پشت پرده ی سفر پر هزینه ی ملک سلیمان پادشاه عربستان چیست؟

پادشاه عربستان سعودی به بهانه تعطیلات با خَدَم و حشمی به اندازه کل آل‌سعود(۱۵۰۰ نفر) با ۲۷ هواپیما به شرق دور رفته.
در سال ۱۹۸۸ عربستان برای نخستین بار سهام یک مجتمع پالایشگاهی را در آمریکا بنام آرامکو خرید.
برای تأیید موفقیت این سرمایه‌گذاری کافی‌ست بدانیم که براساس داده‌های آماری دولت آمریکا، مجتمع پالایشی مذکور در تگزاس، در ۸ ماهه نخست سال ۲۰۱۵ به تنهایی ۶۵ میلیون بشکه نفت از عربستان وارد کرده است.
پس از موفقیت این الگوی اقتصادی که مانع خام فروشی سهمی از تولید عربستان شده است.
اکنون شاه سعودی با بهانه گشت و گذار و درحالی که دفترچه راهنمای سرمایه‌گذاری و سهم بازار را زیر عبای خود دارد،
به آسیای جنوب شرقی و شرق دور سفر کرده است.
در اندونزی، دست کم ۱۱ قرارداد میان دو کشور به امضا رسید که ارزش تقریبی مجموع آنها ۵۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود.
و نکته جالب تنها موردی که در رسانه‌های داخلی به آن‌پرداخته شد، وام ۱ میلیارد دلاری سعودی‌ها به اندونزی برای مبارزه با انواع قاچاق بود.
این درحالی‌ست که فقط یکی از موارد توافق، سرمایه‌گذاری ۶ میلیارد دلاری عربستان برای ساخت پالایشگاه نفت در اندونزی و تضمین تأمین حداقل ۷۰ درصد از خوراک این مجتمع است.
یعنی هم تضمین فروش نفت وه اندونزی و هم عدم خام فروشی و سود سرشار از پالایش آن …
این مبلغ زمانی معنی‌دار است که بدانیم در سال ۲۰۱۶ تبادلات تجاری دو کشور اندکی بیش از ۴ میلیارد دلار بوده و بخشی از آن مربوط به صادرات محصولاتی مانند کاغذ، لاستیک، ماهی تن و دیگر اقلام از اندونزی به عربستان بوده است.
اندونزی امروز برای تأمین ۵۲ درصد از سوخت بنزین و گازوئیل خود نیازمند واردات است و تا سال ۲۰۲۰ این مقدار به ۶۱ درصد افزایش می‌یابد و در آن‌زمان عربستان هم نفت را به آنها می‌فروشد و هم در کشور خودشان پول پالایشش را از آنها خواهد گرفت!!!
آرامکو در این سفر به‌عنوان «تورلیدر» پادشاه، قراردادی هوشمندانه و رویایی برای این کشور با مالزی رونمایی کرد که در آن قرار است در مالاکا، نزدیکی آب‌های دریای چین جنوبی، پالایشگاهی تازه با مالکیت عربستان ساخته شود.
این مکان، محل عبور تمام نفت و گازی‌ست که از خاورمیانه به سوی ژاپن، چین و کره رهسپار هستند.
(برنامه ریزی هوشمندانه برای تامین نیاز های این ۲ کشور که مشتریان اصلی ایران هستند)
چین و ژاپن هم در میان مقصدهای ملک سلمان برنامه‌ریزی شده‌اند و در آنجا هم او با سخاوتمندی، تلاش خواهد کرد سهم بیشتری از بازار مصرف این دو غول را به خود اختصاص دهد.
چین سال ۲۰۱۶ برای نخستین‌بار در مقدار واردات نفت از آمریکا پیشی گرفت و به دلیل برنامه‌های مبارزه با آلودگی، عطش زیادی برای نفت و گاز دارد و در جاماندگی ایران، دو غول دیگر نفتی یعنی روسیه و عربستان بازارش را سیراب می‌کنند.
سرمایه‌گذاری در بخش پایین‌دستی نفت و گاز کشورهای مقصد، سیاست بسیار موفقی‌ست که کویت، عمان و امارات متحده عربی هم دنبال کرده‌اند.
اما ایران و قطر تلاش می‌کنند در منطقه خودشان به آن دست پیدا کنند که تاکنون به موفقیت سرمایه‌گذاری همسایگانشان، حتی نزدیک هم نشده است.
بنابر برنامه‌ریزی آرامکو عربستان، این شرکت قصد دارد تا سال ۲۰۲۵ مجموع ظرفیت پالایشی خود را به ۱۰ میلیون بشکه در روز برساند
که معادل کل تولید روزانه فعلی آن است و به معنی این است که عربستان با وجود اینکه بزرگترین تولید کننده نفت جهان است، دیگر نفت را خام نخواهد فروخت.
سفر ملک سلمان به خاور دور را باید سفر به «شرق بهشت» نام‌گذاری کرد چرا که باوجود ظاهر بسیار پر هزینه آن و باوجودی که این نخستین‌بار طی نیم‌قرن گذشته است که یک پادشاه سعودی به این سوی کره زمین‌می‌رود و او آن‌قدر پیر است که باید پله‌برقی هواپیمایش را هم با خود ببرد،
اما آینده فروش نفت و آینده درآمد آرامکو را در هر شرایط بازار نفت، تضمین می‌کند.
و از همه مهمتر از شریک تجاری سنتی خود یعنی آمریکا، زهرچشم سختی خواهد گرفت و بزرگترین ضربه را به این کشور وارد کند(البته بدون تهدید و تظاهرات و …)
آخرین سوغات این سفر هم شیرین‌ترین بخش آن است که همانا نگاه حسرت‌بار رقبای شمالی(مخصوصا ایران) در از دست رفتن سهمی دیگر از بازار شرقی خواهد بود.

مجمع فعالان اقتصادی
بهزاد احمدی نیا