|
|
کدخبر: ۱۷۱۰۳۱

پس از انقلاب اسلامی ایران، موجی جدید در حوزه شعر اجتماعی شکل می گیرد که که در اوایل انقلاب، موضع گیری این شعرها بیشتر نسبت به تهاجمات خارجی بوده و به وضعیت داخلی توجه نمی شده است.

گروه فرهنگی مشرق- شعر امری ذوقی است، ولی به نظر می آید که غالبا در لحظات خاص به سراغ آدمی می آید. شاید بتوان گفت شعرهایی که در لحظات خاص سروده می شوند، قوت عاطفی بیشتری دارند. افراد یک جامعه به شعر و شاعر با یک نگاه احترام توام با لطفات نگریسته و او را در بسیار از موضوعات از سایرین جدا می کنند. شعر در سرزمین ایران از دیرباز رواج داشته و تاریخ ادبیات فارسی پُر از شاعرانی است که در سبک های مختلف شعر سراییده و شاعری کرده اند.

مجمع ناشران انقلاب اسلامی در نمایشگاه کتاب بسته های پیشنهادی گوناگونی برای مخاطبان موضوعاتِ مختلف در نظر گرفته که یکی از این انواع بسته ها، بسته های پیشنهادی دستچینی از بهترین کتاب ها برای آشنایی با شعر اجتماعی، غزل های عاشقانه و اشعار آیینی است.

شعر اجتماعی مجموعا در ادبیات پارسی، خصوصا در اعصار قدیم، کمیت و کیفیت قابل توجهی ندارد و شاید جدی ترین حضور این نوع شعر پس از سنایی غزنوی در ادبیات دوره مشروطه محسوس باشد. پس از انقلاب اسلامی ایران، موجی جدید در حوزه شعر اجتماعی شکل می گیرد که که در اوایل انقلاب، موضع گیری این شعرها بیشتر نسبت به تهاجمات خارجی بوده و به وضعیت داخلی توجه نمی شده است. اما در دهه های اخیر بخش مهمی از این شعرها اختصاس دارد به مسائلی مانند رفاه طلبی. شعر اجتماعی در دو دهه اخیر و خصوصا در دهه هشتاد، بسیار پر رنگ تر و پر قدرت تر در روند شعر جریان دارد.

«چمدان های قدیمی»،سروده علیرضا قزوه اولین کتاب پیشنهادی در حوزه شعر اجتماعی است. این کتاب یک بِه گزینی از چند دهه فعالیت جدی قزوه در حوزه شعر و خاصه در قالب غزل است که توسط شاگردان وی جمع آوری شده و شامل ۵۶ غزل از بهترین غزل های اوست. از نکات در خور توجه این مجموعه این است که مخاطبی که آشنایی با شعر قزوه ندارد با خواندن این مجموعه یک آشنایی کلی با شعر وی پیدا می کند. قزوه دارای یک قلم قدرتمند و تاثیرگذار است و واژه واژه غزل او گواه این است که قزوه جایگاه مهم و ویژه ای در شعر معاصر دارد. علیرضا قزوه از نقاط مهم شعر معاصر است چه از لحاظ ویژگی های ادبی و چه از نظر اندیشه و «چمدان های قدیمی» می تواند شناسنامه خوبی برای او درباره فعالیتش در عرصه غزل سرایی باشد. این مجموعه شعر را شهرستان ادب منتشر کرده است.

«حق السکوت»مجموعه غزلی است از شاعر جوان و موفق شعر امروز محمد مهدی سایر که کتاب برگزیده سال جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۹ هم شده است. این دفتر شعر از لحاظ موضوعی به طور کلی به شعرهایی که مبین حال خود شاعر است و چند شعر آیینی و چند تغزل واره تقسیم می شود. شاعر در ساخت و صورت - گرایشاتی به سبک اصفهانی و در اشاره ای مستقیم تر به بیدل دهلوی دارد ولی این گرایش باعثنشده شاهر عرق در مضمون سازی مفرط شود و شاخصه های دیگر شعری را فراموش کند. شاعر در غزلی به نام راه در این دفتر شعر، حکایت سیر خود در یک جاده را روایت می کند که نشان می دهد ذهنش با همه گرایشاتی که به سبک اصفهانی دارد به یک ذهن بیت محور محض تبدیل نشده و قدرت تولید روایت و ادامه آن را دارد. شاعر در غزل هایی سادگی زبان شعر خود را بیشتر می کند ولی در هین سادگی، کلام شاعر از لایه های مختلف زبانی و صناعی برخوردار است. این کتاب از سوی مخاطبان شعر هم با استقبال قابل توجهی مواجه شده و این برای جبهه شاعران انقلاب اسلامی که محمدمهدی سیار هم جزئی از آنهاست امتیاز خوبی محسوب می شود. این دفتر شعر را انتشارات فصل پنجم به زیور طبع آراسته است.

یکی از انواع شعری که بسیار مورد توجه است غزل های عاشقانه است. «روی جاده ابریشم شعر» آخرین مجموعه شعر مرحوم استاد محمد قهرمان است که نام آن را استاد شفیعی کدکنی انتخاب کرده است. این کتاب شامل پنج بخش است؛ بخش اول شامل تمام غزل ها، بخش دوم رباعی ها، بخش سوم دوبیتی ها، بخش چهارم قطعه ها و بخش پنجم متفرقات است. قهرمان از بزرگان شعر خطه خراسان و از بهترین شاعران معاصر است. غزل او در سبک و ساختار اصفهانی است و یادآور شعر بزرگان این سبک خصوصا صائب تبریزی است. غزل قهرمانی غزلی است سرشار از ظرافت های شاعرانه و نیز زبانی بدون نقص و کلامی استوار. مجموعه اشعار «روی جاده ابریشم شعر» را انتشارات جمهوری منتشر کرده است.

«از ترمه و غزل»گزیده ای است از آثار مرحوم استاد حسین منزوی که با نظارت خود او به رشته تحریر در آمده است. این گزیده شعر شامل هفت بخش به نام های «حنجره زخمی تغزل»، «با عشق تاب می آورم»، «از شوکران و شکر»، «با عشق در حوالی فاجعه»، «همچنان از عشق»، «از کهربا و کافور» و «تیغ و ترمه» است. زبان شعر منزوی در تغزل هایش سهل و ممتنع و بسیار به زبان سعدی نزدیک است. شعرهای آزاد و سپید منزوی اگرچه نمونه های نسبتا موفقی از این نوع شعر هستند ولی در سایه شکوه غزل های او رنگی ندارند. حسین منزوی نقشی تعیین کننده در روال غزل معاصر خصوصا پس از خود داشته به طوری که ردپای او را در بسیاری از شاعران بزرگ امروز می توان مشاهده کرد. انتشارات روزبهان این اثر را چاپ کرده است.

شعر مذهبی یا ولایی یا «شعر آیینی» که در دهه اخیر مرسوم شده است، از گذشته در ادبیات حضور داشته و همچنان این حضور امتداد دارد که مهم ترین بخش آن از لحاظ محتوایی، مدح آل الله و ستایش بزرگواری و جایگاه ایشان است. کتاب «یک آسمان پرواز» در برگیرنده مجموعه اشعار منتشر شده استاد محمدعلی مجاهدی(پروانه) است. محمدعلی مجاهدی از پیشکسوتان ادبیات آیینی و شعر ولایی است و غالب سروده های او مدایح و مراثی اهل بیت علیهم السلام است. با این حال در عرصه شعر دفاع مقدس یا اجتماعی و… نیز آثار خوبی ارائه کرده است. دفتر پژوهش و نشر سهروردی این مجموعه را منتشر نموده است.

«دل سنگ آب شد»مجموعه ای از سروده های مذهبی علی انسانی شامل ۲۱ بخش با موضوعات یکتاپرستی و مناجات، حضرت امیرالمومنین(ع)، حضرت فاطمه(س) و سایر اهل بیت و اولاد طاهرین ایشان است. علی انسانی از مرثیه پردازانی است که ضمن شاعر بودن از مادحین اهل بیت(ع) نیز به حساب می آید. شعر انسانی هم به لحاظ فرم هم زبان و هم صور شاعرانه، شعری نسبتا غنی است. او هم مقتضیات فنی شعر را می شناسد و هم اقتضای فضای هیئت را و به دنبال ایجاد حلقه های ارتباطی مستحکم بین این دو فضا است و تقریبا هم موفق بوده است. او در اغلب سروده هایش خصوصا سوگ سروده و مراثی جانب اعتدال را هم در معنی هم در عاطفه و احساس و هم در تصویر رعایت می کند. قریحه شعری انسانی یک قریحه جوشان ولی در برخی موارد فاقد وسواس است.

ارسال نظر

پربیننده ترین

آخرین اخبار