نخستین آزمون سیاست خارجی روحانی

پیترسون می نویسد: به نظر می رسد لفظ تهران پس از انتخاب روحانی اندکی تغییر کرده است. آیت الله علی خامنه ای رهبر انقلاب ایران حمله به سوریه را جرقه ای به یک " انبار باروت " تشبیه کرد که ابعاد و پیامدهای آن نامشخص استو علی جعفری فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران هم پیش بینی کرد سوریه می تواند به «ویتنام دوم» امریکا تبدیل شود.

در ادامه این مقاله آمده است: اما دولت تازه انتخاب شده " حسن روحانی " لحن ملایم تری را در مورد تحولات سوریه اتخاذ کرده است. مقامات ایرانی به عنوان قربانی حملات شیمیایی در جریان جنگ هشت ساله با عراق - در دورانی که سوریه تنها حامی نظام انقلابی ایران بود - استفاده از تسلیحات شیمیایی را در سوریه توسط هر طرفی که باشد محکوم کرده و خواستار راه حل دپلماتیک شدند.

این روزنامه به نقل از یک تحلیلگر مسائل سیاسی در تهران که نخواست نامش فاش شود نوشت: «فرایند پیچیده ای است، اما من فکر می کنم ایران می تواند مسئله سوریه را از مذاکرات هسته ای خود با غرب و امریکا جدا نگه دارد.»

نویسنده این گزارش با شیطنت خاص امریکاییان با اشاره به بخشی از سخنان سال گذشته فرمانده سپاه که گفته بود: «ما به سوریه کمک های فکری و مشاوره ای می دهیم و به آن افتخار می کنیم» نوشته است، سپاه پاسداران عنوان کرده که به سوریه کمک نظامی میدهد و نیروهای سوری را در تهران و سوریه آموزش میدهد و حزب الله لبنان که به نیابت از دمشق می جنگد پیروزی های مهمی را به دست آورده است.

نویسنده در ادامه افزود: به احتمال زیاد تا وقتی که اسد بر مسند قدرت است ایران به چنین حمایت هایی ادامه می دهد چرا که سوریه متحد مهمی است که نقش پل جنگ اعراب و اسرائیل، سکوی مقاومت در جهان عرب و کانال ارتباطی ایران و حزب را بر عهده دارد.

کریستین ساینس مانیتور به نقل از این تحلیلگر ناشناس می نویسد، نتیجه این است که اگر " اسد " بعد از حملات در سوریه بماند ایران تلاش خواهد کرد او را متقاعد کند سیاست خود را در قبال مردمش تغییر دهد. جنگ، اگر اتفاق بیفتد، نقطه پایانی برای ایران نخواهد بود. قضیه سوریه برای ایران یک بازی «همه یا هیچ» نیست.

آزمون روحانی

بحران سوریه اولین آزمون سیاست خارجه حسن روحانی است، روحانی اعتدال گرایی که اوایل ماه جاری میلادی در انتخابات پیروز شد و قول داد تنش با غرب را حل کرده و شفافیت بیشتری به «مذاکرات هسته ای به بن بست خورده» می آورد.

هفته گذشته روحانی با اشاره به این که ایران مورد هدف تسلیحات شیمیایی قرار گرفته گفت: «ایران از جامعه بین الملل می خواهد تمام توان خود را برای جلوگیری از استفاده تسلیحات شیمیایی در تمام جهان و بخصوص سوریه به کار بگیرد.»

محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران که تحصیلکرده امریکا است و بیش از نیمی از عمر خود را در این کشور گذرانده - امروز در صفحه شخصی خود در فیس بوک نوشت: استفاده از تسلیحات شیمیایی را «بدون توجه به قربانیان یا عاملان آن» محکوم و در عین حال با حمله امریکا به سوریه مخالفت می کنیم.

نویسنده در ادامه مدعی شد: ظریف که اولین مقام ایرانی است که از یک شبکه اجتماعی برای تبیین سیاست رسمی استفاده می کند در صفحه فیس بوک خود نوشت: «کشتار و سرکوب و خشونت و افراط جنایاتی نابخشودنی است و همه بازیگران صاحب نفوذ در سوریه باید طرف‌های درگیر را وادار کنند به میز مذاکره برگردند.»

نویسنده افزود: «آیا هر کشوری که قدرت نظامی دارد مجاز است به جنگ متوسل شود ویا دائما کشورهای دیگر را تهدید کند؟ آیا آنهایی که می گویند همه گزینه ها روی میز است توجه کرده اند که این گزینه ها در طول ۱۰۰سال گذشته چه چیزی برای آنها به ارمغان آورده است؟ آیا آنها این حقیقت را بررسی نکرده اند که در ۸۵ درصد موارد، آغازگران جنگ یا نابود شده اند و یا این که در تحقق اهدافشان ناکام بوده اند؟ و…بگذارید امیدوار باشیم که می توانیم از یک ماجراجویی فاجعه بار دیگر جلوگیری کنیم»

حفظ جبهه مقاومت

سوریه همچنان یک بازیگر کلیدی در «محور مقاومت» به رهبری ایران، علیه سلطه جویی منطقه ای امریکا، اسرائیل و دیگر متحدان امریکا است.

اوایل سال جاری " علی اکبر ولایتی " گفت هرگونه حمله به سوریه مانند حمله به ایران است. ولایتی ژانویه سال جاری گفت «سوریه نقش بسیار اساسی و کلیدی در منطقه برای اینکه سیاست مقاومت استوار پیش برود، دارد، به همین دلیل حمله به سوریه حمله به ایران محسوب می شود.»

پیترسون تصریح کرد: برخی مقامات ایرانی عنوان می کنند که حملات شیمیایی روز ۲۱ اوت توسط شورشیان " مخالف اسد " که در میان آنها شبه نظامیان منتسب به القاعده نیز حضور گسترده ای دارند انجام شده است. این حملات در نزدیکی دمشق بیش از ۱۴۰۰ کشته برجای گذاشت که باعثشدسران امریکا و اروپا خواستار مداخله شوند.

" کریستین ساینس مانیتور " در مورد واکنش ایران به حمله احتمالی غرب علیه سوریه نیز نوشت، اگر این حملات کم باشد دولت روحانی به احتمال زیاد واکنشی نشان نمی دهد، زیرا دولت او گفته است در مذاکرات هسته ای پیش سناریوی برد - برد را رو ایجاد خواهد کرد.

این روزنامه مدعی شد: اگر حملات شدیدتر باشد و با هدف سرنگونی اسد انجام شود آن وقت ایران با استفاده از حزب الله لبنان و گروه های فلسطینی مقابله غیر مستقیم و غیر رسمی را مدنظر قرار خواهد داد به طوری که توازن قوا به ضرر دولت سوریه نباشد.

" دهقانی فیروزآبادی " محقق سیاست خارجی در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نیز گفته است: ایران نباید برای اقدام سیاسی عجله کند. ایران باید حتی با کشورهای مخالف دیپلماسی منطقه ای استفاده کند و تبعات جنگ را به آنها یادآور شود.

اخیرا " سردار محمد علی جعفری " فرمانده سپاه پاسداران گفته است: «آمریکایی‌ها علیرغم تجربه‌های تلخ فراوان در افغانستان و عراق، در صورت اقدام نظامی علیه سوریه، دومینوی شکست‌های خود را تکمیل کرده و فضاحت‌بارترین شکست تاریخی را تجربه خواهند کرد و سوریه به قتلگاه و معرکه‌ای بسیار خطرناک‌تر از ویتنام و در واقع مبدل به ویتنام دوم برای آمریکا خواهد شد.»

نویسنده همچنین خاطرنشان کرد: در حالی که امریکا حمله از طریق پیاده نظام و یا حملاتی بیش از حملات موشکی چند روزه مشابه عملیات روباه صحرا ۱۹۹۸ در عراق را منتفی دانسته اما این اقدامات هم می تواند به نفع ایران باشد.

فریده فرهی کارشناس ایرانی دانشگاه هاوایی در تحلیلی گفت «واقعیت این است که اقدام نظامی اوباما، تراژدی سوریه را به تراژدی اوباما تبدیل خواهد کرد، نه ایران. در فضای پس از انتخابات که کشور به سمت آشتی ملی - در میان نخبگان و دولت و مردم پیش رفته است - هیچ چیزی بیش از کناره گیری آرام ایران از این مسئله(بحران سوریه) برای جمهوری اسلامی مناسب نیست.»