بازار پررونق پوشاک تاناکورا همزمان با تشدید مشکلات اقتصادی

حال و روز صنعت پوشاک چندان مطلوب نیست. کاهش قدرت خرید مردم باعث شده تا بازار پوشاک تاناکورا و دست دوم رونق بگیرد. این نکته از سوی فعالان این صنف نیز اعلام شده است به طوری که حسین افتخاری عضو اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع نساجی در خصوص رونق بازار پوشاک و مصنوعات چرمی استوک و دست دوم گفته است: بخش زیادی از استقبال مردم از این گونه کالاها مربوط به شرایط اقتصادی است به هر حال باید قبول کنیم که اکثریت مردم قدرت خرید  سالهای قبل را ندارند و این در خرید پوشاک کاملا مشخص است فلذا ما پیشنهاد دادیم که سازوکاری برای فروش اقساطی در نظر گرفته شود تا تولیدکنندگان بتوانند سرپا بمانند اما هیچ نهادی حاضر به همکاری نشد.

قیمت‌های سرسام‌آور پوشاک پاییزه، که  گاهی به چند ده میلیون تومان می‌رسد، خرید این کالاها را برای بسیاری از خانواده‌های ایرانی دشوار کرده است.

پوشاکی که در فصول سرد سال عرضه می‌شود، در قیاس با لباس‌های بهاره و تابستانی تنوع بیشتری دارد. این تنوع، در کنار ضرورت استفاده از مواد اولیه مرغوب، موجب شده است که قیمت این محصولات از لباس‌های تابستانی بسیار گران‌تر باشد.

قیمت کالاهایی نظیر پالتو، کاپشن، هودی، شال‌گردن، شلوارهای ضخیم و پولیورها، هرکدام رشد قابل‌توجهی داشته است. بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد قیمت بسیاری از این محصولات طی یک سال گذشته چندین برابر شده است.

با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، بیشتر خانوارهای ایرانی به دنبال خرید پوشاک تولید داخل یا وارداتی از کشورهای همسایه‌اند. عمده این محصولات از هند، پاکستان، ترکیه و چین وارد می‌شوند و قیمت‌های متنوعی دارند.

در همین حال رسانه‌ها نیز از رونق گرفتن بازار فروش البسه دستِ دوم خارجی خبر داده‌ و در گزارش‌های خبری متعدد عنوان کرده‌اند قدرت خرید مردم و رشد قیمت تمام شده تولید موجب شده که سهم پوشاک از سبد هزینه خانوار به زیر یک درصد برسد.

کارشناسان اقتصادی رواج پوشاک کارکرده در ایران را با کاهش سهم پوشاک از هزینه مصرفی خانوارها مرتبط می‌دانند. آمارها نشان می‌دهد سهم پوشاک و کفش در هزینه‌های خانوار از ۹.۳ درصد در سال ۱۳۹۰ به ۱.۳ درصد در سال ۱۴۰۱ سقوط کرده است. این تغییر نشان‌دهنده افول جدی توان مالی مردم و کاهش خرید پوشاک نو است.

با توجه به رکود طولانی‌مدت بازار رسمی، کارشناسان بر این باورند که سهم فعلی به سطحی حدود ۱۰ درصد در قیاس با ابتدای دهه ۹۰ رسیده و نشانه فشار اقتصادی بر خانوارها است. در چنین شرایطی، پوشاک دست دوم و قاچاق، به دلیل قیمت پایین‌تر و دسترسی گسترده‌تر، جایگزین خرید رسمی شده‌اند.

شجاع‌الدین امامی رئوف، دبیر انجمن صنایع نساجی ایران، در گزارشی اعلام کرده است که قاچاق پوشاک، به‌رغم ممنوعیت‌های قانونی، سهمی معادل سه میلیارد دلار در بازار ایران دارد. این رقم گواه آن است که خریداران به دلیل شرایط اقتصادی به کالاهای خارجی، حتی دست دوم، سوق پیدا کرده‌اند.

با این حال برخی از کارشناسان معتقدند، مصرف‌کنندگان اینگونه پوشاک در ظاهر گمان می‌کنند پول کمتری برای خرید پرداخت می‌کنند اما از دو جنبه متضرر می‌شوند. نخست آنکه چون پوشاک مستعمل ارزان است مصرف‌کننده بیش از نیاز واقعی خود آن را می‌خرد و در مجموع نسبت به زمانی که فقط یک دست پوشاک نو از بازار می‌خرد پول بیشتری می‌پردازد و از سوی دیگر به خاطر وجود آلودگی در این پوشاک متحمل هزینه خسارت بهداشتی بیماری‌های پوستی آن نیز می‌شود.

اما به هر روی این واقعیت را باید پذیرفت که افزایش مداوم قیمت‌ها و ناتوانی بخش وسیعی از جامعه در خرید لباس‌های نو، موجب شده است که پوشاک تنها در شرایط ضروری خریداری شود. برای کاهش اثرات رکود و افزایش دسترسی عمومی به پوشاک، سیاست‌گذاری در حوزه تولید و بازار ضروری است. کاهش هزینه‌های تولید، تسهیل واردات مواد اولیه و مقابله با قاچاق کالا می‌تواند به بهبود وضعیت این صنعت و سطح دسترسی شهروندان کمک کند.