چگونه از آواز خواندن دسته جمعی لذت ببریم؟

همشهری جوان:از آدم هایی که دور و برتان هستند و «سعادت آباد» را دیده اند، یک سوال ساده بپرسید. کدام سکانسش را بیشتر دوست داشتند؟ کدام یکی توی ذهن شان مانده؟ الان، بعد از سه سال، کدام تصویر فیلم برایشان پررنگ تر است؟ احتمالا اطرافیان شما هم مثل دور و بری های ما، صحنه جشن تولد حامد بهداد و آواز خواندن دسته جمعی مهمان ها و ترانه دلنشین «نفس کشیدن سخته» را بیشتر از بقیه لحظات فیلم به یادشان مانده. آن حال خوبی که بعدت از خواندن دسته جمعی ترانه - هر چند کوتاه - به شخصیت ها تزریق شد، توی سالن سینما حال مای بیننده را هم خوب کرد. داستان دورهمی ها و تفریحات گروهی ما هم کم و بیش داستان همین سکانس است. آخر سر، از بین آن همه شوخی و خنده و خاطره، آن چیزی که ته ذهن آدم می ماند، آن تصویری که بعد از چند سال دل آدم را می لرزاند، مربوط به همان لحظاتی است که همه با هم، بی ریتم یا هماهنگ آوازی را فریاد زده یا زمزمه کرده ایم. آوازخوانی دسته جمعی ریشه در قدیمی ترین خاطرات ما دارد؛ خیلی قبل تر از اینکه «درباره الی» و پانتومیمی وجود داشته باشند.

حتما نباید گروه سرودتان برای اجرا سر صف مدرسه یا شرکت در مسابقات استانی آموزش و پرورش در اردوی تدارکاتی باشد که بخواهید جدی اش بگیرد و راه و رسم گروه داری اش را تمرین کنید. از همین حالا و از خودتان شروع کنید تا در آینده نسلی حرفه ای در زمینه آواز گروهی تحویل جامعه بدهید. اصولا در هر زمینه ای، بایدها و نبایدهایی وجود دارد که می تواند روی کیفیت کاری تان تاثیر بگذارد؛ پس قبل از اینکه صدا را آزاد کنید، راهنمای زیر را بخوانید.

چه کار بکنیم؟

۱ - گاف ها را جمع کنید

در بعضی بخش های آهنگ ممکن است یکی از اعضای گروه تان به هر دلیلی از ریتم بیفتد، کلمه ها را پس و پیش بگوید و در نهایت آواز خواندنتان را تا آستانه نابودی جلو ببرد. اینجور مواقع خوب است کار را دست بگیرید و تا جایی که می توانید فرد مورد نظر را از جاده خاکی دور کنید. سعی کنید کنارش بروید و با صدایی بلندتر از تُن صدای او، آهنگ را بخوانید تا با شما همراه شود. اینطور نشود که یکی خراب کند و شما او را ضایع کنید و کل حس و حال گروه به نابودی برود.


۲ - خلاقیت بزنید

خلاقیت همیشه جواب می دهد. فرقی نمی کند این اولین تجربه آواز خواندن دسته جمعی تان است یا کار هر هفته و هر ماه تان در مسیر کوه نوردی و اردوهای علمی فرهنگی دانشگاه؛ سعی کنید با یکسری خلاقیت کوچک، دُز انرژی جمع را بالا ببرید. یک جاهایی از آهنگ را با دهان بزنید، یک بخش هایی اش را - اگر به عقیده بقیه صدای شش دانگی برای سرود خواندن دارید - تک خوانی کنید، در مواقع نیاز چهچهه بزنید و… حد خودتان را بشناسید البته! خلاقیت به اندازه اش جذاب است؛ زیادی اش اما ممکن است باعثاوردُز اطرافیان و ابتر ماندن آوازتان شود.

۳ - با کلمات بازی کنید

پرِ بُرش شما هفته ای یک بار تفریح دسته جمعی دارید و هر بار، دو سه تا آهنگ را با هم می خوانید. در نهایت بعد از دو سه هفته گزینه های پیشنهادی تان تکراری و حوصله سربر می شوند. این همان نقطه حساسی است که شما می توانیدنشان بدهید آدم پیگیری هستید، برای گروه ارزش قائلید و به همین خاطر سبک زندگی این شماره را خوانده اید!

اینجور مواقع، اگر ذوق شعر و سرسوزنی حس طنز دارید، می توانید یک جاهایی از ترانه را در حد چند کلمه عوض کنید. اگر قبلا چنین کاری را کرده و جواب گرفته اید که هیچ، وگرنه تیز باشید و همان بار اول عکس العمل جمع نسبت به نوآوریتان را بسنجید. حواستان باشد، حتی اگر عکس العمل بقیه از نظر شما مثبت ارزیابی شد، باز هم میزان نمک و فلفل به کار رفته در اصل ماجرا را از یاد نبرید که یک وقت ملت ترش نکنند.

۴ - با ریتم هماهنگ شوید

وقتی همه دارند هماهنگ می خوانند وساز ناکوکشان شما هستید، حتما اشکال از فرستنده است دیگر! اینطور مواقع نمی توانید همه را با خودتان هماهنگ کنید. پس فرمان را برگردانید سمت همان راهی که بقیه دارند می روندو ریتمتان را با آنها یکی کنید. غر هم نزنید! یک کم بالا و پایینش که توفیری ندارد. می خواهید لذت ببرید دیگر؛ حتی اگر حق با شما باشد.

۵ - همه جوره همراهی کنید

آهنگ را تا به حال نشنیده اید؟ دوستش ندارید؟ یکی در میان کلمه هایش را پس و پیش به یاد دارید؟ اصلا مهم نیست! کمک کنید فضا حفظ شود. با دست همراهی کنید، ترجیع بند و کُر آهنگ را با بقیه چهچهه، داد، فریاد یا جیغ بزنید، هر جایی از آهنگ که ریتمش را گرفتید، از همان جا با بقیه همراهی کنید و لذتش را ببرید. خلاصه اینکه هر کاری می توانید - در حد چارچوب توانایی خودتان و حال و حوصله گروه - بکنید، فقط موجب حالگیری بقیه نشوید.

چه کار نکنیم؟

۱ - سلیقه جمعی را نادیده نگیرید

«قرار نیست همیشه آن چیزی که انتخاب می شود باب میل شما باشد.» اگر این جمله ساده را سرلوحه کارتان قرار بدهید، پی همان آهنگ اولی را گرفته و بی خودی غرغر نمی کنید. مطمئنا در جمعی که اعضایش بزرگتر یا مساوی چهار نفر هستند، اگر نخواهید آهنگ تکراری بخوانید، اشتراک آهنگ های مورد علاقه تان ممکن است تهی باشد یا لااقل در آن زمان محدود، آهنگ مشترکی به ذهن تان نرسد. پس رأی اکثریت را قبول کرده و «نه» نیاورید لطفا.

۲ - کار بقیه را خراب نکنید

آدم ممکن است یک بخشی از آهنگ را یادش برود؛ یا شاید حتی آهنگ را تا به حال نشنیده باشد اما جو گروه چنان در روح و روانش نفوذکرده باشد که از اول تا آخرش را اشتباه بخواند؛ ممکن است ریتم را از اساس درست نگرفته باشد، حتی شاید در اوج حس گروه، به جای جمله اصلی فریاد بزند: «کسپر اسکای».

در همه این موارد حق حق شماست که اعصابتان خراب شود و توی دلتان غار بزنید اما قطعا حق ندارید که وسط آهنگ بخواهید کسی را مسخره کنید، در مورد درست بودن چیزی که شما خوانده اید شرط ببندید و در نهایت صدای بقیه را دربیاورید! اگر دیدید اوضاع خیلی خراب است، یک تذکر در گوشی و آرام می تواند اوضاع را آرام کند.

۳ - آهنگ خاطره دار انتخاب نکنید

اگر با مع تا حدودی آشنا هستید و چیزی در مورد خاطره های شخصی شان با آهنگ ها می دانید، موقع انتخاب آهنگ حواستان باشد. در زندگی همه ما ترانه هایی وجود دارند که نقش همان زخمی را دارند که روح آدم را مثل خورده در انزوا می خورد و می تراشد. اگر از قبل با چنین فضایی آشنایید، سراغ این بخش از آهنگ ها نروید. خیلی از مواقع هم جمع غریبه است، آدم ها خیلی با روحیات هم آشنا نیستند و خاطره مشترک ندارند. اینطور مواقع اگر کسی آمد در گوشتان و محترمانه گفت: «لطفا این آهنگ را نخوان»، خوشمزه بازی بیجا درنیاورید! به همگروهی تان احترام بگذارید و یکجور نامحسوسی که اعتراض بقیه بالا نگیرد، آهنگ را عوض کنید.

۴ - در موقعیت نامربوط وسط نپرید

بهترین تفریحات و بامزه ترین شوخی های دنیا اگر بی موقع استعمال شوند، می توانند سوهانی باشند بر روح و روان همه این یک اصل ثابت شده است. نکته دیگر این است که اصولا آدم نباید چیزی را لوثکند. دوست عزیز! وسط خوردن غذا، توی شیب کوه و وقتی همه از شدت نفس زدن زبانشان آویزان شده یا حتی وقتی آهنگ قبلی را همین دو دقیقه قبل تمام کرده اید، زمان مناسبی برای دوباره ریتم گرفتن نیست! ضمن اینکه هر جمعی هم برای آواز خواندن گروهی جواب نمی دهد. سعی کنید حال و احوال جمع را بسنجید و بعد مرغ سحرتان را پرواز بدهید.

۵ - بی مزه بازی درنیاورید

با تکه های بی جا آهنگ را قطع کردن، مسخره کردن مداوم صدای یک نفر، اصوات ناهنجار درآوردن و انواع شوخی هایی از این دست، نه تنها جو Fun و دلپذیری به گروه نمی دهد، بلکه شما را لحظه به لحظه به حذف از گروه، گرفتن لقب «آدم نچسبه» و تبدیل شدن به نمادی از فقر نمک نزدیکتر می کند! رعایت حد و حدود شخصیتی، نه در اینجا که در هر اجتماع کوچک و بزرگی لازم است.

یک ترانه خوب برای ورود به لیست آوازهای جمعی، چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

سلکشن کامل!

گفتیم هر آهنگی را نمی شود دسته جمعی اجرا کرد. اینجا چندتایی از مهمترین ویژگی های آهنگ های دورهمی را برایتان فهرست کرده ایم.

- اول از همه قضیه ریتم مطرح است. انتخاب آهنگ های ریتمیک که اصطلاحا «گرفتن سرضربش» برای اغلب آدم ها آسان است، باعثمی شودگروه در خط ثابتی جلو برود. آهنگ های زیادی هستند که در عین زیبایی و خاطره انگیز بودن، خوب خواندنشان به شدت به تحریرهای آوازی خواننده مربوط می شود و اوج و فرودهایش جوری است که نمی توان از یک گروه رفاقتی توقع داشت در یک مجلس دور همی، نقطه اوج هایش را درست پیدا کنند. بهتر است بگذارید چنین آهنگ هایی از همان پلیرها پخش شود و بیخودی عِرض خود نبرید!

- آهنگی که انتخاب می کنید، طبیعتا باید شناخته شده باشد. آن چیزی که بین نوارهای پدرتان یک روزی در ساحل دریاکنار شنیده اید و حالتان را خوب کرده و کسی هم اگر شنیده باشدش، جز آهنگ محو و کلی اش چیزی از آن به یاد ندارد، به درد جمع نمی خورد. باور کنید!

- حال و هوای جمع را در نظر بگیرید. اگر آدم افسرده و مریض احوال دارید که یکی از برنامه های دوره نقاهتش کوهنوردی با شماست، دور آهنگ های غمگین و آرام که «نوم تو» را در خاطرش زنده می کند، خط بکشید. حتی اگر دامبول و دیمبول و «عشق من باش، جون من باش، نذار این دلو یه لحظه تنهاش» هم بیش از حد روی اعصابش باشد، حتما می توانید یک آهنگ مناسبِ حال خوب کن برای آن اوضاع پیدا کنید.

- اگر قرار است چندتا آهنگ را در یک روز بخوانید، تنوع را در دستور کارتان قرار بدهید. ترتیب یک شش و هشت، یک آهنگ آرام و یک آهنگ غمگین جواب می دهد. هر چه «سلکشن» تان تنوع بیشتر و رنگ و طعم های زیادتری داشته باشد، در رهبری این ارکستر دوستان موفق ترید!