ابراهیم خلیل دیده به جهان گشود
مطابق روایتی که سید بن طاووس به نقل از شیخ صدوق و شیخ طوسی از امام موسی کاظم(ع)، در الاقبال آورده است، حضرت ابراهیم(ع) در نخستین روز ذی حجّه دیده به جهان گشوده و در همین روز، خداوند سبحان وی را به دوستی[خلیل] خویش برگزید.
به گزارشامیدبه نقل از خبرگزاری حج، ابراهیم در میان انبیاء و رسولان جایگاه ویژه و خاصی دارد تا آنجا که خداوند متعال در قرآن کریم ۶۹ بار نام او را در ۲۵ سوره بیان و منعکس نموده است و اوصاف برجسته او را در قرآن متذکر شده است و او را به عنوان الگوی انسانها و مؤمنین معرّفی نموده است.
به مناسبت میلاد بنیانگذار حج توحیدی، مهمترین اوصافی که خداوند متعال در قرآن از وی بدان یاد کرده را اشاره می کنیم:
۱ ابراهیم یک امّت بود «انّ ابراهیم کان امّةً».(۱)
۲ ابراهیم اوّل مسلمان بود. «انا اوّل المسلمین؛ من نخستین مسلمانم.»(۲)
۳ ابراهیم باریافته به مقام امامت بود: «انی جاعلک للناس اماما».(۳)
۴ پیروز شده در امتحان الهی «واذ ابتلی ابراهیم ربّه بکلماتٍ فاتّمهن؛(۴) هنگامی که خداوند ابراهیم را با وسائل گوناگونی آزمود و او(بخوبی) از عهده این آزمایش ها برآمد.»
۵ ابراهیم خادم خانه خدا «ان طهّرا بیتی للطائفین؛ خانه ام را برای طواف کنندگان پاک کنید.»(۵)
و هم فرمود: «وطهر بیتی للطائفین و القائمین؛(۶) خانه ام را برای طواف کنندگان و نمازگزاران پاک کن.»
۶ ابراهیم بنیان گزار و معمار کعبه «و اذ یرفع ابراهیم القواعد من البیت؛(۷) هنگامی که ابراهیم ستون های خانه خدا را بالا برد.»
۷ ابراهیم تسلیم محض فرمان الهی: «قال له ربّه اسلم قال اسلمت لربّ العالمین؛(۸) در آن زمان که پروردگارش به او گفت: اسلام بیاور! گفت: در برابر پروردگار جهانیان تسلیم شدم.»
۸ ابراهیم محبوب خدا است «و اتّخذ اللّه ابراهیم خلیلاً؛(۹) خدا! ابراهیم را دوست خود قرار داد.»
۹ ابراهیم حلیم و بردبار بود «انّ ابراهیم لحلیمٌ اوّاه منیب؛(۱۰) به راستی که ابراهیم، بردبار و دلسوز و بازگشت کننده(به سوی خدا) بود.
۱۰ ابراهیم بت شکن بود «و تاللّه لاکیدنّ اصنامکم… فجعلهم جذاذاً الّا کبیراً لهم؛(۱۱) به خدا سوگند در غیاب شما نقشه ای برای نابودی بت هایتان می کشم، سرانجام همه آنها جز بزرگشان را قطعه قطعه کرد.»
۱۱ نخستین مجری برائت از مشرکین: «انّنی بری ءٌ ممّا تشرکون؛(۱۲) به راستی که من از شریک هایی که شما(برای خدا) می سازید بیزارم.»
۱۲ سرد شدن آتش در برابر ابراهیم به فرمان الهی: «قلنا یا نار کونی برداً و سلاماً علی ابراهیم؛(۱۳) گفتیم ای آتش! برابر ابراهیم سرد و سالم باش.»
۱۳ قربانی کردن فرزند: «فلمّا اسلما و تلّه للجبین؛(۱۴) پس هر دو(ابراهیم و اسماعیل) تسلیم فرمان خدا شدند و او را به پیشانی(جهت قربانی) بیفکند.»
۱۴ دریافت کننده سلام ویژه الهی «سلامٌ علی ابراهیم؛(۱۵) سلام بر ابراهیم.»
۱۵ هجرت برای خدا «و اعتزلکم و ما تدعون من دون اللّه؛(۱۶) و از شما و آنچه غیر خدا می خوانید کناره می گیرم.»
۱۶ مهمان نواز و با سخاوت «هل اتاک حدیثضعیف ابراهیم المکرمین؛(۱۷) آیا خبر مهمان های بزرگوار ابراهیم به تو رسیده است.»
۱۷ رهیافته به ملکوت آسمانها و زمین «و کذلک نری ابراهیم ملکوت السّماوات و الارض و لیکون من الموقنین؛(۱۸) و این چنین، ملکوت آسمان ها و زمین را به ابراهیم نشان دادیم تا از اهل یقین باشد.»
۱۸ شاکر و سپاسگزار الهی: «شاکراً لانعمه؛(۱۹) شکرگزار نعمت های پروردگار بود.»
۱۹ صادق و راستگو بود «واذکر فی الکتاب ابراهیم انّه کان صدّیقاً نبیّاً؛(۲۰) در این کتاب ابراهیم را یاد کن، که او بسیار راستگو و پیامبر(خدا) بود.»
۲۰ وفا کننده به پیمان های الهی «و ابراهیم الّذی وفی؛(۲۱) همان کسی که وظیفه خود را به طور کلّی وفا و ادا کرد.
۲۱ حنیف و مسلم یا مقام ویژه «ما کان ابراهیم یهودیّاً و لانصرانیاً ولکن کان حنیفاً مسلماً؛(۲۲) ابراهیم نه یهودی بود و نه نصرانی، بلکه موحّدی خالص و مسلمان بود.»
۲۲ توکل و اعتماد بر خدا «اعتماد من تنها به آن خدایی است که مرا آفریده و به راه راستم هدایت کرد، چون گرسنه شوم سیر و چون تشنه شوم سیرابم می گرداند و چون بیمار شوم، شفایم می بخشد، او کسی است که مرا می میراند و سپس زنده می کند و او کسی است که امید دارم گناهم را در روز جزا ببخشد.»(۲۳)
۲۳ کلیم اللّه بودن «و اذ قال ابراهیم ربّ… قال و من کفر؛(۲۴) هنگامی که ابراهیم عرض کرد: پروردگارا… خداوند در پاسخ فرمود: کسی که کافر شده بهره کمی خواهیم داد.»
۲۴ مطیع فرمان خدا «قانتاً للّه؛(۲۵) ابراهیم مطیع فرمان خدا بود.»
۲۵ الگوی خوبان، بخاطر اوصاف فوق خدا ابراهیم را الگوی مؤمنان دانسته و می فرماید: «قد کانت لکم اسوة حسنةً فی ابراهیم؛(۲۶) برای شما سرمشق خوبی در زندگی ابراهیم وجود داشت» مجموع اوصاف پیش گفته و غیر آن می تواند عاملی باشد برای اینکه حج کامل، بنام حج ابراهیمی معروف گردد.
پی نوشت ها:
۱. سوره نحل، آیه ۱۲۰.
۲. سوره انعام، آیه ۱۶۲ و ۱۶۳.
۳. سوره بقره، آیه ۱۲۴.
۴. همان.
۵. سوره بقره، آیه ۱۲۵.
۶. سوره حج، آیه ۲۶.
۷. سوره بقره، آیه ۱۲۷.
۸. همان، آیه ۱۳۱.
۹. سوره نساء، آیه ۱۲۵.
۱۰. سوره هود، آیه ۷۵.
۱۱. سوره انبیاء، آیه ۵۸ - ۵۷.
۱۲. سوره انعام، آیه ۷۸.
۱۳. سوره انبیاء، آیه ۶.
۱۴. سوره صافات، آیه ۱۰۹.
۱۵. همان.
۱۶. سوره مریم، آیه ۴۸.
۱۷. سوره ذاریات، آیه ۲۴.
۱۸. سوره انعام، آیه ۷۵.
۱۹. سوره نحل، آیه ۱۲۱.
۲۰. سوره مریم، آیه ۴۱.
۲۱. سوره نجم، آیه ۳۷.
۲۲. سوره آل عمران، آیه ۶۷.
۲۳. سوره شعرا، آیه ۸۲ - ۷۸.
۲۴. سوره بقره، آیه ۱۲۶.
۲۵. سوره نحل، آیه ۱۲۰.
۲۶. سوره ممتحنه، آیه ۴.
به مناسبت میلاد بنیانگذار حج توحیدی، مهمترین اوصافی که خداوند متعال در قرآن از وی بدان یاد کرده را اشاره می کنیم:
۱ ابراهیم یک امّت بود «انّ ابراهیم کان امّةً».(۱)
۲ ابراهیم اوّل مسلمان بود. «انا اوّل المسلمین؛ من نخستین مسلمانم.»(۲)
۳ ابراهیم باریافته به مقام امامت بود: «انی جاعلک للناس اماما».(۳)
۴ پیروز شده در امتحان الهی «واذ ابتلی ابراهیم ربّه بکلماتٍ فاتّمهن؛(۴) هنگامی که خداوند ابراهیم را با وسائل گوناگونی آزمود و او(بخوبی) از عهده این آزمایش ها برآمد.»
۵ ابراهیم خادم خانه خدا «ان طهّرا بیتی للطائفین؛ خانه ام را برای طواف کنندگان پاک کنید.»(۵)
و هم فرمود: «وطهر بیتی للطائفین و القائمین؛(۶) خانه ام را برای طواف کنندگان و نمازگزاران پاک کن.»
۶ ابراهیم بنیان گزار و معمار کعبه «و اذ یرفع ابراهیم القواعد من البیت؛(۷) هنگامی که ابراهیم ستون های خانه خدا را بالا برد.»
۷ ابراهیم تسلیم محض فرمان الهی: «قال له ربّه اسلم قال اسلمت لربّ العالمین؛(۸) در آن زمان که پروردگارش به او گفت: اسلام بیاور! گفت: در برابر پروردگار جهانیان تسلیم شدم.»
۸ ابراهیم محبوب خدا است «و اتّخذ اللّه ابراهیم خلیلاً؛(۹) خدا! ابراهیم را دوست خود قرار داد.»
۹ ابراهیم حلیم و بردبار بود «انّ ابراهیم لحلیمٌ اوّاه منیب؛(۱۰) به راستی که ابراهیم، بردبار و دلسوز و بازگشت کننده(به سوی خدا) بود.
۱۰ ابراهیم بت شکن بود «و تاللّه لاکیدنّ اصنامکم… فجعلهم جذاذاً الّا کبیراً لهم؛(۱۱) به خدا سوگند در غیاب شما نقشه ای برای نابودی بت هایتان می کشم، سرانجام همه آنها جز بزرگشان را قطعه قطعه کرد.»
۱۱ نخستین مجری برائت از مشرکین: «انّنی بری ءٌ ممّا تشرکون؛(۱۲) به راستی که من از شریک هایی که شما(برای خدا) می سازید بیزارم.»
۱۲ سرد شدن آتش در برابر ابراهیم به فرمان الهی: «قلنا یا نار کونی برداً و سلاماً علی ابراهیم؛(۱۳) گفتیم ای آتش! برابر ابراهیم سرد و سالم باش.»
۱۳ قربانی کردن فرزند: «فلمّا اسلما و تلّه للجبین؛(۱۴) پس هر دو(ابراهیم و اسماعیل) تسلیم فرمان خدا شدند و او را به پیشانی(جهت قربانی) بیفکند.»
۱۴ دریافت کننده سلام ویژه الهی «سلامٌ علی ابراهیم؛(۱۵) سلام بر ابراهیم.»
۱۵ هجرت برای خدا «و اعتزلکم و ما تدعون من دون اللّه؛(۱۶) و از شما و آنچه غیر خدا می خوانید کناره می گیرم.»
۱۶ مهمان نواز و با سخاوت «هل اتاک حدیثضعیف ابراهیم المکرمین؛(۱۷) آیا خبر مهمان های بزرگوار ابراهیم به تو رسیده است.»
۱۷ رهیافته به ملکوت آسمانها و زمین «و کذلک نری ابراهیم ملکوت السّماوات و الارض و لیکون من الموقنین؛(۱۸) و این چنین، ملکوت آسمان ها و زمین را به ابراهیم نشان دادیم تا از اهل یقین باشد.»
۱۸ شاکر و سپاسگزار الهی: «شاکراً لانعمه؛(۱۹) شکرگزار نعمت های پروردگار بود.»
۱۹ صادق و راستگو بود «واذکر فی الکتاب ابراهیم انّه کان صدّیقاً نبیّاً؛(۲۰) در این کتاب ابراهیم را یاد کن، که او بسیار راستگو و پیامبر(خدا) بود.»
۲۰ وفا کننده به پیمان های الهی «و ابراهیم الّذی وفی؛(۲۱) همان کسی که وظیفه خود را به طور کلّی وفا و ادا کرد.
۲۱ حنیف و مسلم یا مقام ویژه «ما کان ابراهیم یهودیّاً و لانصرانیاً ولکن کان حنیفاً مسلماً؛(۲۲) ابراهیم نه یهودی بود و نه نصرانی، بلکه موحّدی خالص و مسلمان بود.»
۲۲ توکل و اعتماد بر خدا «اعتماد من تنها به آن خدایی است که مرا آفریده و به راه راستم هدایت کرد، چون گرسنه شوم سیر و چون تشنه شوم سیرابم می گرداند و چون بیمار شوم، شفایم می بخشد، او کسی است که مرا می میراند و سپس زنده می کند و او کسی است که امید دارم گناهم را در روز جزا ببخشد.»(۲۳)
۲۳ کلیم اللّه بودن «و اذ قال ابراهیم ربّ… قال و من کفر؛(۲۴) هنگامی که ابراهیم عرض کرد: پروردگارا… خداوند در پاسخ فرمود: کسی که کافر شده بهره کمی خواهیم داد.»
۲۴ مطیع فرمان خدا «قانتاً للّه؛(۲۵) ابراهیم مطیع فرمان خدا بود.»
۲۵ الگوی خوبان، بخاطر اوصاف فوق خدا ابراهیم را الگوی مؤمنان دانسته و می فرماید: «قد کانت لکم اسوة حسنةً فی ابراهیم؛(۲۶) برای شما سرمشق خوبی در زندگی ابراهیم وجود داشت» مجموع اوصاف پیش گفته و غیر آن می تواند عاملی باشد برای اینکه حج کامل، بنام حج ابراهیمی معروف گردد.
پی نوشت ها:
۱. سوره نحل، آیه ۱۲۰.
۲. سوره انعام، آیه ۱۶۲ و ۱۶۳.
۳. سوره بقره، آیه ۱۲۴.
۴. همان.
۵. سوره بقره، آیه ۱۲۵.
۶. سوره حج، آیه ۲۶.
۷. سوره بقره، آیه ۱۲۷.
۸. همان، آیه ۱۳۱.
۹. سوره نساء، آیه ۱۲۵.
۱۰. سوره هود، آیه ۷۵.
۱۱. سوره انبیاء، آیه ۵۸ - ۵۷.
۱۲. سوره انعام، آیه ۷۸.
۱۳. سوره انبیاء، آیه ۶.
۱۴. سوره صافات، آیه ۱۰۹.
۱۵. همان.
۱۶. سوره مریم، آیه ۴۸.
۱۷. سوره ذاریات، آیه ۲۴.
۱۸. سوره انعام، آیه ۷۵.
۱۹. سوره نحل، آیه ۱۲۱.
۲۰. سوره مریم، آیه ۴۱.
۲۱. سوره نجم، آیه ۳۷.
۲۲. سوره آل عمران، آیه ۶۷.
۲۳. سوره شعرا، آیه ۸۲ - ۷۸.
۲۴. سوره بقره، آیه ۱۲۶.
۲۵. سوره نحل، آیه ۱۲۰.
۲۶. سوره ممتحنه، آیه ۴.
ارسال نظر