چهارشنبه آخر سال و باید و نبایدهای این سنت باستانی

به گزارشخبرگزاری تسنیمازشهرکرد، می خواهم از هلهله شادی پیر و جوان بگویم که " زردی من از تو، سرخی تو از من " می‎خواندند… از آن‎هایی که آجیل مشکل‎گشا پخش می‎کردند… و دخترهایی که برای شنیدن یک حرف دلگرم کننده فالگوش ایستاده بودند…

وقتی کتاب های تاریخی را ورق می زنی در سطر سطر آن می توانی فرهنگ کهن و غنی ساکنان فلات ایران را با تمام وجود حس کنی.

احساسی که ما را به تکاپو وا می دارد تا بیشتر فکر کنیم و بیشتر بدانیم و ببینیم، جز داشته هایی مکتوب در پیکره فرهنگ و تمدن باستان، اکنون بعد از گذشت چندین سده در شریان حیات صنعتی در کالبد افسون شده امروزی چه در دست داریم.

ساکنان ایران زمین مردمانی شاد و پرنعمت بودند، تقویمی داشتند که در آن هر سال دوازده ماه و هر ماه سی روز تمام داشت.

سی روز ماه هر یک نامی داشت که به آن نام خوانده می شد، هرمزد روز، و همن روز، اردوهشت روز، شهرور روز، خرداد روز، سروش روز، مهر روز، زامیاد روز و…

هر دوازده ماه هم نامی داشت که در نام های سی گانه روزها تکرار می شد.

آریایی های ساکن در فلات ایران، هرگاه که نام روز و ماه یکی می شد آن روز را جشن می گرفتند.

در این دوره آریایی ها هند و ایرانی بنابر آیین اوستایی برای روشنی و آتش، نور و خورشید احترام و تقدس زیادی قائل بودند.

آن ها نور را مظهر زندگی و رویش، پاکی و تجلی وجودی خداوند می دانستند.

پرستشگاه‎های آریایی‎های کهن و قبله ایرانیان باستان رو به سوی نور و روشنایی داشت.

نمازگزاران در عبادتگاه‎ها رو به سوی آتش فروزان می‎ایستادند و در خارج از عبادتگاه رو به سوی خورشید دست‎ها را به سوی معبود یگانه دراز می‎کردند.

امروزه از میان تمام جشن های آتش مثل، «آذرگان» در نهم آذر ماه و «شهریورگان» یا «آذرجشن» تنها «جشن سوری» معروف به «چهارشنبه سوری» و نیز «جشن سده» برایمان به یادگار مانده است.

در واقع درحلول بهار، مجموعه آیین‎های نوروزی از «جشن سوری» آغاز می‎شود و با آیین سیزده به در به سرانجام خود می رسد.

چهارشنبه سوری یکی از جشن های سنتی ایرانیان است

در سال های نه چندان دور مردم این مراسم را بدون مشکل با ابراز شادی برگزار می کردند، اما متأسفانه در چند سال اخیر مراسم چهارشنبه سوری به انحراف کشیده شده است و به یکی از ناآرام‎ترین شب ها و عامل برهم زننده نظم و امنیت تبدیل شده است.

جشن سوری یادآور گوشه‎ای از تاریخ کهن این آب و خاک است

در این جشن مردم خواهان آن هستند که آتش تمام رنگ پریدگی و زردی، بیماری و مشکلاتشان را بگیرد و به جای آن سرخی و گرمی و نیرو به آن‎ها بدهد.

چهارشنبه سوری جشنی نیست که وابسته به دین یا قومیت افراد باشد و در میان بیشتر ایرانیان رواج دارد.

حرمت آتش، روشن نگه داشتن آن، سوگند خوردن و احترام آن در فرهنگ بختیاری بسیار بالا است.

بر همین اساس بختیاری‎ها معتقدند نباید آتش را خاموش کرد، از روی آتشدان روشن یا خاموش نباید گذر کرد و خانه را به اجاق آن می شناسند.

مردم این استان چون سایر ایرانیان و فارسی زبانان آخرین چهارشنبه سال را با برافروختن آتش پاس داشته و به صورت گروهی آیینی را اجرا می کنند.

سور در پایان چهارشنبه از " سور " در بختیاری به معنای سرخ و آتش برافروخته سرخ رنگ بوده و نمونه شادی، سرزندگی و حرارت عشق و امید است.

در این آیین افراد پس از روشن کردن آتش در دل نیت کرده و دعا می خوانند، در دعاهای خود سلامتی، شادمانی، رزق و روزی را از خداوند درخواست می‎کنند و آنگاه افراد از بزرگ تا کوچک سه بار از روی آتش پریده و این اشعار آهنگین را زمزمه می‎کنند:

زردی مو زتو، سهری تو زمو، دیر کن ز مو هرچه غمو درده

(زردی من از تو، سرخی تو از من، هر چه غم و درد است را از من دور کن)

اگر نوزادی در خانواده باشد بزرگ‎ترها او را بغل کرده و از روی آتش می‎پرند تا وی نیز نصیبی از این دعاها برگیرد.

گاهی آتش برافروخته به سه، پنج و تا هفت قسمت تقسیم می‎شود که برخی آن را به سه رکن اندیشه، گفتار و رفتار نیکیا پنج تن آل عبا در فرهنگ شیعه و یا هفت امشا پسند در آیین زرتشتی منسوب می‎کنند.

افسوس که امروزه فرهنگ زیبا جشن سور ما ایرانیان به بدعتی توجیه نشدنی تبدیل شده است.

بدعتی که نتیجه آن از بین رفتن جوانی و زیبایی و حتی حق حیات انسان هاست.

در زمانه ما آتش را به معنای نور و هدایت پاس نمی داریم، ما دشمنان این عنصر طبیعت هستیم با او می‎جنگیم و سر بسرش می‎گذاریم در حالی که همچنان با یک زبانه تیزش می‎تواند ما را در نوردد.

مراسم جشن سوری ما در عصر تکنولوژی با جهالتی وصف نشدنی همراه است که مناظری دهشتناک و وقایعی خطرناک و صحنه‎هایی دردناک را در پی دارد به طوری که می‎توان گفت ما برای خود چهارشنبه سوری، صوری را رقم زده‎ایم.

بله در آن ایام اگر کاری مشابه با حرکات مفتضحانه امروزه ما صورت می‎گرفت، پریدن از روی آتش بود.

آتشی که با گٌر گرفتن خس و خاشاک به مدت کوتاهی افروخته می شد و زردی چهره شرکت‎کنندگان در جشن را گرفته و سرخی و زیبایی خود را به آنها هدیه می‎داد.

آتشی که نه صدای مهیبی داشت و نه افروختگی اژدها مسلکی که همه چیز از سلامتی و آسایش و امنیت را ببلعد.

آن زمان صدای اسپند در آتش و بوی عود فضای جشن را آهنگین و معطر می‎کرد و امروزه صدای ترقه و بمب‎های صوتی و آتش‎زا با بوی باروت فضای خیابان ها را آلوده می‎کند.

دل دل می‎کنم که برای افرادی که اینگونه پایکوبی می‎کنند بنویسم، مگر مرگ آداب و رسوم هم پایکوبی دارد.

به گزارش تسنیم، مراسم چهارشنبه سوری در چهارشنبه آخر امسال همزمان با غروب آفتاب در مکان تفریحگاه سیاسرد بروجن برگزار می‎شود.

انتهای پیام / ب