درمان گرمازدگی با عسل ؛ 10 شربت شفا بخش برای روزهای گرم

درمان گرمازدگی با عسل در فصل تابستان می تواند به دادتان برسد. استفاده از عسل یک روش قدیمی و سنتی برای درمان گرمازدگی می باشد. با استفاده از شربت عسل می توانید دمای بدنتان را کنترل کنید. با امیدنیوز همراه باشید تا دستور تهیه چند مدل شربت با عسل را یادتان دهیم.

آنچه باید در مورد گرمازدگی بدانیم

افرادی که در کشورها و شهرهای گرم زندگی می‌کنند، نسبت به افرادی که در کشورهای سردسیر و معتدل به سر می‌برند، به مراتب کم‌تر دچار گرمازدگی می‌شوند و بدن آن‌ها بیشتر مقاومت می‌کند! هر کس در هر سن و سال و در هر شرایطی، ممکن است دچار گرمازدگی شود.

بدن کودکان می‌تواند سه تا پنج برابر سریع‌تر از بزرگسالان گرم شود، بنابراین دقت به علایم گرمازدگی در کودکان بسیار مهم است. حتماً توجه داشته باشید که کودکان خود را به هیچ وجه در ماشینی که پنجره‌های آن بسته است، رها نکنید! این کار احتمال گرمازدگی را چندین برابر می‌کند. هم‌چنین، افراد دارای مشکلات قلبی، افراد چاق یا کسانی که دارای بیماری‌های خاص هستند و افرادی که مشروبات الکلی مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض گرمازدگی  قرار می‌گیرند. این افراد باید برای درمان گرمازدگی فورا اقدام کنند.

گرمازدگی عوارض جانبی نسبتاً زیادی دارد. با این حال، می‌توان از روی علایم مشکل را تشخیص داده و سریعاً برای رفع آن اقدام کرد. برخی از این علایم و عوارض عبارت‌اند از:

• پوست خنک، مرطوب و مور مور شده در اثر گرما
• تعریق شدید
• ضعف
• سرگیجه
• خستگی
• نبض ضعیف و سریع
• فشار خون پایین هنگام ایستادن
• گرفتگی عضلات
• حالت تهوع
• سردرد

 انواع گرمازدگی

گرمازدگی انواع مختلفی دارد. برای رفع گرمازدگی، بسته به نوع آن باید اقدامات متفاوتی صورت پذیرد. گرمازدگی شدید حتی ممکن است به مرگ منجر شود. به همین دلیل باید در نوع خود، بسیار جدی گرفته شود.

 

1. خستگی ناشی از گرما (Heat Exhaustion)

علائم:

• عرق زیاد
• ضعف و خستگی
• سردرد
• سرگیجه
• حالت تهوع یا استفراغ
• پوست سرد و مرطوب
• تپش قلب سریع

درمان:

• به مکان خنک‌تری بروید و استراحت کنید.
• مایعات و الکترولیت‌ها را جایگزین کنید، به ویژه آب و نوشیدنی‌های ورزشی.
• لباس‌های خنک و سبک بپوشید.
• پوست خود را با آب سرد خنک کنید.

2. گرمازدگی متوسط (Heat Cramps)

علائم:

• انقباضات عضلانی دردناک، به ویژه در عضلات پا، شکم، و بازو
• عرق زیاد

درمان:

• استراحت در مکان خنک.
• مصرف مایعات و الکترولیت‌ها مانند آب و نوشیدنی‌های ورزشی.
• ماساژ ملایم و کشش عضلات دچار گرفتگی.

3. گرمازدگی شدید (Heat Stroke)

علائم:

• افزایش شدید دمای بدن (بیش از ۴۰ درجه سانتی‌گراد)
• پوست خشک و داغ (ممکن است عرق نکند)
• اختلال در هوشیاری (مانند سردرگمی، تغییر رفتار، بی‌حالی یا تشنج)
• ضربان قلب سریع یا غیرطبیعی
• تنفس سریع و عمیق
• حالت تهوع و استفراغ

درمان فوری:

• به سرعت به مکان خنک منتقل شوید.
• بدن را با آب سرد و کمپرس‌های سرد خنک کنید.
• مصرف مایعات و الکترولیت‌ها در صورت هوشیاری.
• فوراً با اورژانس تماس بگیرید و درخواست کمک پزشکی کنید. گرمازدگی شدید یک وضعیت اضطراری پزشکی است و نیاز به درمان فوری دارد.

4. گرمازدگی مزمن (Heat Rash)

علائم:

• بثورات پوستی قرمز و خارش‌دار
• جوش‌های کوچک و تاول‌ها در نقاطی که عرق جمع می‌شود، مانند نواحی زیر بغل و در قسمت‌های بسته بدن

درمان:

• به مکان خنک و خشک بروید.
• پوست را با آب سرد و ملایم شستشو دهید.
• از لباس‌های سبک و تنفس‌پذیر استفاده کنید.

5. گرمازدگی با فشار خون پایین (Heat Syncope)

علائم:

• غش یا حالت سرگیجه
• ضعف و عدم تعادل
• به طور معمول ناشی از ایستادن یا فعالیت طولانی‌مدت در شرایط گرم

درمان:

• نشستن یا دراز کشیدن به حالت استراحت.
• مصرف مایعات و الکترولیت‌ها.
• به مکان خنک بروید و استراحت کنید.

 

روش های درمان گرمازدگی با عسل

۱. شربت آب و عسل

شربت آب و عسل ساده‌ترین نوع شربتی است که می‌توان با عسل تهیه کرد. ما قبلا در مطلب آب و عسل به طور مفصل به بررسی خواص این دوماده در کنار هم پرداخته‌ایم. اما به طور خلاصه این شربت خواص زیر را برای بدن ما دارد.

• باعث تسکین آلرژی می‌شود
• هضم غذا را بهبود می‌بخشد
• باعث هیدراته شدن بدن می‌شود
• به کاهش وزن کمک می‌کند
• باعث سم زادیی بدن می‌شود
• باعث افزایش انرژی و طراوت در طول روز می‌شود

طرز تهیه و مصرف

• ۱ لیوان آب ولرم
• ۱ قاشق غذاخوری عسل طبیعی

از آنجایی که عسل را نمی‌توان در آب سرد حل کرد، باید از یک لیوان آب ولرم استفاده کنیم و عسل را در آن حل کنیم. پس از آن می‌توانیم چند تکه یخ به آن اضافه کنیم و یا آن را داخل یخچال بگذاریم تا خنک شود.

۲. شربت عسل و زعفران

شربت عسل و زعفران یک شربت تابستانی جذاب است و از شربت‌های عالی و خوشمزه است که می‌توانید هم به صورت روزانه مصرف کنید و هم اینکه برای مهمانی‌های خود از آن استفاده کنید. البته توجه داشته باشید که به خاطر طبع گرم این شربت توصیه می‌شود که افراد گرم مزاج در استفاده از آن زیاده‌روی نکنند.

از جمله خواص شربت زعفران و عسل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• کاهش اضطراب و ایجاد آرامش
• افزایش انرژی بدن در طول روز
• بهبود خواب در شب
• کمک به سلامت پوست
• کاهش مشکلات قاعدگی
• کاهش و تسکین انواع دردها

طرز تهیه و مصرف

• ۱ قاشق غذاخوری عسل خام
• ۱ لیوان آب ولرم
• ۱ تکه یخ
• مقداری زعفران

برای درست کردن این شربت نشاط آور کافی است ابتدا عسل را در آب ولرم حل کنید. بعد از آن مقدار کمی زعفران را که به خوبی سابیده شده است را درون یک لیوان بگذارید و یک تکه یخ به آن اضافه کنید و اجازه دهید تا ذوب شود. چرا که بهترین شیوه استفاده از زعفران حل کردن آن به وسیله یخ است.

پس از آن زعفران حل شده را با مخلوط آب و عسل اضافه کنید و آن را داخل یخچال قرار دهید تا خنک شود. توصیه می‌کنیم حتما این شربت را تجربه کنید.

۳. شربت عسل و عرق کاسنی

شربت عرق کاسنی یکی از شربت‌های قدیمی و اصیل ایرانی است که در بخش‌های مختلف کشور بخصوص مناطق گرم کشور طرفداران بسیاری دارد. اگرچه بسیاری از افراد از شکر برای درست کردن این شربت استفاده می‌کنند اما قطعا جایگزین کردن عسل به جای شکر می‌تواند مزایای سلامتی ویژه‌ای برای شما داشته باشد.

به طور خلاصه شربت عسل و عرق کاسنی می‌تواند خواص زیر را برای شما داشته باشد

• به درمان یبوست کمک می‌کند
• باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود
• به کاهش اضطراب کمک می‌کند
• دردهای ناشی از آرتروز را کاهش می‌دهد

طرز تهیه و مصرف

• ۱ لیوان آب ولرم
• ۱/۳ لیوان عرق کاسنی
• ۱ قاشق غذاخوری عسل

مانند شربت عسل و آب در این شربت هم برای حل کردن عسل بهتر است از آب ولرم استفاده کنیم. چرا که عسل در آب سرد ته نشین می‌شود. پس از حل کردن عسل، می‌توانید عرق کاسنی را به آن اضافه کنید و داخل یخچال قرار دهید تا خنک شود.

۴.شربت خاکشیر و عسل

بعید است تا به حال شربت خاکشیر را تجربه نکرده باشید. شربت خاکشیر یکی از نوشیدنی‌های پرطرفدار در فصل گرما است که به خوبی می‌تواند عطش شما را برطرف کند. پیشنهاد می‌کنیم به جای درست کردن شربت خاکشیر با شکر حتما نوع عسلی آن را تجربه کنید تا از فواید سلامتی آن بهره‌مند شوید.

از خواص شربت خاکشیر و عسل می‌توان موارد زیر را برشمرد

• رفع تشنگی و عطش ناشی از گرما
• رفع بوی بد دهان
• بهبود التهاب مجاری ادراری
• درمان بیماری‌های گوارشی مانند یبوست
• پاکسازی روده
• بهبود و درمان کبد چرب

طرز تهیه و مصرف

• ۱ قاشق غذاخوری عسل
• ۱ لیوان آب ولرم
• ۱ قاش غذاخوری خاکشیر
• نصف لیمو تازه

برای تهیه شربت عسل و خاکشیر کافی است تا ابتدا خاکشیر را کاملا تمیز کنید. سپس عسل را مانند موارد بالا در آب ولرم حل کنید و بعد خاکشیر و آب لیمو را به آن اضافه کنید و بگذارید تا حسابی در یخچال خنک شود.

برای درست کردن مقادیر بیشتر از این شربت خوشمزه کافی است تا مواد را به همین نسبت افزایش دهید. همچنین می‌توانید از برگ نعناع و یا زعفران نیز در این شربت استفاده کنید.

۵. شربت گلقند عسلی

شربت گلقند نیز یکی دیگر از شربت‌های قدیمی و اصیل ایرانی است که با گل محمدی درست می‌شود.

به طور خلاصه برخی از خواص شربت گلقند عسلی موارد زیر هستند.

• بهبود مشکلات گوارشی نظیر یبوست
• جوانسازی و شادابی پوست
• بهبود مشکلات قاعدگی
• تقویت سیستم ایمنی بدن

طرز تهیه و مصرف

• ۲ قاشق غذاخوری شربت گلقند
• ۱ لیوان آب ولرم

اگر گلقند شما آماده باشد. درست کردن این شربت عملا کار ساده‌ای است و تنها کافی است ۲ قاشق گلقند عسلی را به یک لیوان آب ولرم اضافه کنید و بعد از مخلوط کردن آن‌ها، اجازه دهید تا خنک شود و بعد نوش جان کنید.

۶. شربت عسل و گلاب

شربت عسل و گلاب نیز مانند شربت خاکشیر برای رفع عطش در روزهای گرم سال بسیار مناسب است و می‌تواند باعث آبرسانی به بدن شما شود. ضمن اینکه گلاب نشاط آور است و می‌تواند در طول روز خلق و خوی شما را بهبود دهد.

برخی از خواص شربت عسل و گلاب عبارت اند از

• بهبود مشکلات دستگاه گوارش
• کاهش فشار خون
• ضد استرس
• بهبود سردرد و میگرن
• رفع بی خوابی
• بهبود آفت دهان
• رفع بوی بد دهان

طرز تهیه و مصرف

• ۱/۳ لیوان گلاب
• ۱ لیوان آب ولرم
• ۱ قاشق غذاخوری عسل
• زعفران به مقدار لازم

مانند شربت‌های قبل در شربت گلاب و عسل نیز ابتدا باید عسل را در آب ولرم کاملا حل کنید و سپس به آن گلاب را اضافه کنید. اگر می‌خواهید رنگ و طعم این شربت بهتر شود می‌تواند کمی زعفران نیز به آن اضافه کنید. اما مصرف آن بدون زعفران نیز بسیار لذت بخش است.

۷. شربت سکنجبین

شربت سکنجبین عسلی نیز یکی از نوشیدنی‌های سنتی ایران است که مصرف آن می‌تواند به خوبی بدن ما را در طول روز هیدراته نگه دارد.

از جمله خواص شربت سکنجبین عسلی می‌توان موارد زیر را برشمرد.

• رفع تشنگی و عطش و گرمازدگی
• بهبود مشکلات معده و گوارش
• بهبود مشکلات کبد و کبدچرب

طرز تهیه و مصرف

• ۱/۳ لیوان سکنجبین
• ۱ لیوان آب ولرم

اگر با طرز تهیه سکنجبین آشنا شده باشید. درست کردن شربت آن به سادگی اضافه کردن آب است. برای این کار کافی است که سکنجبین را با آب ولرم مخلوط کنید و اجازه دهید در یخچال به خوبی خنک شود.

می‌توانید از برگ‌ نعناع تازه نیز برای خوش طعم شدن این شربت استفاده کنید.

۸. شربت آبلیمو عسل

همه ما شربت آبلیمو را تجربه کرده‌ایم. بخصوص اگر یک روز گرم را پشت سر گذاشته باشید هیچ چیز مانند یک شربت آبلیموی گوارا نمی‌تواند ما را سرحال بیاورد.

اگر شما هم به خاطر شکر موجود در این شربت نمی‌خواهید آن را به طور منظم در طول روز مصرف کنید، پیشنهاد می‌کنیم نوع عسلی آن را استفاده کنید تا نه تنها کمبود آب خود را جبران کنید بلکه از فواید سلامتی عسل و آبلیمو نیز بهرمند شوید.

• برطرف کردن تشنگی و عطش
• تقویت سیستم ایمنی بدن
• سم زدایی از بدن
• از بین بردن آکنه و جوش‌های پوستی
• تقویت سطح انرژی بدن

طرز تهیه و مصرف

• ۱ عدد لیمو
• ۱ قاشق غذاخوری عسل
• ۱ لیوان آب ولرم

مانند موارد قبل برای حل کردن عسل به آب ولرم احتیاج داریم. پس از حل کردن عسل کافی است آب لیمو تازه را به آن اضافه کنیم و داخل یخچال قرار دهیم تا حسابی خنک شود. همچنین می‌توانیم از برگ‌های تازه نعناع برای خوش عطری بیشتر این شربت استفاده کنیم.

۹. شربت عسل و عرق بیدمشک

شربت عرق بیدمشک یکی از شربت‌های پرطرفدار است که به خاطر و طعم و عطر بی‌نظیری که دارد بسیاری از افراد به آن علاقمند هستند. ترکیب عسل و عرق بیدمشک می‌تواند یه نوشیدنی گوارا برای روزهای گرم تابستان باشد و حسابی باعث سرحال شدن شما شود.

برخی از خواص عسل و عرق بیدمشک عبارتند از

• تقویت کننده اعصاب
• به بهبود دیابت کمک می‌کند
• به داشتن پوستی شفاف کمک می‌کند
• باعث بهبود کم خونی می‌شود

طرز تهیه و مصرف

• ۱/۳ لیوان عرق بیدمشک
• ۱ لیوان آب ولرم
• ۱ قاشق غذاخوری عسل

برای تهیه شربت عسل و عرق بیدمشک کافی است عسل را در آب ولرم حل کنید و اجازه دهید که خنک شود و بعد از آن عرق بیدمشک را به آن اضافه کنید. توجه داشته باشید که اضافه کردن عرق بیدمشک به آب گرم می‌تواند عطر و طعم آن را کاهش دهد. پس از آن می‌توانید شربت آمده شده را داخل یخچال قرار دهید تا حسابی خنک شود.

همچنین اگر دوست دارید می‌توانید نسبت این مواد را زیاد کنید و شربت به دست آمده را داخل یک بطری در یخچال نگه دارید.

۱۰. شربت تخم شربتی و عسل

شربت تخم شربتی را می‌توان گل سر سبد شربت‌های تابستانه دانست، به نحوی که بعید است در تابستان از جلوی یک مغازه آب‌میوه فروشی رد شوید و خبری از شربت تخم شربتی نباشد.

به طور کلی تخم شربتی را می‌توان به تمام شربت‌های بالا اضافه کرد چرا که هم خواص ویژه‌ای دارد و هم اینکه ظاهر شربت شما را بسیار جذاب و لعاب دار می‌کند.

برخی از خواص شربت تخم شربتی عبارتند از

• رفع عطش و گرما زدگی
• بهبود دردهای معده و سیستم گوارش
• باعث آرامش اعصاب می‌شود
• از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری می‌کند
• کمک به درمان فشار خون
• مفید برای پوست و مو

طرز تهیه و مصرف

• ۱ قاشق غذاخوری تخم شربتی
• ۱ قاشق غذاخوری عسل طبیعی
• ۱ لیوان آب ولرم

برای درست کردن شربت عسل و تخم شربتی کافی است که در ابتدا تخم شربتی را به خوبی تمیز کنید و سپس آن را داخل یک کاسه آب بریزید و ۱۰ دقیقه اجازه دهید تا تخم شربتی‌ها لعاب دار شود. سپس عسل را در آب ولرم حل کنید و تخم شربتی را به آن اضافه کنید. و آن را داخل یخچال بگذارید تا خنک شود.

از آنجایی که تخم شربتی هر چه بیشتر در آب بماند لعاب‌دار‌تر می‌شود، توصیه می‌کنیم این شربت را به مقدار بیشتری درست کنید و آن را داخل یخچال نگهداری کنید و در روزهای گرم از نوشیدن آن لذت ببرید.

همچنین می‌توانید از زعفران، آبلیمو، برگ نعناع تازه نیز برای تهیه این شربت استفاده کنید.

۱۱. شربت عسل و عرق بهارنارنج

بعید است کسی پیدا شود که از عطر و طعم منحصر به فرد بهارنارنج خوشش نیاید. شربت عرق بهارنارنج نیز یکی از شربت‌های بسیار خوش مزه است که در تابستان می‌توانید از آن بهره ببرید.

برخی از خواص شربت عرق بهارنارنج عبارتند از

• کمک به بهبود خواب
• کمک به آرامش اعصاب
• کمک به دفع سنگ کلیه
• تقویت سیستم ایمنی بدن

طرز تهیه و مصرف

• ۱/۳ لیوان عرق بهارنارنج
• ۱ لیوان آب ولرم
• ۱ قاشق عسل طبیعی

برای تهیه شربت عسل و عرق بهارنارنج کافی است تا عسل را در یک لیوان آب ولرم حل کنید و بعد از آن عرق بهارنارنج را به آن اضافه کنید و مقداری یخ به آن اضافه کنید و یا آن را داخل یخچال بگذارید تا حسابی خنک شود. قطعا نوشیدن این شربت در روزهای گرم تابستان می‌تواند شما را شاداب و سرحال کند.

مواد غذایی مضر برای گرمازدگی

برای جلوگیری از تشدید گرمازدگی و بهبود وضعیت در شرایط گرم، مهم است که از مصرف برخی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها اجتناب کنید. این مواد غذایی می‌توانند باعث کم‌آبی بدن، افزایش دما، یا کاهش کارایی بدن در تنظیم دما شوند. در اینجا به برخی از مواد غذایی و نوشیدنی‌های مضر در شرایط گرمازدگی اشاره می‌شود:

۱. الکل

• اثر بر بدن: الکل می‌تواند باعث افزایش خروج مایعات از بدن شود و توانایی بدن در حفظ هیدراتاسیون را کاهش دهد. این امر ممکن است خطر کم‌آبی و گرمازدگی را افزایش دهد.

۲. کافئین

• اثر بر بدن: نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند قهوه، چای، و برخی نوشیدنی‌های انرژی‌زا می‌توانند به کاهش هیدراتاسیون بدن کمک کنند و باعث افزایش دفع مایعات از طریق ادرار شوند.

۳. غذاهای پرنمک و شور

• اثر بر بدن: مصرف زیاد نمک می‌تواند منجر به اختلالات الکترولیتی و کم‌آبی بدن شود. غذاهای پرنمک مانند چیپس، خوراک‌های آماده، و غذاهای فرآوری‌شده ممکن است نیاز به آب بیشتری را در بدن افزایش دهند.

۴. غذاهای چرب و سنگین

• اثر بر بدن: غذاهای چرب و سنگین مانند فست‌فودها و غذاهای سرخ‌شده ممکن است فرآیند هضم را کند کنند و دمای بدن را افزایش دهند، که می‌تواند در شرایط گرم به افزایش گرمازدگی منجر شود.

۵. غذاهای شیرین و قندهای افزوده

• اثر بر بدن: غذاهای با قند بالا، مانند شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های قندی، می‌توانند باعث افزایش میزان قند خون و به دنبال آن افزایش میزان هیدراتاسیون بدن شوند. این غذاها همچنین می‌توانند باعث کاهش کیفیت خواب شوند، که در شرایط گرم ممکن است به افزایش خطر گرمازدگی کمک کند.

۶. غذاهای تند و فلفلی

• اثر بر بدن: غذاهای تند و فلفلی می‌توانند باعث افزایش تعریق و دمای بدن شوند، که در شرایط گرم ممکن است گرمازدگی را تشدید کنند.

۷. نوشیدنی‌های انرژی‌زا و قندی

• اثر بر بدن: این نوشیدنی‌ها نه تنها حاوی مقادیر بالای قند هستند، بلکه ممکن است حاوی کافئین و مواد دیگر باشند که باعث کم‌آبی و افزایش دما می‌شوند.

۸. غذاهای فرآوری‌شده و آماده

• اثر بر بدن: این نوع غذاها معمولاً حاوی مقادیر بالای نمک، قند و چربی‌های ناسالم هستند و می‌توانند به اختلالات الکترولیتی و کم‌آبی بدن منجر شوند.

نکات پیشگیرانه

• آب کافی بنوشید: در هوای گرم، نوشیدن آب به میزان کافی بسیار مهم است. آب می‌تواند به جبران مایعات از دست رفته و پیشگیری از کم‌آبی کمک کند.
• غذاهای تازه و سبز: مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه که حاوی آب زیاد هستند، می‌تواند به حفظ هیدراتاسیون بدن کمک کند.
• تنظیم رژیم غذایی: به جای مصرف غذاهای پرنمک و چرب، از غذاهای سبک و مغذی استفاده کنید که حاوی آب و الکترولیت‌های طبیعی هستند.

با رعایت این نکات و اجتناب از مصرف مواد غذایی مضر، می‌توانید به حفظ هیدراتاسیون و سلامت بدن در شرایط گرم کمک کنید و خطر گرمازدگی را کاهش دهید.

اقدامات اولیه برای کمک به فرد گرمازده

اقدامات اولیه‌ای که می‌تواند به شخص گرمازده کمک کند تا از شرایط بحران خلاص شود، به این شرح است:

• انتقال به سایه: در ابتدا فرد را به سایه انتقال دهیم تا دمای بدن فرد در مدت زمان کم‌تری پایین بیاید.
• درآوردن لباس: برای کمک به پایین آمدن دمای بدن فرد بیمار، تا جایی که ممکن است، لباس‌های اضافی و گرم او را دربیاوریم.
• خوردن مایعات: مایعات خنک به فرد کمک می‌کند تا از احتمال عوارض جدی خلاص شود. یکی از بهترین نوشیدنی‌ها، شربت عسل کنار به همراه خاکشیر یا تخم شربتی است. البته که یک شربت سکنجبین خنک نیز می‌تواند معجزه کند.
• باد زدن: با کمک کاغذ، مقوا یا به وسیلۀ هر آن‌چه دم دست داریم، تا به این صورت برای پایین آمدن دمای بدن بیمار، به او کمک کرده باشیم.
• دوش گرفتن: در نهایت، گرفتن دوش آب سرد مطمئناً کمک بزرگی به فرد بیمار خواهد کرد.

هنگامی که فرد دچار گرمازدگی می‌شود، می‌توان با ریختن آب خنک روی سر و  صورت بیمار، درجۀ حرارت فرد را پاین آورد. این کار کمک بزرگی می‌کند تا فرد دچار شک و احتمالاً سکته یا مرگ نشود. البته این مسأله تنها در شرایطی است که فرد فقط گرمازده شده باشد و علایمی از آفتاب‌ سوختگی بر روی پوستش وجود نداشته باشد. در هنگام تکرار این کار باید دقت کرد که دمای بدن فرد از حد نرمال پایین‌تر نرود! اگر چنان‌چه دماسنجی در اختیار دارید، می‌توانید هر چند دقیقه یک بار با اندازه‌گیری مرتب درجۀ حرارت بیمار، دمای بدن او را کنترل کنید.

چه عوامل گرمازدگی را تشدید می کنند ؟

گرمازدگی، که به عنوان "ضربه گرما" نیز شناخته می‌شود، می‌تواند به دلیل قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض دماهای بالا و رطوبت زیاد رخ دهد. چندین عامل می‌توانند خطر گرمازدگی را تشدید کنند، از جمله:

1. دما و رطوبت بالا

• دمای بالا: قرار گرفتن در محیط‌های بسیار گرم، مانند هوای داغ در تابستان یا محیط‌های گرم صنعتی، می‌تواند خطر گرمازدگی را افزایش دهد.
• رطوبت بالا: رطوبت زیاد مانع از تبخیر عرق و خنک‌سازی طبیعی بدن می‌شود، که می‌تواند منجر به افزایش دمای بدن و گرمازدگی شود.

2. فعالیت بدنی شدید

• ورزش شدید: انجام فعالیت‌های بدنی سنگین و طولانی‌مدت در شرایط گرم می‌تواند فشار بیشتری بر سیستم تنظیم دمای بدن وارد کند و خطر گرمازدگی را افزایش دهد.

3. لباس نامناسب

• پوشیدن لباس‌های تنگ و غیرقابل تنفس: لباس‌های سنگین یا تنگ که از مواد غیرقابل تنفس ساخته شده‌اند، می‌توانند باعث انباشت گرما و کاهش توانایی بدن در خنک‌سازی شوند.

4. کمبود آب و الکترولیت‌ها

• عدم مصرف کافی مایعات: کمبود آب در بدن می‌تواند باعث کاهش میزان عرق و اختلال در تنظیم دما شود.
• عدم تأمین الکترولیت‌ها: عرق کردن زیاد بدون جایگزینی الکترولیت‌ها (مانند سدیم، پتاسیم و کلسیم) می‌تواند به اختلالات الکترولیت و تشدید علائم گرمازدگی منجر شود.

5. سن و وضعیت سلامتی

• سن بالا و سن پایین: افراد مسن و کودکان بیشتر مستعد گرمازدگی هستند زیرا سیستم‌های تنظیم دمای بدن آن‌ها ممکن است کمتر کارآمد باشد.
• بیماری‌های مزمن: افرادی که بیماری‌های مزمن دارند (مانند بیماری‌های قلبی، دیابت، و فشار خون بالا) در برابر گرمازدگی آسیب‌پذیرتر هستند.
• داروها: برخی داروها می‌توانند توانایی بدن برای تنظیم دما را تحت تأثیر قرار دهند یا باعث کم‌آبی بدن شوند.

6. شرایط محیطی

• محیط‌های بسته: کار کردن یا ماندن در فضاهای بسته و بدون تهویه مناسب، مانند اتاق‌های گرم یا خودروها، می‌تواند خطر گرمازدگی را افزایش دهد.
• عدم جریان هوا: کمبود جریان هوا در محیط می‌تواند باعث انباشت گرما و افزایش دمای بدن شود.

7. مصرف الکل و کافئین

• الکل: الکل می‌تواند باعث افزایش خروج مایعات از بدن شود و توانایی بدن برای تنظیم دما را کاهش دهد.
• کافئین: مصرف زیاد کافئین نیز می‌تواند موجب افزایش خروج مایعات از بدن و کاهش هیدراتاسیون شود.