ظرفیت بنزین پتروشیمی نباید از بین برود

به گزارشخبرگزاری تسنیمبه نقل از عیارآنلاین، در هفته های اخیر بحثهای زیادی در دولت، مجلس و رسانه ها درباره مدل مطلوب قیمت گذاری بنزین در فاز دوم هدفمندی یارانه ها و همچنین افزایش واردات بنزین با قطع تولید بنزین پتروشیمی ها انجام شده است. برخی از مسئولین و کارشناسان اصرار بر حذف سهمیه بندی بنزین و تک نرخی شدن این فرآورده نفتی دارند و برخی دیگر از مسئولین و کارشناسان با تک نرخی شدن بنزین مخالفند و اصرار بر دو نرخی ماندن این فرآورده دارند.

در رابطه با بنزین پتروشیمی ها هم برخی از مسئولین و کارشناسان اعتقاد به آلایندگی بالای بنزین پتروشیمی ها و ضرورت افزایش واردات بنزین با کیفیت دارند و برخی دیگر از مسئولین و کارشناسان از کیفیت بالا و آلایندگی پایین بنزین پتروشیمی ها دفاع می کنند و با قطع تولید بنزین پتروشیمی ها و تشدید وابستگی کشور به واردات بنزین مخالفند. در همین رابطه، با حسین امیری خامکانی، عضو و سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی مصاحبه ای انجام داده ایم که متن آن در ادامه می آید:

این روزها دولت هم در مورد واردات بنزین و هم در مورد قیمت گذاری اش در حال تصمیم گیری است. برای بحثواردات ظاهرا می خواهند به حجم ۱۰ میلیون لیتر در روز برسانند و تولید بنزین پتروشیمی ها را نیز می خواهند متوقف بکنند. سوال این است که با توجه به سابقه و حساسیتی که در مورد واردات بنزین و تحریم آن وجود داشت، آیا مجلس و به صورت ویژه کمیسیون انرژی به مستنداتی در این زمینه رسیده است که بالاخره میزان آلایندگی بنزین پتروشیمی ها چقدر است؟ از یک طرف مسئولین شرکت ملی پتروشیمی و همچنین شرکت ملی پالایش و پخش اظهار می کنند که بنزین تولیدی پتروشیمی ها دارای کیفیت بهتری نسبت به بنزین بسیاری از پالایشگاه هاست. از طرف دیگر مسئولین سازمان محیط زیست شدیدا اصرار دارند که این بنزین آلوده کننده است.

امیری خامکانی: در مورد بحثواردات بنزین البته این حساسیت در کمیسیون ایجاد شده است. همین دیروز هم بعد از خبر واردات بنزین صحبت هایی در کمیسیون شد. البته صحبت ها متفرقه بود و تصمیم گیری خاصی هم نکردیم اما به هر حال نشان داد که این حساسیت وجود دارد. در تحریم ها و واردات و در واقع در بحثارتباط متقابل بین این دو، ما به کل دنیا نشان دادیم که این ظرفیت برای ما وجود دارد که هر موقع اراده کردیم و در واقع مجبور شدیم بتوانیم از پتروشیمی ها برای تولید بنزین استفاده کنیم.
کما اینکه در مرحله قبل حتی حدود دو سه ماه ظرفیت پتروشیمی های ما برای تولید بنزین آماده بود منتهی کار نمی کرد؛ تا زمانی که واقعا واردات بنزین را دچار مشکل کردند آنگاه پتروشیمی ها وارد عمل شدند. من فکر می کنم دولت الان یک چنین ذهنیتی داشته باشد که اگر یک زمانی اتفاقی بیفتد، آن ظرفیت پتروشیمی ها وجود دارد. ضمن اینکه دولت تاکنون نگفته است که می خواهد تولید بنزین توسط پتروشیمی ها را متوقف کند.
از طرفی همانطور که اشاره کردید آلایندگی بنزین پتروشیمی ها مورد بحثاست. یعنی اینکه آیا واقعا آلاینده است یا نه، باید کارشناس های محیط زیست بررسی بکنند و نظر بدهند. ضمن اینکه به هر حال ما باید بدانیم که بنزین پالایشگاه ها سالمتر است و آلایندگی اش کمتر است. به علاوه اینکه ما باید به سمت تولید بنزین توسط پالایشگاه ها پیش برویم. یعنی باید بپذیریم که کم کم واحدهای پتروشیمی برگردند به محصولات خودشان و بنزین کشور را واحدهای پالایشگاهی تولید بکنند و این کار را هم داریم می کنیم و امیدواریم با اتمام ساخت پالایشگاه هایی که الان در دستور کار است، در آینده تولید بنزین را کلا به پالایشگاه ها بسپاریم و پتروشیمی ها را آزاد بکنیم. ولی بدانیم که ظرفیت پتروشیمی ها وجود دارد.

به نظر من دولت فعلی فکر می کند که فعلا از تحریم ها هراسی ندارد، به دلیل اینکه این ظرفیت قبلا ایجاد شده است که هر موقع اراده کردیم و یا اگر اتفاقی افتاد از ظرفیت تولید بنزین پتروشیمی ها استفاده بکنیم. ضمن اینکه قرار هم نیست که دولت بخواهد فعلا این کار را کلا متوقف بکند؛ شاید می خواهد کمترش بکند. به هر حال آنچه که از دولت انتظار داریم این است که با اقتصادی ترین روش، سالم ترین بنزین را در اختیار مردم قرار دهد.
ولی یک اتفاقی هم که افتاد این است که مصرف بالا رفت. در همین دو هفته عید نوروز، میانگین ۷۸ میلیون لیتر در روز بنزین در کشور مصرف شده است؛ که البته مقداری از آن به خاطر مسافرت های بیشتر در ایام نوروز است. اما در شرایط عادی هم مصرف روزانه ی بنزین در کشور به ۷۰ میلیون لیتر رسیده است. پس مصرف بالا رفته است. منتهی نمی دانیم آیا دولت الان در این مصوبه یک سقفِ ۱۰ میلیون لیتر تعیین کرده است که فقط تا آن سقف اجازه واردات داشته باشد؟ ممکن است تا آن سقف فقط یک میلیونش استفاده بشود و تا ۱۰ میلیون لیتر فعلا سقف را مشخص کرده است. یا ممکن است اصلا بنزینی وارد نشود یا این مجوز گرفته شده که اگر مشکلی پیدا کردیم قرار نباشد توی نوبت مصوبات دولت بمانیم و این آمادگی را داشته باشیم. ما هم امیدواریم دولت مجبور نشود بنزین وارد کند. یعنی از این سقف یا استفاده نکند یا خیلی کمتر از این سقف استفاده کند.
در خصوص قیمت هم ببینید یک واقعیتی که وجود دارد این است که میانگین قیمت بنزین در این یکی دو سال اجرای هدفمندی یارانه ها ۴۷۵ تومان بوده است. یعنی وقتی شما مصرف بنزین سهمیه ای، بنزین ۷۰۰ تومانی و بنزین سوپر ۸۰۰ تومانی را جمع بزنید و تقسیم بر میزان مصرف بکنید متوسط قیمت، ۴۷۵ تومان می شود. ولی اثر روانی خودش را بر اساس ۷۰۰ تومان داشته است. یعنی شما وقتی به راننده می گویید کرایه چرا اینقدر است؟ می گوید: بنزین ۷۰۰ تومان است! یعنی دولت هم چوب را خورده است هم پیاز را! چیزی هم گیرش نیامده است این وسط؛ چون ۴۰۰ تومان تا ۴۷۵ تومن عددی نیست. ولی اثر روانی خودش را گذاشته است.

یک اتفاق دیگری افتاده است و آن هم رانتی است که توی دو قیمتی وجود داشته است. سوء استفاده ای که از این کارت ها شد. گزارشاتی که دستگاه های نظارتی می دادند این است که چندین هزار کارت در بندرعباس گرفته اند که از سهمیه این ها برای قاچاق استفاده می شده است. خودروهایی که از رده خارج می شوند اما کارتشان همچنان فعال است یا مثلا خودرویی که یک هفته دو هفته داخل تعمیرگاه می خوابد اما بنزینش همچنان فعال است؛ این ها نشان می دهد که دو نرخی کردن معمولا همیشه همینطور بوده است.

در همه کالاهایی که قبلا کوپنی بودند نیز رانت و مفسده وجود داشت. لذا من فکر می کنم هم به خاطر آن قیمت میانگینی که دولت خیلی چیزی گیرش نیامده است و هم این سوء استفاده هایی که می شود، شاید بهتر باشد که بنزین تک نرخی شود ولی برای مهار قاچاق باید فکری کرد. یعنی ما کارت را نمی توانیم حذف بکنیم. این کارت باید وجود داشته باشد تا بتوان رصد کرد که هر خودرویی چقدر بنزین دارد مصرف می کند. نهایتا دولت باید یک راهکاری ارائه دهد که قطعا باید توی این راهکار کارت ها نقش داشته باشند و با استفاده از این راهکار بشود رصد کرد که هر شخص چقدر بنزین دارد از پمپ خارج می کند تا امکان کنترل و رصد و مهار وجود داشته باشد. پس شاید بهتر باشد که برای کاهش این تبعات بنزین را تک نرخی بکنیم. حالا این تک نرخی چقدر باشد باید روی آن بررسی و کار بشود.
دولت الان مجاز است تا حدود ۴۸ هزار میلیارد تومان از محل فروش حامل های انرژی منابع کسب کند و برای هزینه هایی که پیش بینی شده است که عمده اش پرداخت یارانه های نقدی است، مصرف نماید. حال اگر دولت توانست یارانه های نقدی خودش را یا کلا هزینه هایش را کمتر بکند ممکن است مجبور نشود تا ۴۸ هزار میلیارد تومان هم منابع کسب کند. یکی از راه های کاهش هزینه ها، کاهش دهک هاست؛ کاهش یارانه بگیرها است.

دولت الان این راهکار را در پیش گرفته است که می خواهد از خود مردم داوطلب بشوند. قطعا یک سری دهک های بالا باید حذف بشوند. نمی دانم دولت در نظر دارد عدد یارانه ها یا همان پرداخت نقدی را بیشتر کند یا نه؟ اگر رقم یارانه ها را بیشتر نکند و دهک های بالا را هم کاهش دهد، طبیعتا این کار، هزینه ها را کمتر خواهد کرد و شاید مجبور نشود که قیمت ها را بصورت جهشی بالا ببرد. چون یکی از بحثهایی که هم آقای رئیس جمهور و هم معاون اول ایشان به آن اشاره کردند این بود که شیب را همچنان ملایم می گیریم. اگر بخواهد شیب ملایم باشد آن منابع در نمی آید. اگر منابع در نیاید، هزینه ها باید کاهش یابد. لذا این ها را باید دولت تنظیم کند.

برای بحثبنزین پتروشیمی ها واقعیت این است که به نظر می رسد دولت الان یک فضای رسانه ای خاصی را به وجود آورده است که به کمک این فضای رسانه ای بتواند تولید بنزین پتروشیمی ها را حذف کند. اگر بدون شفاف شدن این واقعیت که آیا بنزین پتروشیمی ها آلوده کننده است یا خیر، تولید بنزینِ این واحدها قطع و بنزین وارداتی جایگزین آن شود، در این صورت مخاطب یعنی مردم اینگونه برداشت می کند که گزاره «آلاینده بودن بنزین پتروشیمی ها» یک گزاره صحیح و یک فرض درست بوده است. آن وقت اگر کشور به هر دلیلی مجددا سر واردات بنزین به مشکل بخورد، دیگر امکان استفاده از ظرفیت بنزین پتروشیمی ها نخواهد بود. با توجه به اینکه ما فکر می کنیم ارائه اطلاعات علمی و حقیقی به مردم و همچنین حفظ ظرفیت ها برای مواقع بحران مسئله بسیار مهمی است، آیا مجلس در زمینه اینکه حقیقت در مورد بنزین پتروشیمی ها و میزان آلایندگی آنها چیست، به جمع بندی رسیده است؟

امیری خامکانی: بله، این حساسیت در کمیسیون به وجود آمده است. البته احتمالا فردا سه شنبه(۱۹ فروردین ۹۳) آقای زنگنه به مجلس بیاید. چند بحثمطرح است. احتمالا بحثقراردادهایی که در همایشی قبل از سال بود مطرح بشود و توضیحش از ایشان خواسته شود. یکی هم بحثواردات بنزین را قطعا توضیح خواهند داد. بنده هم موضعم این است که گرچه بنزین تولیدی پالایشگاه ها قطعا سالم تر است اما نمی توان همه آلایندگی را به گردن بنزین پتروشیمی ها انداخت. گزارشی هم ما نداشتیم. ظرفیت بنزین پتروشیمی را هم نباید از بین برد. این باید وجود داشته باشد برای مواقع اضطراری که ممکن است در واردات بنزین مجددا به مشکل بخوریم.
البته ما باید مصرف را طوری کنترل بکنیم که اصلا نیازی به واردات نداشته باشیم. حتما هم دولت تا آن سقفی که مجوز داده است، انشالله وارد نکند. در واقع مجبور نباشد وارد بکند. قطعا ما اگر مصرف را مهار بکنیم و در راه اندازی پالایشگاه ها هم تسریع ایجاد نماییم، امیدواریم که اصلا نیازی به واردات بنزین نباشد و پتروشیمی ها هم زودتر برگردند به حالت قبلی خودشان. در این ایام تا جایی که بنده اطلاع دارم حدود ۶۴ میلیون لیتر در پالایشگاه ها و حدود ۷ میلیون لیتر در پتروشیمی ها بنزین تولید می شود. ما این ۷ میلیون لیتر را هم می توانیم در پالایشگاه ها جاسازی بکنیم که مجبور نباشیم پتروشیمی ها را برای تولید بنزین به خدمت بگیریم. ولی قابل تنظیم است. یعنی نباید جای نگرانی باشد. ضمن اینکه دولت هم باید حواسش باشد که هنوز تحریم ها هست و احتمال دارد که پا برجا باشد. پس دولت مواظب باشد که کشور را در مخمصه نیندازد. این ظرفیت پتروشیمی ها هم باید تا زمانی که مطمئن باشیم پالایشگاه ها ظرفیت این را پیدا کرده اند که کل بنزین مصرفی داخل را تأمین کنند، حفظ شود.

انتهای پیام /