هدفمندی و تغییر سیستم یارانه، پوست پیازی زیر پای روحانی

به گزارشخبرگزاری تسنیم، واشنگتن پست طی گزارشی نوشت: دولت ایران در طرحی برای کاهش هزینه های خود، شروع به کاهش تعداد یارانه بگیران کرده و با استفاده از شخصیت های محبوب جامعه حرکتی را برای متقاعد کردن میلیون ها ایرانی برای انصراف از دریافت یارانه ها سازماندهی نموده است.
بعید است که این یک پیام محبوب باشد. این ماه برای آخرین بار، بیش از ۹۰ درصد ایرانی ها یارانه نقدی حدود ۱۵ دلاری را از دولت دریافت کردند، مبلغی که پول آن از فروش برخی کالاهای اساسی تامین می شود که قیمت آنها در سال های اخیر افزایش یافته است.
این گزارش افزود: پرداخت یارانه نقدی در سال ۲۰۱۰ توسط محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری سابق ایران به عنوان بخشی از برنامه کاهش اختصاص یارانه های دولتی به کالاهای همگانی و مواد غذایی راه اندازی شد. اما به گفته بسیاری از اقتصاد دانان این طرح میلیاردها دلار خرج روی دست دولت گذاشت و موجب افزایش قابل توجه نرخ تورم در کشور گردید.
روز جمعه، دولت حسن روحانی آخرین یارانه نقدی همگانی را به حساب های بانکی ایرانیان واریز کرد و اکنون دولت در حال دریافت اطلاعات خانوارها برای تصمیم گیری در این زمینه است که چه تعداد از مردم واقعا نیاز به دریافت یارانه دارند.
برای به حداقل رساندن تعداد یارانه بگیران، دولت در حال پخش پیام های تبلیغاتی رادیویی و تلویزیونی است که در آنها بازیکنان فوتبال و بازیگران به مردم می گویند، برای دریافت یارانه ثبت نام نخواهند کرد. اکثر وزرای کابینه نیز از کارکنان خود خواسته اند تا ثبت نام نکنند و یکی از عالی رتبه ترین روحانیون ایرانی روز پنجشنبه فتوایی را منتشر کرده است که بر اساس آن دریافت یارانه توسط افرادی که فقیر نیستند «از نظر مذهبی دارای اشکال» توصیف شده است.
این روزنامه آمریکایی در ادامه نوشت: تعیین اینکه چه کسی واقعا نیازمند کمک است و اجرای مرحله دوم افزایش قیمت ها، آزمونی مهم برای روحانی خواهد بود که در ماه ژوئن عمدتا با تکیه بر وعده های اقتصادی پیروز انتخابات ریاست جمهوری شد.

دولت احمدی نژاد ابتدا قصد داشت یارانه نقدی را تنها به افراد نیازمند جامعه پرداخت کند. اما تحلیلگران می گویند، عواملی همچون نبود اطلاعات درآمدی دقیق و آشفتگی سیاسی پس از حوادثانتخابات سال ۲۰۰۹ او را وادار ساخت تا یارانه های نقدی را به عنوان فرصتی برای تسکین دادن یک جامعه بی قرار بیابد.
کوان هریس، استاد جامع شناس دانشگاه پرینستون که سیستم تامین اجتماعی ایران را مورد مطالعه قرار داده است گفت: «با توجه به اینکه دولت به دلیل اعتراضات سال ۲۰۰۹ تضعیف شده بود، پرداخت همگانی یارانه ها مسیر مقاومت حداقلی برای احمدی نژاد بود.»
برای میلیون ها خانوار ایرانی، یارانه نقدی به سرعت تبدیل به یک کمک مهم اقتصادی در دوران سخت مشکلات اقتصادی شد. این برنامه اکنون به طور کلی به عنوان اولین گام مهم برای توقف اختصاص عمومی یارانه به کالاهای همگانی تلقی می شود، که هزینه فراوانی را به دولت تحمیل می کند.
رئیس نهاد دولتی که مسئول بررسی حساب های دولت است، این هفته اعلام کرد، در ۳۸ ماه سپری شده از شروع این برنامه، بیش از ۵۰ میلیارد دلار در قالب یارانه نقدی به خانوارها پرداخت شده است.
اما در حالی که دولت از مردم می خواهد تا به کاهش هزینه پرداخت یارانه ها کمک کنند، برخی از دریافت کنندگان، این پیام دولت را در مقابل مشکلات مردم عادی، بی تاثیر قلمداد می کنند.
معصومه تبریزی، ۶۵ ساله و خانه دار در این باره می گوید: «همسر من بازنشسته است و برای تامین هزینه های زندگی مان روی یارانه حساب باز کرده است… ما باید ثبت نام کنیم. من در تلویزیون دیدم که آنها به مردم می گویند این پول را نگیرید، اما ظاهرا آنها وضعیت مردمی مثل ما را درک نمی کنند.»
آلیه فیروزی، یک خانم خانه دار دیگر گفت، او قبلا برای دریافت یارانه ثبت نام کرده است. فیروزی گفت: «اگر دولت نمی خواهد این پول را به ما بدهد، بگذارید این تصمیم را بگیرد، اما من فکر می کنم آنها باید توجه ویژه ای به خانواده هایی مثل ما داشته باشند.» وی گفت، خانواده ۵ نفره آنها از یارانه نقدی برای تامین هزینه دختر معلولش که نیازمند مراقبت دائمی است و در یک بیمارستان دولتی است، استفاده می کنند.
دولت همچنین قصد دارد با استفاده از روش تکمیل فرم های آنلاین، اطلاعات مالی مردم را جمع آوری کند. مردم به ندرت تمایل داشته اند این اطلاعات را برای دولت فاش کنند. دولت هشدار داده است که ارائه کنندگان اطلاعات نادرست به میزان سه برابر یارانه های ماه های قبل جریمه خواهند شد.
این تغییر سیستم یارانه ها با اعلام افزایش قیمت بنزین و سایر حامل های انرژی همزمان شده و به نگرانی های عمومی در مورد تشدید وضعیت بد اقتصادی افزوده است.
افزایش قیمت ها و کاهش ارزش پول ملی سال ها یکی از گلایه های اصلی ایرانیان بوده است. اگر این مشکلات حل نشوند، احتمالا محبوبیت دولت جدید تضعیف خواهد شد.
هریس افزود: «این افزایش قیمت ها موجب بالا رفتن کوتاه مدت نرخ تورم خواهد شد… هیچ راهی برای دور زدن آن وجود ندارد. اگر دولت همزمان با ادامه این طرح نتواند دلیل سیاستی را که اتخاذ کرده است توضیح دهد، مردم مشکلات ناشی از دولت احمدی نژاد را فراموش خواهند کرد و روحانی را سرزنش خواهند نمود.»
انتهای پیام / / ۴۷