ارتقای طب سنتی ایران متکی به زمینه سازی علمی در جامعه است

به گزارش خبرنگار حوزه سلامتخبرگزاری تسنیم، پهنه وسیع طب سنتی، فراموشی و غفلت طولانی از توسعه و نوآوری آن و بی توجهی به مشکلات کنونی طب سنتی موجب شده است که پژوهش در این حوزه جدی گرفته شود.

ارتقای طب سنتی ایران متکی به زمینه سازی علمی در جامعه است و دانشگاه به عنوان بستر واقعی تربیت نیروی انسانی، به طور غیرقابل تصوری در این رابطه به ایفای نقش می پردازد و تهیه برنامه راهبردی برای توسعه طب سنتی با محوریت دانشگاه و پژوهش در احیاء، ارتقاء و تداوم حرکت اخیر طب سنتی مؤثر خواهد بود.

در حال حاضر نیز گسترش و توسعه طب سنتی ایران در گرو این اندیشه است تا مردم از توانایی های این مکتب درمانی که برخاسته از فرهنگ این سرزمین است، بهره مند شوند.

رهبر معظم انقلاب سیاست های کلی سلامت را ابلاغ کردند که ترویج کشت گیاهان دارویی تحت نظر وزارت جهاد کشاورزی و حمایت از توسعه نوآوری های علمی و فنی در تولید و عرضه فرآورده های دارویی سنتی تحت نظر وزارت بهداشت، استاندارد سازی و روزآمد کردن روش های تشخیصی و درمانی طب سنتی و فرآورده های مرتبط با آن، تبادل تجربیات با سایر کشورها در زمینه طب سنتی، نظارت وزارت بهداشت بر ارائه خدمات طب سنتی و داروهای گیاهی. برقراری تعامل و تبادل منطقی میان طب سنتی و طب نوین برای هم افزایی تجربیات و روش های درمانی، اصلاح سبک زندگی در عرصه تغذیه از دیگر مواردی است که رهبر معظم انقلاب در سیاست های کلی سلامت در حوزه طب سنتی است.

خبرنگار حوزه سلامتخبرگزاری تسنیمدر خصوص ابلاغ سیاست های کلی سلامت در حوزه طب سنتی مصاحبه ای را با مجید امتیازی نخستین فارغ التحصیل دکترای تخصصی طب سنتی ایران و رئیس دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد داشته است که مشروح آن را در ذیل بخوانید.

تسنیم: نظر شما در راستای ابلاغ منویات رهبر معظم انقلاب در خصوص ابلاغ سیاستهای کلی «سلامت» چیست؟

امتیازی:طب سنتی ایران(طب ایرانی) دانشی است بر پایه مشاهده، تجربه، اخلاق و ادب. این چهار پایه اصلی و اساسی نقش بنیادین و کاربردی را در شکل گیری و شکل دهی این مکتب طبی دارا است. با توجه به تغییر و تحولاتی که در این مدت در سیستم تصمیم گیری کلان بهداشت و درمان متناسب با مدیریت جدید دولتی به وجود آمده است و علاوه بر آن اقدامات زمینه ای که در زمان های قبل از این اتفاق انجام شده بود حاصل همگی آنها شکل گیری معاونت طب سنتی(طب ایرانی) در وزارت بود که شاید مهمترین و به بیانی بهترین اتفاق در خصوص حیات آکادمیک طب ایرانی است.

طب سنتی ریشه عمیق فرهنگی در جامعه دارد

تسنیم: جایگاه طب سنتی در جامعه ایرانی؟

امتیازی: طب ایرانی با توجه به ریشه های عمیق فرهنگی و امکانات متناسب با وضعیت موجود، در عین رشد و شکوفایی امکان کمک رسانی و ارائه خدمات در سطوح مختلف بهداشت و درمان را در سطح جامعه دارد. با توجه به این موارد مهم و اساسی، در نظر گرفتن جایگاهی ارزشمند در سیستم کلان بهداشتی درمانی کشور برای این مکتب طبی بیش از پیش دارای اهمیت و ارزش است.

توجه و اهمیت دادن به همین موارد ظریف در عین آگاه بودن به اهمیت کاربردی طب ایرانی در حوزه بهداشت و درمان و به بیان کلی در نظام سلامت باعثشده است که مقام معظم رهبری در ابلاغ سیاست های کلی سلامت، جایگاه طب سنتی(طب ایرانی) را به عنوان یکی از اصول مهم و کاربردی در نظر بگیرند.

از سال ۱۳۸۲ رشته تخصصی طب سنتی(طب ایرانی) به صورت آکادمیک فعالیت خود را در تعدادی از دانشگاه های علوم پزشکی کشور آغاز کرده است. هم اکنون تعداد دانشکده ها و گروه های آموزشی طب سنتی(طب ایرانی) در کل کشور افزایش یافته است و اقبال سیستم علمی و دانشگاهی هم به تاسیس و راه اندازی این رشته روز به روز در حال افزایش است.

هم اکنون با توجه به منویات رهبری در این خصوص لازم است که تلاش و کوشش در تمامی رده ها در راستای اعتلای هر چه بیشتر طب ایرانی و کاربردی کردن بیش از قبل در تمامی حوزه های بهداشت و درمان مد نظر قرار گیرد.

تسنیم: نظر شما درباره " بازشناسی، تبیین، ترویج، توسعه و نهادینه نمودن طب سنتی ایران " چیست؟

امتیازی:با توجه به بند ۱۲ سیاست های کلی سلامت که " بازشناسی، تبیین، ترویج، توسعه و نهادینه نمودن طب سنتی ایران " بیان شده، تمامی این موارد مطروح شده نیاز به سیستم تصمیم گیری و برنامه ریزی مدون و علمی دارد که خوشبختانه بخش مهمی از این موارد با تاسیس دانشکده های طب سنتی و مهم تر از همه معاونت طب سنتی در وزارت بهداشت و درمان اتفاق افتاده است.

تاسیس و نیز متعاقب آن حفظ جایگاه تصمیم گیری این معاونت در وزارت بهداشت به عنوان متولی تخصصی امور مربوط به طب ایرانی از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار است. هر شکل گیری که با تعدد مراکز تصمیم گیری و کانون های موازی همراه باشد منجر به اتلاف و هدر رفتن سرمایه های عظیم مادی و معنوی می شود که حتی گاهاً اصل موضوع هم تحت الشعاع قرار گرفته و هدف اصلی به واسطه موارد سطحی و فرعی محو و بسیار کمرنگ و حتی گاهاً نابود می شود، بنابراین وجود چنین سیستمی در راستای بند مذکور بسیار حیاتی و امید بخش است.

در مورد ترویج، توسعه و نهادینه کردن طب سنتی لازم است که بیان شود این موارد علاوه بر بستر آموزشی و پژوهشی باید در نظام سلامت در تمامی حوزه ها دخیل باشد. به عنوان مثال برای توسعه ساختاری باید در دانشگاه ها به صورت کاملا علمی و مدون در سطوح مختلف آموزشی، درمانی و پژوهشی به صورتی جدی و تاثیرگذار وارد شده و در راستای ورود به نظام سلامت، باید از ابتدایی ترین رکن یعنی خانه های بهداشت این توسعه و ترویج امکانپذیر باشد.

اصلاح سبک زندگی در عرصه تغذیه به راحتی در تمامی رده ها قابل آموزش و اجرا خواهد بود

تسنیم: اصلاح سبک زندگی در عرصه تغذیه می تواند از بروز بیماری ها جلوگیری کند؟

امتیازی:در صورت تحقق این موارد، " اصلاح سبک زندگی در عرصه تغذیه " هم به راحتی در تمامی رده ها قابل آموزش و اجرا خواهد بود. از جمله موارد مهم و حیاتی در این خصوص ورود هر چه سریعتر ارائه خدمات طب ایرانی به سیستم بیمه ای نظام سلامت است که با این اتفاق هزینه ارائه خدمات طب سنتی(طب ایرانی) بیش از قبل کاهش می یابد.

یکی دیگر از ارکان اصلی دخیل در رابطه با ترویج منطقی طب ایرانی رسانه های دسته جمعی هستند که به طور عموم مخاطبان زیادی را در کل جامعه می توانند تحت تاثیر قرار دهند.

ولی نکته ارزشمند در این میان هماهنگی این رسانه ها در ترویج و توسعه بر پایه علمی است که یکی از راهکارهای پیشنهادی در این زمینه با صلاحدید مسئولین امر می تواند تشکیل کارگروه و کمیته ایی در رسانه ملی با هدف جامعیت بخشیدن به آگاهی بخشی مردم و عموم جامعه بر پایه علمی و منطقی با استناد به منابع علمی معتبر طب ایرانی و افراد و شخصیت های دانشگاهی این رشته است که خود تحت نظر یک سیستم تصمیم گیری واحد برای جلوگیری از اختلاف نظر، اقدام به ارائه طریق و برنامه آموزشی در جهت تحقق آرمان های واقعی این مکتب طبی بپردازند.

تسنیم: نظر شما درباره استاندارد سازی و روزآمدکردن روش های تشخیصی و درمانی طب سنتی چیست؟

امتیازی:در مورد " استاندارد سازی و روزآمدکردن روش های تشخیصی و درمانی طب سنتی و فرآورده های مرتبط با آن و برقراری تعامل و تبادل منطقی میان طب سنتی و طب نوین برای هم افزایی تجربیات و روش های درمانی " نیاز به سیستم آکادمیک و علمی قوی با حضور اساتید برجسته در این خصوص است که ان شاءالله این موارد هم با حضور و کمک هرچه بیشتر سایر معاونت ها به خصوص معاونت های آموزشی، پژوهشی و پشتیبانی وزارتخانه و به تعاقب آنها دانشگاه ها قابل انجام و دسترسی است.

لزوم همکاری این معاونت ها هم در سطح کلان و هم در سطوح دانشگاه ها به این دلیل است که اسباب ورود و پررنگ شدن نقش طب ایرانی در سطح علمی و عمومی جامعه، دانشکده های طب سنتی(طب ایرانی) است که هم اکنون در تعدادی از دانشگاه ها در حال فعالیت هستند.

این دانشکده ها برای رشد و شکوفایی خود علاوه بر سیستم سخت افزاری مانند کتابخانه غنی، آزمایشگاه و سایر موارد به سیستم نرم افزاری متخصص، دقیق و قدرتمندی یعنی نیروی کارآزموده علمی احتیاج دارند که تامین این موارد جز با همکاری و مساعدت واقعی مدیریت بهداشتی درمانی در سیستم کلان و دانشگاه های مربوطه به خصوص معاونت های مذکور کاملاً و عملا غیرممکن و دست نیافتنی است.

بحثمهم دیگری که در این رابطه وجود دارد بحثفرهنگ سازی طب ایرانی است که باتوجه به اینکه این رشته تخصصی خود به صورت ذاتی وابسته به فرهنگ و مقوله فرهنگی است نیاز به ترسیم درست نقش آن در جامعه است که حوزه های مختلفی را در جامعه می تواند در این خصوص با خود همراه و هم قدم سازد.

ولی در این همراهی و به طور کلی برای رسیدن به جایگاه آرمانی، اساسی ترین مطلب تبعیت از کانون تصمیم گیری واحد علمی و مجرب در این زمینه است که همانطور که قبلا بیان کردم، جایگاه این مرکز در وزارت بهداشت تعریف شده است.

تسنیم: نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بر ارائه خدمات طب سنتی چگونه است؟

امتیازی:در رابطه با بند " نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بر ارائه خدمات طب سنتی و داروهای گیاهی " قوانینی از قبل وجود داشته است و موارد دیگری هم در این رابطه در حال تدوین است ولی در حوزه نظارت بخش های دیگری از جمله معاونت درمانی متولی اصلی این امر است.

در این خصوص نکته مهم و اساسی این است که با توجه به پیچیدگی خاصی که در حوزه نظارت در طب ایرانی وجود دارد و به گونه ای با سایر حوزه ها در نظام بهداشتی و درمانی متفاوت است به نظر می رسد با اراده و صلاحدید متولیان امر بخش تخصصی این نظارت به طور مستقیم در اختیار معاونت طب سنتی در وزارت و متعاقب آن معاونت های طب سنتی در دانشگاها قرار گیرد.

به عنوان مثال متاسفانه تعداد مراکز زیادی بدون اخذ مجوز از مرکز ذی صلاح در حال به اصطلاح آموزش و حتی فراتر از آن اقدام به درمان و صدور مدارکی در رابطه با طب ایرانی هستند که در بیشتر موارد با سوءاستفاده از باورهای مردمی در قبال طب سنتی(طب ایرانی) اقدام به چنین اموری می کنند که حاصل آنها بی اعتمادی قشر علمی و حتی عموم مردم نسبت به این مکتب ارزشمند طبی است.

ارائه راهکار قانونی با چنین مواردی که روز به روز تعداد آنها در حال افزایش است از جمله اساسی ترین و مهمترین اقداماتی است که در صورت به تعویق افتادن خود به تنهایی برای ایجاد اختلال در مسیر رشد و تعالی طب ایرانی کافی است.

تسنیم: سخن آخر؟

امتیازی:در پایان امیدوارم به خواست و اراده مشیت الهی و توکل و همدلی و همراهی مسئولان و به خصوص سیستم بهداشت و درمان کشور و نیز متعاقب آن دانشگاه های علوم پزشکی، منویات رهبری به بهترین نحو در کوتاهترین زمان ممکن به نتیجه برسد.

گفت و گو: زهرا کاظمی

انتهای پیام /