لزوم ریشهیابی تکدیگری در شهرهای بزرگ
یک کارشناس و صاحب نظر در حوزه مسائل اجتماعی گفت: وجود متکدیان به هر نحو، آبستن بسیاری از مشکلات اجتماعی دیگر و همچنین نشاندهندهی وجود مشکلاتی ریشهدار در ساختار اجتماعی – سیاسی کشور است.
حبیبالله فرید در گفتگو با «امیدنیوز» اظهار کرد: تکدی گری یکی از معضلات اجتماعی است که در بسیاری از جوامع، بهویژه در شهرهای بزرگ، مشاهده میشود. بر اساس پژوهشهای صورت گرفته، حدود ۶۰ درصد متکدیان را مرد و ۴۰ درصد را زنان تشکیل میدهند. همچنین بر اساس گزارشهای مجلس شورای اسلامی، در سال ۱۳۷۰، ۳۶ درصد متکدیان، معلول بودهاند. این در حالی است که بر اساس مقالهای که در سال ۱۳۹۱ با عنوان تکدیگری در ایران: «رویهها، روندها و علتها در مجله مطالعات ناتوانی» منتشر شد، در شهرهای بزرگ، نیمی از جمعیت متکدیان را معلولان تشکیل میدهند. در بسیاری از موارد نیز تعداد زیادی از متکدیان که از لحاظ جسمی سالماند با ترفندهایی سعی دارند خود را شبیه معلولین کرده تا بتوانند درآمد بیشتری از طریق تکدیگری به دست آورند که گهگاه در اخباری که منتشر میشود شاهد دستگیری برخی از آنان هستیم. علت این امر، آگاه بودن این افراد از نوع نگاه جامعه به معلولین است؛ نگاهی حمایتی و نه توانمندسازی.
وی عنوان کرد: برآوردها نشان میدهد که تعداد متکدیان در تهران بین ١۵ تا ٢٠ هزار نفر است. این آمار ممکن است با گذشت زمان و تحتتاثیر عوامل اقتصادی و اجتماعی تغییر کند. البته باید در نظر داشت که این آمار فاجعهآمیز تنها به متکدیانی محدود میشود که توسط گشتهای شهرداری شناسایی شده و آمار واقعی بهمراتب بیش از این تعداد است و باتوجه به اینکه در سالیان اخیر میزان تورم و فقر چندین برابر شده، تعداد متکدیان نیز روبهافزایش بوده است. در شهرهایی همچون تهران، مشهد، قم، اصفهان و شیراز تعداد متکدیان از سایر شهرهای کشور بیشتر است.
این کارشناس در ادامه با اشاره به دلایل تکدیگری عنوان کرد: معمولا این معضل به دلایل مختلفی رخ میدهد و فقر اقتصادی و بیکاری از مهمترین دلایل آن به شمار میرود. باتوجهبه نوسانات اقتصادی و تورم بالا، بسیاری از خانوارها با مشکلات مالی جدی مواجه هستند که منجر به تکدیگری میشود. براساس گزارشها، حدود ٣٠ درصد از جمعیت کشور زیر خط فقر زندگی میکنند که این رقم میتواند بر افزایش تعداد متکدیان تاثیر بگذارد.
فرید افزود: علاوه بر مشکلات اقتصادی، آسیبهای اجتماعی نظیر اعتیاد، بیماریهای روانی و بیخانمانی نیز در افزایش تعداد متکدیان موثرند. بهطور تقریبی، حدود ١٠ درصد از متکدیان در تهران را افراد بیخانمان تشکیل میدهد که بهدنبال تامین معاش خود از این راه هستند.
وی خاطرنشان کرد: نهادهای مختلفی در کشور برای حمایت از افراد نیازمند و بیخانمانها وجود دارد، اما انتقادات زیادی در مورد اقدامات این نهادها و اثربخشی این برنامهها مطرحشده است. برخی از کارشناسان بر این باورند که نیاز است تا راهکارهای جامعتری برای حل این معضل اجتماعی ارائه شود. درنهایت، تکدیگری نهتنها یک مشکل فردی، بلکه یک چالش اجتماعی بزرگ است که نیازمند توجه و اقدامات جدی از سوی دولت و جامعه مدنی است. توجه به ریشهها و عوامل موثر بر تکدیگری میتواند به یافتن راه حلهای موثر کمک کند.