«وازکتومی» و «توبکتومی» دلبخواهی ممنوع!

روزنامه هفت صبح:وازکتومی دیگر به صورت «دل بخواهی» انجام نمی شود. هنوز یک هفته از تصویب یک فوریتی شدن طرح جنجالی مجلس در راستای افزایش جمعیت نمی گذرد که خبر می رسد مسئولان وزارت بهداشت عمل وازکتومی و توبکتومی را در مراکز درمانی محدود کرده اند، تا جایی که مدیرکل دفتر جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت اعلام کرده است هر فردی که برای انجام عمل وازکتومی و توبکتومی به مراکز بهداشتی مراجعه کند، درخواستش از سوی این کمیته مورد بررسی قرار می گیرد.

پیش از این و در هفته گذشته مجلسی ها یک فوریت طرحی را تصویب کردند که در صورت فانونی شدنش تمامی اقدامات درباره سقط جنین و عقیم سازی مانند وازکتومی و هرگونه تبلیغات درباره تحدید موالید و کاهش فرزندآوری ممنوع و مرتکبان به مجازات مندرج در ماده ۶۲۴ قانون مجازات اسلامی محکوم خواهند شد اما در حالی که این طرح هنوز در دست بررسی نمایندگان مجلس و وزارت بهداشت است، وزارت بهداشت دست به کار شده و برای عمل وازکتومی و توبکتومی محدودیت ایجاد کرده است؛ چه دلیلی برای این اقدام وزارت بهداشت وجود دارد؟

نماینده مجلس: خود مردم هم تمایلی ندارند

یکی از نمایندگان مجلس می گوید، اقدام اخیر وزارت بهداشت، در واقع زمینه چینی برای اجرا شدن طرحی است که به زودی تبدیل به قانون می شود. زمانی که طرحی به صورت دو فوریتی تصویب شود، مجلس ظرف یک هفته باید به آن رسیدگی و قانونی اش کند اما طرح مذکور یک فوریتی است و مجلس یک ماه برای تصمیم گیری در مورد جزییات آن فرصت دارد.

شهلا میرگلوبیات، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این زمینه توضیح می دهد که در حال حاضر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در حال شور و مشورت با وزارت بهداشت است تا جزییات این طرح به دقت بررسی شود. به طور مثال در مورد زنانی که بارداری برای آنها خطرناک است، تبصره ای قرار دادند.

بیات عقیده دارد طرح مذکور در حال حاضر خام است و لازم است تبصره هایی به آن اضافه شود. این نماینده مجلس که خود جراح متخصص زنان است، می گوید بسیاری از زنانی که عمل توبکتومی انجام می دهند بعد از مدتی پشیمان می شوند و برای برگشت عمل مراجعه می کنند.

او در پاسخ به این سوال که آیا فکر نمی کنید با محدود کردن عمل وازکتومی، جراحی های زیرزمینی - نظیر آنچه در مورد سقط جنین اتفاق می افتد - رواج پیدا می کند، می گوید: «طی سال های اخیر خود مردم هم متوجه عوارض وازکتومی و توبکتومی شده اند و میزان مراجعه برای این اعمال به طرز چشمگیری کاهش داشته است. این عمل خصوصا برای خانم ها گاهی عوارض جبران ناپذیری به همراه دارد. تا جایی که گاهی به دلیل بروز اختلالات مجبور به برداشتن رحم خود می شوند.»

همه چیز به عهده کمیته هاست

محمد اسماعیل مطلق، مدیر کل دفتر جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در گفتگو با خبرگزاری ها گفته است در حال حاضر عمل وازکتومی و توبکتومی در مراکز دولتی انجام نمی گیرد مگر اینکه اندیکاسیون داشته باشند و کمیته تخصصی پزشکی ضرورت انجام این عمل را تایید کند و در این صورت است که این عمل جراحی انجام می شود. این مقام مسئول در وزارت بهداشت تاکید دارد دیگر مثل سابق هر کسی که برای انجام این عمل جراحی مراجعه کند، این عمل جراحی برایش انجام نمی شود.

به گفته مطلق این اقدام وزارت بهداشت مربوط به سال گذشته است و از سال ۹۲ دیگر انجام دل بخواهی عمل وازکتومی در کشور اجرا نمی شود؛ مگر اینکه اندیکاسیون داشته باشند. مدیرکل دفتر جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت با اشاره به اینکه در هر شهری کمیته ای از متخصصین در این زمینه تشکیل داده ایم، می گوید این کمیته از متخصصین داخلی، کلیه و مجاری ادرار، قلب و غدد و همچنین متخصص زنان تشکیل شده است.

او در پاسخ به این سوال که کمیته تخصصی پزشکی در چه صورتی اجازه می دهند وازکتومی و توبکتومی انجام شود، می گوید کمیته های تخصصی تعیین کرده اندکه افراد در صورت وجود چه بیماری هایی می توانند این عمل را انجام دهند.

مطلق در پاسخ به سوال دیگری درباره اینکه آیا فکر نمی کنید افراد به دنبال انجام وازکتومی و توبکتومی به صورت غیرقانونی بروند، توضیح می دهد ممکن است فردی این کار را انجام دهد ولی ما هنگامی که افراد برای انجام این اعمال جراحی به مراکز بهداشتی مراجعه می کنند، آموزش های لازم می دهیم و آنها را ترغیب می کنیم این کار را انجام ندهند و اگر نمی توانند به طور مثال در مقطعی بچه دار شوند از روش های دیگر و نه روش جراحی استفاده کنند به طوری که می توانند مدتی کاندوم و قرص استفاده کنند.

اسفنانی: جرم بودن وازکتومی از عجایب است

در قانون مجازات اسلامی سقط جنین بدون مجوز پزشک ممنوع است و مجازات هایی هم دارد اما آیا از نظر حقوقی استفاده از روش های پیشگیری از بارداری مانند وازکتومی و همچنین تبلیغ برای فرزند کمتر جرم محسوب می شود و می توان کسی را به خاطر این موضوع محکوم کرد؟ اسفنانی، نماینده مجلس در این باره به خبر آنلاین گفته است، در حال حاضر سقط عمدی جنین بعد از دمیدن روح قصاص دارد و اگر با مجوز باشد محکوم به پرداخت دیه است.

همچنین در صورتی که بدون مجوز قانونی باشد، طبق مقررات تعزیر، فرد محکوم می شود اما اینکه وازکتومی و هرگونه تبلیغات درباره تحدید موالید و کاهش فرزندآوری جرم باشد را ما در قانون نداریم و یک جرم نگاری جدید است.

هر نظام حاکمیتی می تواند مطابق سیاست های خود عناوینی را مجرمانه یا حذف کند و این غیرمنتظره نیست. مثلا در یک دوره داشتن ویدئو جرم بود اما الان دیگر یک وسیله عادی در خانه ها شده است. یا اینکه در این دوره ماهواره ممنوع است اما شاید در چند سال آینده آزاد شود اما اینکه وازکتومی یا شیوه های مقابله با کاهش جمعیت جرم باشد از عجایب است و مطابق روال معمول قانون حقوقی نیست، علاوه بر آن خلاف قانون برنامه پنجم توسعه است. چون در قانون پنجم توسعه قید شده که امکان تعریف عناوین مجرمانه جدید وجود ندارد و حتی باید به سمتی رفت که از تعداد عناوین کاسته شود؛ چون همانطور که می دانید تعداد زندانیان ما زیاد است و نباید اینگونه باشد.