جزئیاتی درمورد افزایش قیمت ماکارونی

حذف یارانه آرد بخش صنعت در کنار گرانی قیمت جهانی گندم، موجب گرانی قیمت ماکارونی شده است اما همین آرد یارانه‌ای موجب می‌شد سالانه 30 هزار میلیارد تومان به صورت غیرشفاف از جیب مردم خارج شود و در قالب قاچاق، صادرات، رانت و فساد از بین می‌رفت. 

مرور دقیق گزارش زیر زوایای جدیدی از علت افزایش قیمت این محصول که با اجرای حذف یارانه آرد صنعتی ایجاد شد اما به اذعان کا‌رشناسان  جلوی خسارت های زیاد به اقتصاد کشور را می گیرد، را برای شما روشن خواهد کرد. 

روز 11 اردیبهشت امسال رئیس سازمان حمایت از تولید کنندگان و مصرف کنندگان در نامه ای به معاون صنایع عمومی خواسته است قیمت‌های جدید ماکارونی را که افزایش‌ قیمت‌هایی نزدیک به سه برابر داشته به کارخانه ها ابلاغ کند. 

در این نامه قیمت ماکارونی رشته ای ساده 500 گرمی، 17 هزار تومان، 700 گرمی 24 هزار تومان و 1000 گرمی 34 هزار تومان اعلام شده است. 

دلایل افزایش قیمت ماکارونی 

یارانه آرد برداشته شد 

دولت سالانه 30 هزار میلیارد تومان تنها به گندم و آرد بخش صنعت یارانه می‌داد که محصولات غذایی مانند ماکارونی، بیسکوییت و انواع شیرینی به قیمت پایین تری دست مردم برسد اما بررسی‌ها نشان داد که نه تنها این یارانه سر سفره مردم نرسید بلکه به صورت قاچاق و یا صادرات محصولات یارانه‌دار از مرزها خارج می شد.

اینجا بخوانید:

نوشتار فرهاد قائمیان برای پرویز پرستویی

حتی در داخل اینگونه محصولات به قیمت ارزان دست مردم نمی رسید و به نظر می رسید که این یارانه کلانی که به آرد بخش صنعت تخصیص می یافت به هدف نخورده و هدر رفته است. 

 افزایش قیمت های جهانی عامل دیگری برای حذف یارانه آرد 

از سوی دیگر قیمت گندم روز به روز در بازارهای جهانی افزایش می‌یابد، گزارش بلومبرگ نشان می‌دهد که در یک سال گذشته نرخ جهانی گندم از 609 دلار و 50 سنت به 1363 دلار و 50 سنت یعنی رشدی معادل 123 درصد یا بیش از دو برابر داشته است. از آنجایی که دولت گندم را با ارز 4200 تومانی وا رد می کند میزان ارز دولتی برای واردات گندم هم دوبرابر باید باشد، یعنی روز به روز ارز یارانه ای که از خزانه دولت بیرون می آید بیشتر می شود. 

افزایش قیمت های جهانی پس از درگیری نظامی بین روسیه و اوکراین تشدید شده است، این درگیری ها در تردد کشتی‌ها اختلال ایجاد کرده و امکان بارگیری و تخلیه بار در بندر دریای سیاه که بندر مشترک دو کشور روسیه و اوکراین است میسر نمی شود، این دو کشور 30 درصد تامین غلات جهان را برعهده دارند. 

رشد قیمت‌های جهانی یک مسئله فراگیر در کشور ها شده که عمده دلایل آن، بیماری کووید 19، تغییرات آب و هوایی، افزایش تقاضای جهانی و پُر کردن انبارها به دلیل نگرانی از آینده است. 

اما دلایل مهمتری هم وجود دارد که چرا دولت یارانه آرد صنعتی را  حذف کرده است. 

تخصیص یارانه به آرد صنعتی و قاچاق یکی از دلایل حذف ارز یارانه‌ای 

تخصیص یارانه در داخل به آرد صنعتی و نیز افزایش ندادن قیمت‌های داخل در چند سال اخیر با وجود رشد شدید قیمت‌های جهانی موجب شد شکاف زیاد قیمتی با کشورهای دیگر و از جمله همسایگان ایجاد شود، این شکاف قیمتی حداقل 12 هزار تومان در هر کیلو بود، یعنی اگر یک دستگاه خودرو نیسان‌وانت دو تن ‌قاچاق آرد انجام می‌داد، حداقل 24 میلیون تومان به جیب قاچاقچی وارد می‌کرد. 

اینجا بخوانید:

درگیری پرویز پرستویی با منافقین 

گزارش فرمانده نیروی انتظامی هم از افزایش شدید این قاچاق در سال گذشته حکایت دارد که عمدتا به دلیل افزایش شکاف قیمتی با بالا رفتن قیمت های جهانی است. 

سردار سرتیپ اشعری فرمانده نیروی انتظامی چند روز پیش اعلام کرد: سال گذشته بیش از 350 هزار تن آرد یارانه ای قاچاق کشف شد که نسبت به مدت مشابه قبل بیش از 2000 درصد افزایش یافته است. 

 صادرات ماکارونی یارانه دار ارز دولتی را از کشور خارج می‌کرد 

بخش مهمی از آرد یارانه‌دار از طریق صادرات ماکارونی از کشور خارج می شد. 

صنایع ماکارونی آرد را به یک پنجم قیمت از دولت می‌خریدند و با تولید ماکارونی به کشورهای دیگر صادر می‌کردند یعنی این یارانه به سر سفره خارجی‌ها می رفت. 

محمدرضا مرتضوی، رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی، به خبرنگار فارس گفت: کارخانه ها ماکارونی سالانه 300 هزار تن ماکارونی صادر می‌کنند که همه از همین آرد‌های یارانه ای درست شده اند. 

به گفته مرتضوی، بخش صنعت هم آرد یارانه‌دار می‌گیرد و هم محصول خود را از جمله بیسکوئیت و انواع شیرینی را به قیمت‌های گران‌تری در داخل می‌فروشد و یا به خارج صادر می‌کند که هر دو به از دست رفتن یارانه‌ها و نیامدن آن به سر سفره ملت منجر می شود.

اینجا بخوانید:

جزئیات مرگ نادر طالب زاده

دولت این یارانه را پرداخت می‌کند که از منافع آن مردم منتفع شوند، در حالی که سود آن فقط به جیب عده‌ای خاص و یا مصرف‌کنندگان کشورهای خارجی می‌رود. 

 فروش آرد یارانه‌ای به نرخ آزاد 

تفاوت زیادی که بین قیمت‌ آرد یارانه‌ای و نرخ آرد وجود دارد بسیاری از دلالان را وسوسه می‌کند که این آرد را به نرخ آزاد بفروشند که هم در صنف صنعت و نیز نانوایی کاملا مشهود است. 

مدیرعامل بنیاد ملی گند‌م‌کاران در این‌باره می‌گوید: واحدهای نانوایی یک کیسه آرد یارانه ای ۴۰ کیلویی را حدود ۳۵ تا ۳۶ هزار تومان خریداری می‌کنند، درحالی که در بازار آزاد با نرخ ۶۰۰ هزار تومان خرید و فروش می شود. که البته این موضع در صنف صنعت هم مصداق دارد. 

فروش به نرخ آزاد خیلی هم دردسر ندارد و آنها با تبانی با کارخانه ها بدون اینکه گندم یارانه دار را بگیرند پول به نرخ آزاد را از آنها دریافت می کنند. 

اینجا بخوانید:

طرح صیانت در برابر حقوق حیوانات چه میگوید

مدیر یک کارخانه آرد که نخواست نامش فاش شود  گفت: نانوایان و یا بخش صنعت که آرد یارانه ای می‌گیرند، به دو حالت آرد را به ما می فروشند، یا به  جای آرد پول به نرخ آزاد از ما می‌گیرند و یا آرد خود را به ما می‌دهند و ما پس از تعویض کیسه که ظاهر دولتی دارد، به نرخ آزاد می‌فروشیم. 

 حذف ارز ترجیحی تدریجی باشد 

به گزارش فارس کارشناسان معتقدند اگرچه حذف ارز 4200 تومانی می‌تواند در کوتاه‌مدت تبعاتی برای معیشت مردم ایجاد کند،‌ اما در طولانی‌مدت اثرات بسیار مطلوبی خواهد داشت که حذف رانت، فساد و جلوگیری از خروج ارز و تک نرخی شدن قیمت‌ها و شفافیت در بازار از جمله آنها است اما حذف ارز باید تدریجی باشد تا اثر آن بر بازار ملایم باشد.  

اختصاص یارانه به محصولات داخلی برای کاهش قیمت‌ها، سیاست شکست‌خورده‌ای است که نتوانسته در سال‌های گذشته اهداف دولت را تأمین کند. 

تبعات اختصاص یارانه شامل وجود محصولات چندنرخی در بازار، رانت و فساد و خروج ارز از کشور بوده است. در دولت گذشته هم تلاش بسیاری شد که این یارانه که به اذعان بسیاری برکاتی برای کشور نداشته حذف شود اما نتوانستند. 

اینجا بخوانید:

چه بلایی بر سر رضا رویگری آمده

در این میان گزارش هایی وجود دارد که کارخانه‌های تولیدکننده ماکارونی خصوصا چند برند معروف و اصلی، پس از اینکه با خبر شدند دولت قرار است یارانه آرد را حذف کند محصول به بازار عرضه نمی‌کنند، از سوی دیگر با احتکار خانگی و واهمه مردم از گران‌شدن کالا مواجه هستیم. 

قیمت های جدید: 

عباس تابش طی نامه‌ای به معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت(صمت) با اشاره به اعلام نرخ گندم بخش صنف و صنعت از سوی وزارت جهاد کشاورزی و تعیین نرخ آرد و تصویب آن در جلسه مورخ کارگروه تنظیم بازار محصولات کشاورزی و مکاتبات متعدد انجمن‌های کارخانه های ماکارونی مبنی بر درخواست افزایش قیمت محصولات تولیدی به دلیل افزایش هزینه‌های مرتبط از قبیل دستمزد، کرایه حمل، بسته بندی و …، اعلام کرد که با لحاظ آرد ۲۷ درصد سبوس گیری شده و طرح موضوع در جلسه ستاد تنظیم بازار، حداکثر قیمت مصرف کننده انواع ماکارونی رشته ای ساده با لحاظ مالیات بر ارزش افزوده ۵۰۰ گرمی ۱۷ هزار تومان، ۷۰۰ گرمی ۲۴ هزار تومان و ۱۰۰۰ گرمی ۳۴ هزار تومان تعیین شد. 

همچنین در این نامه تاکید شده که قیمت سایر احجام باید به تناسب عملیاتی شده و در خصوص سایر محصولات تولیدی مطابق ضوابط قیمت گذاری مصوب هیئت تعیین و تثبیت قیمتها اقدام شود. 

قیمت قبلی ماکارونی ۵۰۰ گرمی، ۷۰۰ گرمی و ۱۰۰۰ گرمی به ترتیب ۶۳۰۰، ۸۶۰۰ و ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان بود. 

بعد از اما و اگرهایی که در رابطه با افزایش قیمت ماکارونی مطرح بود در نهایت سازمان حمایت مصرف کننده و تولید کننده به طور رسمی افزایش قیمت این کالا را اعلام کرد؛ به طوری که انواع ماکارونی رشته‌ای ساده با لحاظ مالیات بر ارزش افزوده در بسته ۵۰۰ گرمی به ۱۷ هزار تومان، ۷۰۰ گرمی ۲۴ هزار تومان و ۱۰۰۰ گرمی به ۳۴ هزار تومان تغییر نرخ داد. 

با تغییرات اخیر، گزارش جدید مرکز آمار در رابطه با وضعیت قیمت کالاهای خوراکی بررسی شد که از حاکی از آن است  متوسط قیمت هر بسته ۵۰۰ گرمی ماکارونی در فروردین‌ماه پارسال حدود ۶۲۰۰ تومان بوده که در اسفندماه به ۷۴۰۰ افزایش داشته است و در فروردین‌ماه سال جاری نیز با حدود همان ۷۴۰۰ تومان فروش رفته است، بر این اساس ماکارونی نسبت به پارسال افزایش ۱۹ درصدی را در فروردین ماه امسال ثبت کرده بود. 

اما با اعمال قیمت‌های جدید سازمان حمایت برای ماکارونی در اردیبهشت‌ماه سال جاری، وضعیت قیمت این کالا  در ۱۳ ماه گذشته آمار مرکز آمار  مورد بررسی قرار گرفت که نشان داد هر بسته ۵۰۰ گرمی ماکارونی در اردیبهشت‌ماه سال قبل به طور متوسط ۶۳۰۰ تومان، خرداد۶۴۰۰، تیر ۶۵۰۰، مرداد ۶۶۸۰، شهریور ۷۰۰۰، مهر ۷۳۵۰، آبان ۷۴۸۰، آذر ۷۳۴۰، دی ۷۳۳۰، بهمن ۷۳۵۰، اسفند ۷۴۰۰ تومان قیمت داشته است. 

برای امسال نیز در فروردین متوسط قیمت بسته ماکارونی ۷۴۳۰ تومان بوده که با افزایش اخیر از سوی سازمان حمایت به ۱۷ هزار تومان رسیده است. 

در رابطه با دلیل افزایش قیمت ماکارونی نیز اعلام تولید کنندگان و فعالان بازار از این حکایت دارد که بالا رفتن هزینه‌های ناشی از  افزایش دستمزد و گران شدن آرد گندم  که تحت تاثیر مصوبه قانون بودجه برای حذف ارز ۴۲۰۰ از حقوق ورودی و تامین ارز واردات قرار دارد، موجب تغییر قیمت شده است.