بحثهای فنی خط لوله صلح ادامه دارد / چیزی از شورای همکاری خلیج فارس باقی نمانده است

به گزارش خبرنگار مهر، صبح امروز نشست رابطه پاکستان و عربستان و آثار منطقه ای و راهبردی ارتباطات جدید در دفتر سایت دیپلماسی ایرانی با حضور صادق خرازی نماینده اسبق ایران در سازمان ملل، بهرامی سفیر جمهوری اسلامی ایران در افغانستان، محمد فرازمند کاردار ایران در عربستان، طاهریان سفیر سابق ایران در پاکستان و ملازهی و مهتدی کارشناسان منطقه ای برگزار شد.

در این نشست خوشرو کارشناس مسایل منطقه ای در ابتدای جلسه به عنوان میزبان در خصوص برگزاری این جلسه گفت: عربستان در چند سال گذشته دچار یک سردرگمی سیاسی و استراتژیک شده و ایران را رقیب سرسختی برای خود تعریف کرده و هرگونه پیشرفت ایران را به زیان خود دیده است.

وی با اشاره به اینکه دست توطئه جهانی در کار است که قدرت ایران را کم و نفوذ عربستان را افزایش دهد بیان کرد: روابط عربستان با آمریکا نیز دچار تحول شده، آمریکا شیوه حکومت عربستان در منطقه را مناسب نمی داند و عربستان نیز از آمریکا ناراضی است.

وی با بیان این که ملاقات بین سران آمریکا و سعودی این امر را نشان می دهد اظهار داشت: عربستان برای جبران خسارت ها روابط تازه ای با پاکستان برقرار می کند تا با پولی که به پاکستان می دهد این کشور را به بخشی از سیاست خارجی خود تبدیل کند.

فرازمند در ادامه به عنوان اولین تحلیلگر این نشست گفت: باید ابتدا یک چارچوب تحلیلی درباره رفتارهای عصبی عربستان داشته باشیم. ایجاد رابطه تنگاتنگ با پاکستان در چارچوب همین رفتارها است. عربستان یک کشور محافظه کار و بسیار کند در عرصه سیاست بوده است.

وی افزود: امروزه کار به جایی رسیده که در غرب و کشورهایی که به طور سنتی متحد عربستان بودند، عربستان تبدیل به اصلی ترین منبع حمایت از تروریسم در منطقه شده است و این موضوع حتی از سوی غرب تغییر مهمی برای یک کشور محافظه کار است.

وی با بیان اینکه رفتارهای عربستان را باید در منطقه و در سطح بین المللی و داخلی تحلیل کرد اظهار داشت: در سطح بین الملل عربستان سال ها به دنبال گرفتن کرسی شورای امنیت بود، سال گذشته این کرسی به آنها داده شده اما نپذیرفتند. دلیل این عدم پذیرش این است که عربستان در شرایطی نیست که بخواهد مسئولیت پذیرش این کرسی را برعهده بگیرد و این کرسی با مسئولیت هایی که عربستان در حال حاضر دارد همخوانی ندارد.

فرازمند خاطرنشان کرد: عربستان با وجود آن که به صورت رسمی نمی پذیرد اما منبع تغذیه گروه های تروریستی از جمله داعش در منطقه است و کمتر کسی است که بپذیرد این گونه گروه ها بدون عربستان قادر به فعالیت بودند.

وی ادامه داد: در شورای همکاری خلیج فارس نیز عربستان رفتارهای عجیبی ایجاد کرده و دور از واقعیت نیست که بیان کنیم اکنون چیزی از شورای همکاری خلیج فارس باقی نمانده است.

فرازمند به فایل صوتی که از امیر سابق قطر در روزهای گذشته منتشر شده اشاره کرد و اظهار داشت: این فایل که مربوطه با سال ۲۰۰۸ است اختلافات دامنه دار این کشورها را نشان می دهد. حرف هایی درباره عربستان زده می شود که نمی شود یک مقام مسئول درباره یک کشور همسایه بالاتر از این حرف زده باشد.

وی ادامه داد: امیر قطر در آن جا می گوید که شک ندارم تا چند سال آینده دیگر اسمی از عربستان باقی نمی ماند.

فرازمند گفت: عربستان پیش از این با عمان نیز دچار مشکل شده و حتی در اجلاس های رسمی عربستان به ویژه در ارتباط با نقش عمان در پرونده هسته ای ایران به این کشور گلایه می کرد و دیدارهای ایران و آمریکا در عمان که چیزی از این دیدارها به عربستانی ها اعلام نشد.

وی افزود: سعودی ها گمان نمی کردند ایران و غرب به این سرعت بتوانند در پرونده هسته ای به توافق برسند و روی اختلاف ایران و غرب بر سر پرونده هسته ای حساب باز کرده بودند.

عربستان به آمریکا اعلام کرده بود که اکنون وقت سرمایه گذاری بر روی گزینه نظامی در مورد ایران است. برخلاف تصوری که وجود داشت عربستان باید از نتیجه انتخابات سال گذشته ایران استقبال می کرد چرا که کسانی دولت را در دست گرفته بودند که رابطه خوبی با عربستان داشتند اما در چند ماه گذشته سعودی ها به این روابط خوب جواب مثبت ندادند.

فرازمند گفت: از جمله اقدامات دیگر عربستان در سطح بین المللی افزایش انتقاد از آمریکا است که در سطح داخلی شاهد هستیم عربستان دچار رفتار رادیکال شده است.

وی به جانشینی که در عربستان اتفاق افتاد اشاره کرد و گفت: بر اساس یک وصیتنامه فرزندان ملک عبدالعزیز به ترتیب سن در عربستان به پادشاهی می رسیدند اما برای اولین بار در چند ماه گذشته این عهد شکسته شد و عربستان علاوه بر ولیعهد زنده ولیعهد دوم معرفی کرد که آخرین فرزند عبدالعزیز است. این اقدام از سوی عبدالله به این دلیل صورت گرفت که در زمان حیات خودش این کار تاریخی صورت بگیرد. از سوی دیگر این تغییر یک روز قبل از ورود اوباما به ریاض صورت گرفت و برخی گفتند این اقدام به این دلیل صورت گرفت که آمریکا را در مقابل عمل انجام شده قرار دهند.

وی ادامه داد: اما با این وجود همه چیز شکننده است چون اگر عبدالله فوت کند و سلمان پادشاه شود پادشاه می توند همه چیز را به هم بزند.

فرازمند تاکید کرد: عربستان سعودی دچار یک سردرگمی و برزخ استراتژی تاریخی است. از یک طرف با متحدین منطقه یا دچار مشکل شده و از طرف دیگرشاهد خروج ایران از انزوا است.

وی تاکید کرد: این در شرایطی است که در بین کشورهای غیرعربی پاکستان ویژگی های خاصی برای عربستان دارد، عربستان چهره ها خوبی ندارد و کشور محبوبی نیست و دم دست ترین نیروهای نظامی را می تواند از پاکستان استخدام کند.

نگاه عربستان به ایران لزوماً با نگاه پاکستان یکی نیست

در ادامه این نشست سفیر ایران در افغانستان با اشاره به اینکه پاکستان دارای ۱۸۰ میلیون نفر جمعیت است و مشکلات انرژی، اقتصادی، افزایش قیمت و بیکاری از جمله چالش های پاکستان است اظهار داشت: بحثافراط گرایی و بلوچ ها در ایالت بلوچستان از موضوعات امنیتی در پاکستان هستند که با این موضوعات دچار مشکل است.

بهرامی ادامه داد: بر اساس این ویژگی ها رابطه پاکستان با عربستان قابل توجیه است. ۱.۵ میلیون کارگر پاکستانی در عربستان کار می کنند. روزی ۵۰ هزار بشکه نفت عربستان با شرایط خاص در اختیار پاکستان قرار می گیرد و در موضوع کشمیر عربستان نظر پاکستان را تایید می کند و آنها یک قرارداد کاری امنیتی نیز بعد از جنگ کویت بستند.

وی با اشاره به اینکه پاکستان با دو کشور چین و عربستان دارای روابط خاص واستراتژیک است بیان کرد: اما در این جا این سوال مطرح می شود که اگر ایران برای عربستان یک تهدید است آیا تعریف مشترکی بین پاکستان و عربستان در مورد این تهدید وجود دارد.

بهرامی با اشاره به این که ما به یک تعریف مشترک نخواهیم رسید اظهار داشت: نگاه عربستان به ایران لزوماً با نگاه پاکستان یکی نیست. جریانات افراطی در پاکستان می توانند در این گونه موارد مشارکت داشته باشند اما ترجمه رفتار پاکستان به این مفهوم نیست که پاکستان بین ایران و عربستان، عربستان را انتخاب کرده است.

وی در رابطه با خط لوله صلح بین ایران، پاکستان و هند و این که آیا در دولت این مساله پیگیری خواهد شد چرا که در دولت گذشته در بعد سیاسی به شدت مورد تبلیغات قرار گرفت گفت: بحثهای فنی هنوز در مورد خط لوله صلح به نتیجه نرسیده و پرونده این مساله بسته شده نیست. دولت در نگاه کلان می خواهد از منظر واقعی، منطقی و اقتصادی این موضوع پیش رود و از این منظر ممکن است وقفه های کوتاهی در مذاکرات شکل بگیرد. چارچوب های مالی باید حاکم بر توافق باشد که بر این اساس طرفین به توافق نرسیده اند.

منابع منطقه ای به دنبال پیاده کردن الگوی اسلامی مورد نظر خود در منطقه هستند

در ادامه این نشست همچنین ملازهی کارشناس منطقه ای با اشاره به اینکه حزب نوازشریف به دنبال این است که توازنی در مناسبات منطقه ای ایجاد کرده و به نوعی رفتار کند که در بین ایران و عربستان احساسی به وجود نیاید که پاکستان به نفع دیگری است بیان کرد: رقابتی در سطح منطقه ای بین ایران و عربستان و عربستان و پاکستان وجود دارد.

ملازهی گفت: پاکستانی ها احساس می کنند که در رقابت با هند عقب مانده اند و هند پیشرفت نظامی و صنعتی پیدا کرده و برای جبران این عقب ماندگی به دنبال برخی رفتارها هستند.

وی تاکید کرد: نواز شریف در موقعیتی قرار گرفته که ارتش را مجبور کند سیاست جهادی را تغییر دهد چون زمان و شرایط دنیا تغییر کرده است. در مجموع در منطقه آن چه اتفاق می افتد رقابت های سیاسی است که وجود دارد.

وی گفت: منابع منطقه ای به دنبال این هستند که هر کدام به نوعی الگوی اسلامی مورد نظر خود را پیاده کنند. در این میان ترکیه دارای یک الگوی خاص است، ایران الگوی دیگری دارد و عربستان نیز مدعی داشتن یک الگو است. از این زاویه دیدگاه های پاکستان به عربستان نزدیک است.

استفاده عربستان از بمب هسته ای پاکستان بر علیه ایران تبلیغاتی است

همچنین در ادامه این نشست مهتدی کارشناس دیگر مسایل منطقه ای تصریح کرد: عربستانی ها نمی توانند نیروهای آمریکا را مستقیماً برای آموزش وارد کشور خود کنند و این شعار القاعده است که نیروهای کفر نباید بر سرزمین وحی مسلط شوند. این مشکل در عربستان به وسیله افسران پاکستانی که توسط آمریکایی ها آموزش دیده اند برطرف می شود.

وی با اشاره به این که بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نیاز عربستان به پاکستان بیشتر شده است، اظهار داشت: ۲۵ تا ۳۰ درصد جمعیت پاکستان شیعه هستند و بعد از پیروزی انقلاب در ایران ارتشی های پاکستان به شدت تحت تاثیر انقلاب قرار گرفتند.

مهتدی همچنین به مساله استفاده عربستان از بمب هسته ای پاکستان که در ماه های اخیر از سوی مقامات عربستان مطرح شده است اشاره کرد و گفت: طرح این موضوع یک وجهه تبلیغاتی داشت، پاکستانی ها نمی توانند عربستان را در مساله هسته ای خود شریک کنند و نه اینکه قادر هستند بمب هسته ای به عربستان بفروشند و این بر خلاف ادعای عربستان است که اعلام کرده بود در مقابل ایران از بمب هسته ای استفاده خواهد کرد چرا که بمب هسته ای ساخته شده در پاکستان توسط نیروهای اسلامی ساخته شده و برای آنها قابل استفاده نیست.

دریافت کمک پاکستان از عربستان از سر انتخاب نبوده است

درادامه نشست همچنین طاهریان کارشناس دیگر مسایل پاکستان بیان کرد: جمهوری پاکستان از بدو تولد یک کشور دریافت کنند کمک است و به عنوان کشوری که دارای جمعیت مسلمان در منطقه است به کمک نیاز دارد و بیشترین کمک را تا دوران ضیاء از بعضی از کشورهای عربی و ایران دریافت کرده است.

وی با اشاره به اینکه چنین نگاهی در اداره کشور در پاکستان وجود دارد تصریح کرد: به هر حال یک دولت غیر انتخابی در پاکستان روی کار آمد و نیاز به کمک بود تا شرایط تغییر کند. از سوی دیگر کمک ها از طرف اولین کشوری که پاکستان را به رسمیت شناخته قطع شد و در هر حال دریافت کمک از کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی از سر انتخاب نبود.

طاهریان با بیان این که به نظر می رسد اتفاق جدیدی در کلیت روندها شکل نگرفته است اظهار داشت: آن چه که اتفاق افتاده و در سطح رسانه ها نیز شاهد هستیم یک اجبار است و بر اساس اجبار ترتیبات استراتژیک به هم نمی خورد. اتفاق تازه ای حاصل نشده است.

وی با اشاره به رفت و آمدهای بین ایران و پاکستان و سفر نخست وزیر پاکستان به ایران در آینده نزدیک گفت: اسلام آباد به دنبال رفت و آمد با تهران است. ما موافق ائتلاف شکل گرفته بین پاکستان و عربستان نیستیم اما به هر حال یک سری ظرفیت ها ثابت است و این ظرفیت ها نمی تواند دستکاری شود.