جایگاه خانواده شهدا در بیانات امام خمینی(ره)

به گزارشامیدبه نقل از تابناک، مرور صحیفه امام(ره) نشان می دهد که یکی از پررنگ ترین موارد احساس دین امام راحل نسبت به مردم انقلابی ایران، آنجایی است که ایشان در ششم تیر ماه ۱۳۵۹ در جمع سرپرست بنیاد شهید و خانواده های شهدای انقلاب به عدم بهبود و اصلاح امور در زمینه‏ های گوناگون کشور به شدت اعتراض می کنند.

امام(ره) پس از مرور زحمات و مصیبت های خانواده شهدای انقلاب می گوید: «من از شما ها عذر می ‏خواهم. من از ملت ایران عذر می ‏خواهم. من از ملت ایران عذر می ‏خواهم. من از این مادرهایی که بچه ‏های خودشان را از دست دادند، معذرت می ‏خواهم. من از این برادرهایی که عزیزان خودشان را دادند، از دست داده ‏اند، معذرت می ‏خواهم. من از این ارتشی هایی که جوانان خودشان را از دست داده ‏اند، از این پاسدار ها که جوان های خودشان را از دست داده ‏اند و برادران خودشان را، معذرت می ‏خواهم که عُرضۀ این را ندارم که کار را درست کنم. من از حضرت مهدی سلام‏اللّه‏ علیه من از پیشگاه پیغمبر اکرم معذرت می ‏خواهم. من از پیشگاه ولی عصر امام مهدی سلام‏اللّه‏ علیه معذرت می ‏خواهم. من از پیشگاه ملت ایران معذرت می ‏خواهم. من از شما برادران، برادران ارتشی، برادران پاسدار، برادران ژاندارمری و سایر قوای انتظامی که در راه اسلام جوان های خودشان را دادند، معذرت می ‏خواهم. ما نتوانستیم برای شما کاری انجام بدهیم. ما ضعیف هستیم. ما باز گرفتار کاغذبازی هستیم. ما باز گرفتار آرم هایی شاهنشاهی هستیم. مملکت ما باز مملکت شاهنشاهی است. وزارتخانه‏ های ما، وزارتخانه ‏های ما باز وزارتخانه ‏های طاغوتی است و ما نتوانستیم این ها را اصلاح کنیم. باید به اسرع وقت اصلاح شود و اگر اصلاح نشود به اسرع وقت اصلاح می ‏کنیم».

چند ماه پیش از این، امام خمینی در حکم تأسیس بنیاد شهید انقلاب اسلامی لازم می دانند که «باید رسیدگی کامل به خاندان شهدا و آسیب دیدگان و معلولین در این راه، چه در انقلاب و چه قبل و بعد از آن به نحو احسن و با مراعات احترام آنان بشود».

جالب این که امام(ره) یازده روز پیش از عذرخواهی هایی که در بالا به آن اشاره شد، در روز ولادت امام(ره) حسین(ع) تذاکراتی بر زبان می آورد که به نظر ایشان ادای گوشه ای از تکلیف اسلامی ایشان است و اگر آن ها را نگوید، به مردم خیانت کرده است.

بخشی از این تذکرات به قرار زیر است: «و اخیراً لازم است تذکری که همگان بدان آگاهی دارند، بدهم و آن لزوم تقدیر از شهدای انقلاب و خانوادۀ آنان و معلولین و مصدومین می ‏باشد. و لازم است عموم دستگاه های اجرایی اموری را که مربوط به شهدا و خانوادۀ آنان و معلولین و مصدومین است با کمال سرعت عمل نموده و تسهیلات لازم را در مورد آنان معمول دارند که اینان بر ما و ملت شریف حق بسیار بزرگی دارند و اگر معلوم شود که کسانی در بعضی از ادارات و وزارتخانه‏ ها برای اجرای امور شهدای انقلاب و خانوادۀ آن ها اشکال‏ تراشی می ‏کنند، به عنوان ضد انقلاب باید مورد تعقیب واقع شوند».

امام(ره) در جایی دیگر و پس از تبیین چرایی مقام رفیع شهدا و اهمیت خدمت به خانواده آن ها، کیفیت این خدمت را هم با عباراتی متفاوت بیان می کند و می گوید: «و عمده چیزی که هست این است که صادقانه خدمت کنید، خدمت بکنید، گمان نکنید که شما یک کاری که برای آن ها انجام می دهید یک منّتی بر آن ها دارید. منّت آن ها را بکشید، خدمت بکنید، احترام بکنید از آن ها. این ها خانواده شهدا هستند. و معلولین و خانواده های معلولین که ارزششان آن قدر است، و ما باید خدمتگزار به آن ها باشیم. هر عملی که انجام می دهیم، هر خدمتی که به آن ها انجام می دهیم، عملی است که در پیشگاه خدا مقبول است و ما باید با کمال خرسندی منّت آن ها را بکشیم و خدمت به آن ها بکنیم.

مبادا یک وقتی یک کلمه درشتی گفته بشود به این بازماندگان شهدا، یا به این معلولین. و باز کسانی که عائله معلولین اند، توجه داشته باشید که عملی را که می کنید خالص و برای خدا باشد. و برای آن کسی که فداکار برای خدا بوده است، و جانش را در راه خدا اهدا کرده است. شما خدمت به او می کنید و این خدمت به خداست. همان طوری که ما منّت خدای تبارک و تعالی را می کشیم و عبادت او را می کنیم، منّت اوست بر ما، و خدای تبارک و تعالی منّت بر ما گذاشته است و ما را هدایت کرده است، و هر عملی که بکنیم منّت بر او نداریم و او منّت بر ما دارد. این خدمت هم خدمت به خدای تبارک و تعالی و مجاهدین در راه او و شهدای در راه اوست. و ما باید با سر و جان خدمت بکنیم. و ابداً در نظرمان نیاید که ما یک کاری انجام دادیم. آن ها جان خودشان را دادند و شما قدرتی که دارید، دارید خرج می کنید برای آن ها. و من امیدوارم که در راه خدا که شد؛ ثواب مجاهدین را به شما عنایت بفرماید خدای تبارک و تعالی».

توصیه های امام(ره) در مورد خانواده شهدا تا آخرین سال ها و روزهای عمر ایشان ادامه می یابد. ایشان در پاسخ به نامه فرزندان شهدا در اردیبهشت سال ۶۵، علاوه بر این که فرزندان محترم شهدا، جانبازان، اسرا و مفقودین را نور چشمان عزیزم خطاب می کند، بالا ترین افتخار را این می داند که «ما در تداوم انقلابمان ذخیره های عظیمی همچون شما عزیزان را داریم که حضورتان در جامعه در تمامی صحنه های اسلامی و انقلابی و مردمی یادآور رشادت ها و فداکاری ها و اخلاص رادمردانی است که به برکت خون های پاک آنان انقلاب و جمهوری اسلامی ایران بارور گردید» و در پایان پاسخ خود باز یادآور می شوند که «به مسئولین محترم جمهوری اسلامی ایران، برای چندمین بار، سفارش می کنم و این نصیحت و سفارش همیشگی است که قدر این نعمت های بزرگ الهی را بدانند و در شرایط کنونی و آینده های دور، اولویت را به این عزیزان و کسانی بدهند که در راه اسلام خون داده اند و مبارزه کرده اند؛ و به شدت از بهانه جویی و سنگ اندازی و مانع تراشی و کاغذبازی، که مانع رشد آنان و ملت دلاور ایران است، خودداری ورزند».

یک سال و نیم بعد و پس از پایان جنگ و آغاز دوران بازسازی نخستین نکته مهمی که در موضوع سیاست های کلی نظام اسلامی در دوران بازسازی کشور از دیدگاه امام(ره) توجه به آن ضروری است، این است: «با این که اطمینان داریم که خانواده های معظم شهدا و جانبازان و اسرا و مفقودین هیچ گاه راضی نشده و نمی شوند که در برابر ایثار عزیزانشان که فقط به خاطر خدا و رسیدن به کمال بوده است، سخن از رفاه و مادیات به میان آید و همت آنان بلند تر از این مقوله هاست، ولی بر دست اندرکاران نظام است که ذوق و استعداد و توان خود را در هر چه بهتر رسیدن به امور معنوی و مادی و ارزشی و فرهنگی این یادگاران هدایت و نور به کار گیرند و از خدمت بی شائبه و بی منت به آنان دریغ نکنند؛ هر چه انقلاب اسلامی ایران دارد از برکت مجاهدت شهدا و ایثارگران است. من می دانم که بسیاری از خانواده های عزیز شهدا و جانبازان و اسرا و مفقودین به خاطر مناعت طبع و بزرگواری و اخلاق کریمه خود در مصایب و مشکلات زندگی به مسئولین مراجعه نکرده اند و یا مراجعه شان به حداقل بوده است. و همه نیز می دانیم که اکثریت این قشر و رزمندگان عزیز اسلام از طبقات محروم و کم درآمد بودند و مرفهین کمتر دل برای انقلاب سوختند، ولی وظیفه ماست که در حد توان و مقدورات قدر شناس زحمات آنان باشیم و من میل ندارم که این قدر شناسی فقط در حد تعریف و تمجید ظاهری خلاصه شود بلکه باید در همه نوع امتیازات اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی به آنان بها داده شود.»