهار شرط را می پذیرفت و بدان عمل می کرد، ملاصدرا موافقت می نمود که او را در مدرسه خویش بپذیرد و در جرگه شاگران بنشاند و گرنه به او می گفت که از آن مدرسه برود و در جای دیگر تحصیل کند.

ملاصدرا می گفت: محال است کسی که در صدد تحصیل مال می باشد بتواند تحصیل علم نماید و تحصیل مال دنیا و تحصیل علم دو عمل متخالف است که با هم قرین نمی شود.

کسی که در طول دراز می شود عرض و ضخامت او کم خواهد و به همین قیاس کسی که در صدد تحصیل مال می باشد گرچه ممکن است توانگر شود اما به طور حتم از تحصیل علم باز می ماند و مال دارانی که عالِم جلوه می کند متظاهر بهعلمو ریاکار هستند.»

از شرائطی که ملاصدرا برای پذیرش شاگرد قرار داده بود به خوبی به دست می آید که ملاصدرا چرا ملاصدرا شد؟ و چه عملی او را به این درجه از علم و تقوا و حکمت و عرفان رساند.

منبع:
۱. ملاصدرا فیلسوف و متفکر بزرگ اسلامی، ص۱۸.
۲. سیمای فرزانگان، ص۳۶.