تهدیدهای اقتصادی امروز حاصل خوش‌بینی مفرط به خارج است

به گزارشامیدبه نقل از کیهان، سیداحسان خاندوزی گفت: به نظر می‌رسد تفکر اقتصادی دولت در حوزه توسعه اقتصادی تفکری کاملا برونگرا است یعنی در رویکرد اقتصادی دولت وزن بیشتری نسبت به تعاملات برون مرزی ایران داده می‌شود. این کارشناس مسائل اقتصادی با انتقاد از اینکه دولت که حل مشکلات اقتصادی را در گرو مذاکرات هسته‌ای می‌بینند تصریح کرد: اینقدر این وزنه در نظر دولت بزرگ است که رئیس‌جمهور و رئیس دفتر ایشان - بعد از آخرین مذاکرات و امضای توافقنامه، در دو موضع مختلف بیان کردند که دولت وظیفه خودش را انجام داده و حال دیگر نوبت فعالان اقتصادی است که بیایند و اقتصاد را سامان دهند.

وی ادامه داد: در چند دهه اخیر به ویژه بعد از شوک نفتی سال ۵۲ و ۵۳ تا به امروز، مشکلات ساختاری مزمنی گریبانگیر اقتصاد کشور بوده است. مسئله تحریم در واقع صرفا نقش آن چوبی است که وقتی به قالی می‌خورد خاک‌های قالی را بیشتر به ما نشان می‌دهد و الان ما عریان‌تر مشکلات اقتصاد ایران را لمس می‌کنیم.

وی با اشاره به خوش‌بینی مفرط تعاملات خارجی از ۲۰ سال پیش گفت: همین ضعف موجب شد درباره تهدیدهایی که محتمل است از ناحیه تعاملات خارجی برای ما پیش بیاید، از قبل فکر نکنیم و پیشدستانه عمل نکنیم، یعنی خودمان را مقاومتی نسازیم و اگر روزی در معرض این تهدیدات قرار گرفتیم بتوانیم از قبل واکسینه باشیم. اینکه وزیر نفت فعلی در دوران اصلاحات در برابر اینکه ما برویم به سمت اینکه تبدیل به یک قطب پالایشگاه‌سازی در کشور شویم، به شدت مقاومت می‌کرد و می‌گفت به صرفه است که فرآورده‌های نفتی را وارد کنیم و در کل این منطقی که کشور را به واردات فرآورده‌های نفتی وابسته می‌کرد، غیرواقعی است و به این نکته هیچوقت فکر نمی‌شد که ممکن است تهدیدی از ناحیه واردات فرآورده داشته باشیم. چون این پیش فرض در ذهن سیاستگذار وجود نداشت و تمهیدی هم برای این که در شرایط ضروری سازوکاری را داشته باشد اندیشیده نمی‌شد و دیدیم که ناچار شدیم در زمان کمی، راهی را که باید به صورت طبیعی طی می‌کردیم و بنزین با کیفیت را تولید می‌کردیم سریع و آن را با کیفیت پایین‌تر در داخل تولید کنیم.

خاندوزی با اشاره به اینکه تحریم‌ها در کنار تهدید، فرصت هم هست می‌گوید: به ویژه در تدوین برنامه ششم باید به سمتی حرکت کنیم که در آن به توازن درون‌نگری و برون‌نگری و از غیرواقع‌گرایی در مسئله اقتصاد داخل و جهانی به سمت واقع‌گرایی و توازن برویم که در سایه این توازن و واقع‌گرایی است که می‌توانیم فرصت را برای یک اقتصاد مقاومتی فراهم آوریم. اگر این دو پیش فرض کنار گذشته نشود به این نتیجه خواهیم رسید که دولت به اقتصاد مقاومتی قائل نیست یا اینکه در عمل لوازم یک اقتصاد مقاومتی را مراعات نمی‌کند.

این کارشناس مسائل اقتصادی گفت: دولت به مشکلاتی که تحریم برای مبادلات خارجی ما ایجاد کرده تقریبا به چشم تهدید نگاه می‌کند و سعی می‌کند آن را رفع کند اما می‌شود به این شرایط هم به چشم فرصت نگاه کرد یعنی اگر ما تا الان نمی‌توانستیم دستگاه اجرایی را مجاب کنیم به اینکه بودجه جاری کشور را بهینه استفاده کنند و با کمترین اتلاف منابع و اسراف خرج کنند اما در شرایط حاضر که کمبود درآمدهای نفتی داریم می‌توانیم نظام مخارج جاری کشور را اصلاح کنیم به نحوی که بعد از رفع تحریم‌ها و زمانی که می‌توانیم نفت بیشتری صادر کنیم، بودجه‌های جاری کشور خیلی منظم‌تر و هدفمند‌تر و شفاف‌تر استفاده شود.

وی افزود: محور دومی که می‌شود به تحریم به چشم فرصت نگاه کرد تامین منابع مالی خود دولت است که شرایط حاضر زمان خوبی است برای اینکه وزنه درآمدهای مالیاتی را نسبت به درآمدهای نفتی بالا ببریم. محور سوم بحثپایین دستی‌های حوزه پتروشیمی در کشور است. ما به جهت اینکه می‌توانستیم فرآورده‌های پایین‌دستی را راحت وارد کنیم، توسعه پالایشگاه و پتروشیمی را که به محصولات با ارزش افزوده بالا تبدیل می‌شوند را در کشور به کندی پیش رفته است.