ایران از لحاظ ذخایر معدنی رتبه سوم آسیا را دارد

به گزارشامید، محمدتقی کره ای رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی امروز در نشست خبری به ارائه گزارش فعالیت این معاونت در طول ۱۰۰ روز گذشته پرداخت و اظهار داشت: ایران از لحاظ ذخایر معدنی در رتبه سوم آسیا، اول خاورمیانه و دوازدهم تا پانزدهم دنیا قرار دارد. البته کشور از لحاظ متالوژی معدنی نیز جزء ۱۵ کشور برتر دنیا محسوب می شود.

وی با اشاره به ذخایر فسیلی مطلوب کشور، افزود: ایران در کلاس جهانی ۷ معدن بزرگ را در اختیار دارد که این امر در مقایسه با بستر پهناور کشور اندک بوده و باید همت ویژه ای برای ارتقاء اکتشاف و بهره برداری از معادن به وجود آید.

رئیس سازمان زمین شناسی اضافه کرد: تا سال ۸۹ بیش از ۱۲ هزار رخداد معدنی به کشف رسیده است که در حال حاضر از این تعداد ۲ هزار و ۷۴ تبدیل به ذخایر آستانه ای شده است.

وی با بیان این مطلب که وزیر صنعت، معدن و تجارت در طول این ۱۰۰ روز تاکیدات زیادی را بر شناسایی مشکلات موجود در بخش صنعت داشته اند، گفت: در این ۱۰۰ روز بیشتر تاکیدات وزیر بر رفع مشکلات زنجیره ای معدن بوده است که در همین راستا با مطالعات پایه این موارد را شناسایی و تا حد امکان اقدام به رفع آن نموده ایم.

کره ای تصریح کرد: جلسات متعددی برای توسعه و تقویت بخش معدن و رفع مشکلات تولید آن، درخواست های اکتشاف و رفع مدت زمان اخذ پروانه اکتشافات معدنی برگزار شده است تا در راستای آن بتوانیم حدالامکان روند پیچیده و مدت زمان اضافی در اکتشافات را از بین ببریم.

وی بر روان سازی صدور گواهی اکتشافات در بخش خصوصی مواردی را مطرح کرد و اظهار داشت: البته سازمان زمین شناسی اطلاعات پایه را بررسی و آنها را منتشر و اعلام می کند. حال حضور بخش خصوصی و دیگر فعالین معدن بستگی به تمایل آنها دارد. چرا که در بخشی از موارد برخی از واگذاری ها به دلیل عدم توانایی بخش خصوصی و یا موارد دیگر صورت نمی گیرد. همین امر باعثمی شود تا کندی در اکتشاف و فرآوری مواد معدنی در نقاط مختلف ایجاد شود.

کره ای در ادامه این نشست خبری به اعلام آماری از فعالیت این معاونت در طول ۱۰۰ روز پرداخت و گفت: در این مدت مجموعه ارزش منابع واگذار شده دو هزار و ۵۵۰ میلیارد تومان، محدوده اکتشافی واگذار شده ۸۷۴ میلیارد تومان، و مجموعه ارزش گواهی کشف های معدنی اخذ شده ۳۲۸ میلیارد تومان است. همچنین حدود ۲۷ محدوده در کشور آماده کسب گواهی کشف هستند.

وی یکی از رویکردهای مهم سازمان زمین شناسی و اکتشاف معدنی را اکتشافات کانسارهای پنهان و عناصر استراتژیک عنوان کرد و گفت: طی توافقنامه ای که با چین اخیرا منعقد شده است مقرر است پروفیل هایی را شناسایی و ظرف ۳ سال مطالعاتی در این چهارچوب در کشور انجام شود.

رئیس سازمان زمین شناسی ضمن بیان این مطلب که در کنار فعالیت های اکتشافی باید توجه ویژه ای به فراوری مواد معدنی نیز صورت بگیرد، تصریح کرد: نسبت به تولید و ذخایر شناخته شده مواد معدنی هنوز با عقب ماندگی هایی روبه رو هستیم که باید بخش های مختلف کشور در تقویت فراوری مواد معدنی بسترسازی مناسبی را برای حضور بخش خصوصی به وجود آورند تا با ارزش افزوده بالا امکان صادرات این مواد به وجود آید.

وی فعالیت توامان اکتشاف و فراوری موادمعدنی را یکی از راهکارهای موثر برای جلوگیری از خام فروشی دانست و گفت: تولید اطلاعات پایه زمین شناسی و اکتشافات ناحیه ای در تمام کشورها در چارچوب وظایف حاکمیتی دولت قرار می گیرد اما بخش عملیات اکتشافی در کشورهای توسعه یافته در اختیار بخش خصوصی و در کشورهای در حال توسعه در چارچوب وظایف بخش خصوصی و دولتی است که در این امر نیز باید به تقویت حضور بخش خصوصی توجه ویژه ای را انجام دهیم.

کره ای در ادامه این نشست خبری در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه روز گذشته وزیر صنعت از آزادی ۸۰ درصد از بخش های بلوکه شده در حوزه معدن مطالبی را عنوان کردند، این ۸۰ درصد شامل چه مناطقی می شود؟ اظهار داشت: در صحبت های پیشین خود عنوان کردم ما به اطلاعات پایه را تدوین و نقشه های زمین شناسی را منتشر می کنیم. به نحوی که به استناد این نقشه ها به فعالان متقاضی اکتشاف و بهره برداری معادن اعلام می کنیم که این منطقه از لحاظ معدنی امیدبخش است. حال اگر وزیر دیروز از آزادی ۸۰ درصد مناطق بلوکه شده سخن می گویند به نظر بنده منظور ایشان آزادی درخواست ها بر اکتشاف معادن بوده است چرا که همین درخواست ها و افزایش حجم آنها و محدودیت هایی منطقه های بلوکه در فعالیت های معدنی مشکلاتی را به وجود آورده بودند، به نظر می رسد هدف وزیر رفع این ابهامات است.

وی در پاسخ به پرسش دیگری در خصوص جزئیات بودجه امسال معاونت اکتشافات معدنی گفت: در بودجه ۹۳ تقسیم بندی مناسبی صورت گرفته است و این در بخش اکتشافات معدنی نسبت به سال گذشته اختصاص بودجه رشد ۱۲۰ درصدی یافته است. البته این منابع جوابگوی نیاز ما نیست که وزیر تأکید دارد مابقی نیازها را از بودجه های غیردولتی تامین کنیم،

رئیس سازمان زمین شناسی اضافه کرد: در لایحه پیشنهادی دولت طرح های بالای ۶۰ تا ۸۰ درصد در اولویت اختصاص منابع قرار دارد اما باید بگویم در حال حاضر با اولویت بندی سیاست هایی را برای انجام طرح های عمرانی خود در نظر گرفته ایم.

کره ای در رابطه با دریاچه ارومیه نیز به بیان توضیحاتی پرداخت و گفت: ما در سال ۸۶ اعلام کردیم که دریاچه ارومیه در مرحله خطر قرار دارد، این امر منوط بر این نیست که فقط در دولت یازدهم توجه ویژه ای به این بخش صورت گرفته بلکه در سال ۸۶ نامه های رسمی به وزارت نیرو و حتی در شورای عالی آب و سایر شوراها نیز نکات زیادی را مطرح نمودیم.

وی اضافه کرد: البته دولت ۱۹ طرح برای احیاء دریاچه ارومیه نیز اعلام نموده که در حال بررسی آنها است.

*دشت تهران سالانه ۳۶ سانتی متر نشست می کند

محمدجواد بلورچی مدیرکل مخاطرات زمین شناختی نیز در ادامه این نشست خبری به بیان توضیحاتی در خصوص مخاطرات فعلی زمین شناسی کشور پرداخت و اظهار داشت: ایران از میان ۴۳ مورد مخاطره زمین شناسی ۳۲ پدیده و رخداد را از آن خود کرده است که این امر نشان از آن دارد که مسئولین باید برای مدیریت و رفع رخدادهای زمین شناسی تدابیر مناسبی را اتخاذ کنند.

وی با اشاره به اینکه در ۱۰۰ سال گذشته سهم ایران در مخاطرات زمین شناسی ۱۶.۵ درصد اما در ۵۰ سال گذشته سهم ایران ۳۰ درصد از مرگ و میر ناشی از زلزله را به خود اختصاص داده است افزود: وظیفه سازمان زمین شناسی تدوین نقشه های ملی برای ۴ مخاطره زلزله، سیل، فرونشست و لغزش است که مسئولین باید با بررسی این نقشه ها سیاست هایی را برای کاهش بروز رخدادها در کشور به کار گیرند.

بلورچی به برداشت های غیرمنطقی آب زیرزمینی در کشور اشاره کرد و اظهار داشت: هم اکنون ما از ۹۳ درصد آب های زیرزمینی کشور برداشت می کنیم که این موضوع آب شرب و آب صنعتی را برای ما محدود کرده است. البته این موضوع موجب نامطلوب شدن وضعیت آب خوان کشور و در نهایت فرونشست های زمین نیز می شود.

مدیرکل مخاطرات سازمان زمین شناسی اظهار داشت: در گذشته بالاترین نرخ فرونشست دنیا متعلق به مکزیکوسیتی با ۳۲ سانتی متر در سال بوده است که هم اکنون تهران با فرونشست ۳۶ سانتی متر در سال بالاترین رتبه را از آن خود کرده است. این امر نشان از آن دارد که باید به شکل جدی به پدیده فرونشست در نقاط مختلف کشور توجه زیادی را نماییم.

بلورچی با ابراز تاسف از اینکه در بخش سیلاب نیز به دلیل ساخت و ساز در حریم رودخانه آمار نامناسبی را به خود اختصاص داده ایم گفت: در بخش خشکسالی نیز کشور در مقطعی از جهان قرار دارد که پتانسیل خشکسالی بسیاری را از آن خود کرده است. البته فرونشست های نامطلوب در نقاط مختلف کشور نیز دیگر نگرانی ما است که باید یکی از علت های آن را برداشت از آب های زیرزمینی به صورت غیرکارشناسانه دانست.