در جشنواره منتظر اتفاق تازه ای نبودیم
سعید مستغاثی در نشست نقد و ارزیابی جشنواره سی و دوم فیلم فجر گفت: این آدم ها(مسولان سینما) دور هم می چرخند و هیچ اتفاقی مدیریتی قبل از جشنواره فجر نداشتیم که بخواهیم در جشنوراه سی و دوم منتظر یک اتفاق تازه ای باشیم.
گروه فرهنگی مشرق- نشست نقد و ارزیابی جشنواره سی و دوم فیلم فجر توسط جنبش سینمای انقلاب با همکاری هیات حمایت از کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد. ناصر هاشم زاده و سعید مستغاثی در این نشست تحلیلی به ارزیابی فیلم های جشنواره فجر و نسبت آنها با جریان انقلاب اسلامی پرداختند.
براساس این گزارش، هاشم زاده در خصوص اینکه در فیلم های جشنواره سی و دوم فیلم فجر چقدر به مردم توجه شده بود، گفت: نگرانی ما از کجاست که به این قضیه این گونه نگاه می کنیم. این نگرانی از این جهت است که کشور و انقلاب یا بنیان هایی که انقلاب و این کشور را ایجاد کرده یعنی دین و آیین و مردم چقدر مورد توجه جشنواره بوده است. همیشه هم ارزیابی ها به این دلیل بوده است. اینکه سینما امسال در جشنواره ۳۲ در سال ۹۲ چقدر به مردم توجه کرد؟ چقدر به انقلاب توجه کرد؟ و چقدر پشت به مردم کرد؟ و چقدر بی توجه به انقلاب بود یا خلاف جهت انقلاب حرکت کرد.
وی افزود: چون به این مسئله می اندیشیم خود به خود تحلیل ها و نگرانی ما یک جهت مشخص پیدا می کند. جشنواره فجر می خواهد آیینه ای باشد برای یک سال آینده سینمای ما. جشنواره فجر آیینه ای برای آینده است. این فیلمنامه نویس خاطرنشان کرد: در این دوره درصد فیلم هایی که به مردم روی خوش نشان دادند و برای مردم احترام قائل شدند و خواسته اند امید را برای مردم ایجاد کنند بسیار کمتر از فیلم هایی بودند که دغدغه و نگرانی ایجاد کرده اند و باعثاین شده اند که عده ای مثل ما اعتراض کنند. این نشان دهنده یک نگرانی ست. اما ما به نگرانی تن دادیم و به آن عادت کردیم. یکی از ناراحتی های من این است که ما را به این موش و گربه بازی عادت داده اند که یکی نقش گربه و یک عده ای هم نقش موش را بازی کنند. این خیلی بد است.
هاشم زاده تصریح کرد: باید اراده ای وجود داشته باشد که این اراده برای سینما برنامه ریزی کند. من می گویم این اراده وجود ندارد همانطور که در اقتصاد وجود ندارد. به نظر من هیچ اراده ای وجود ندارد که بخواهد عدالت اجتماعی برقرار شود. جایی که اقتصاد ته اش سوراخ است فکر می کنید از فرهنگ چیزی در می آید؟ این فرهنگ زاییده آن است. مگر مفاسد اقتصادی در سینمای ما کمتر است. فکر می کنید از فوتبال کمتر است؟ تازه فوتبال را هم که می گویند فرهنگ.
بنابراین این گزارش، سعید مستغاثی منتقد و تحلیلگر سینما نیز در این خصوص گفت: سینمای ما مثل یک تیم فوتبال شده که یارهای جدید نمی آورد و همین ها عوض می شوند. آخرش هم اگر گلی زده شود همان علی دایی ست و شخص دیگری از پس گل زدن بر نمی آید. البته تازگی ها دفاع های ایران بیشتر گل می زنند.
وی افزود: اقتصاد ی اش را نمی گویم مسئولینش را می گویم. الان مسئولینی که در سینما هستند غیر از رأس هرم که او هم رایزن فرهنگی بوده و آقای ایوبی باشد، تقریبا اکثریت بدنه سینمایی همانهایی هستند که قبلا هم بوده اند.
این تحلیلگر سینما ادامه داد: این روزها بحثی مطرح بود که «فضا تغییر کرده و ما خوشحال شده ایم و حالمان خوب شده.» چه اتفاقی افتاده؟ چیزی مثل این که کی روش چهارتا بازیکن از آن طرف آورده است. حالا این جا هم فقط ایوبی را از آن طرف آوردند. تازه او هم که در هیچ تیم خارجی بازی نمی کرده. یعنی در واقع هیچ اتفاقی نیفتاده است. گفتند آن هایی که فیلم نمی ساختند بیایند بسازند حالا کی نمی ساخته من نمی دانم. تمام کسانی که امروز مدعی هستند، در دوره های گذشته فیلم ساخته اند. یک سال، چهار یا هشت سال پیش. یا مثلا تمام آدم هایی که بت های آقایان هستند را ببینید؛ هر سال سند منگوله دار جشنواره فجر به اسمشان است، کیمیایی که تجلیل شد، خانم بنی اعتماد که می گوید من فلان و بهمان هستم دو سال پیش در همین جشنواره فیلم مستند داشت در دولت نهم که جایزه گرفت و فیلم ساخت. یعنی همه بوده اند.
مستغاثی تاکید کرد: اتفاق جدیدی نیفتاده بود که ما بخواهیم در جشنوراه سی و دوم منتظر یک اتفاق تازه ای باشیم. یک اسم عوض شدن که اتفاق جدیدی نیست. یکی از شعارهای انقلاب مربوط به همین قضیه است البته بلا تشبیه که نخست وزیرها عوض می شدند. یعنی این آدم ها دور هم می چرخند و قبلا هم اغلب آنها در همین سینما حساب پس داده بودند. بنابراین ما هیچ اتفاقی مدیریتی هم قبل از جشنواره فجر نداشتیم که حالا مثلا فیلی هوا بشود. البته در این جشنواره دو سه فیلم خوب داشتیم که انصافا هم خیلی خوب بودند. چ و شیار ۱۴۳ به نظرم خیلی امیدوارکننده بودند
وی خاطرنشان کرد: اما حالا در این جشنواره جز چند فیلم معدودی که دو نمونه اش را گفتم، فیلم هایی که نام های بزرگ پای آنها بود از اسم های کوچک ضعیف تر بودند. و این به نظرم به خاطر همان عجله ای بود که داشتند و می خواستند هرطور شده باشند. از این طرف دولت می گفت که بیایید ما می خواهیم همه باشید آن ها هم که می خواستند بگویند ما حالمان خوب شده و خلاصه همه این ماجراها دست به دست هم داد که ما یک آش در هم جوشی در جشنواره داشته باشیم که اسمش را نتوانیم جشنواره بگذاریم. هر جشنواره ای برای خودش حیثیت و اعتباری دارد. چیزی که در این جشنواره داشتیم - به غیر از دو سه مورد - اصلا سینما نبود. اول باید سینما داشته باشید و بعد بروید دنبال این که می خواهید چه بگویید.
براساس این گزارش، سید ناصر هاشم زاده در ادامه این بحثاظهار داشت: خیلی بد است که فرهنگ این قدر زیرمجموعه سیاست باشد. خوب است اهل سیاست دنبال این باشند که تأیید از اهل فرهنگ بگیرند.
وی افزود: بعد از هر جشنواره ای که برگزار می شود در آن دنبال رگه هایی هستیم که بگوییم هنوز امیدی هست و چون امید هست هنوز هستیم. حتی یک فیلم خوب ما را امیدوار می کند که به آینده چشم بدوزیم. در واقع حتی فیلم های بد هم ما را ناامید نمی کنند که با آن توجیه کار را رها کنیم.
این فیلمنامه نویس بیان داشت: در برابر جادو و جنبلی که در سینما هست و جادو و جنبل سطح پایینی هم هست و در سینمای ما حتی مردم را به سینما نمی کشاند آن طرف حداقل جادو و جنبلش را یاد گرفته اند. این جا چون رانت خواری و حساب و کتاب سیاسی هست خود سینما مفقود است. یعنی شما یک انگیزه و اراده ای در سینما برای این که فیلم خوب بسازند دارید. بی توجه به این که مثلا امسال رئیس جمهور کیست.
هالیوود برای آمریکا خوب عمل کرده هم سرمایه جذب کرده و هم افکار را سامان داده است. اما سینمای ما برای ما چه کرده؟ برای ایران اسلامی و انقلاب چه کرده؟
اگر این ارزیابی شود متوجه می شویم که آیا سینمای ما اصلا چنین دغدغه ای دارد؟ دغدغه مسئولان سینمایی این است؟ مگر نمی گویند سینمای ما بودجه و سرمایه اندکی دارد؟ پس دست کم این سرمایه اندک را درست به کار بگیرید. البته آنگونه که می گویند سرمایه اندکی نیست، این را می گویند که کسی هوس نکند و مشتری نشود. بالاخره آقایان محدودند و سرمایه اندک هم برای شان خوب است.
همه ما امیدوار بودیم در این جشنواره لااقل چند فیلم خوب ببینیم که خدا را شکر چند تا فیلم بود که ما را به آینده امیدوار کرد.
براساس این گزارش، هاشم زاده در خصوص اینکه در فیلم های جشنواره سی و دوم فیلم فجر چقدر به مردم توجه شده بود، گفت: نگرانی ما از کجاست که به این قضیه این گونه نگاه می کنیم. این نگرانی از این جهت است که کشور و انقلاب یا بنیان هایی که انقلاب و این کشور را ایجاد کرده یعنی دین و آیین و مردم چقدر مورد توجه جشنواره بوده است. همیشه هم ارزیابی ها به این دلیل بوده است. اینکه سینما امسال در جشنواره ۳۲ در سال ۹۲ چقدر به مردم توجه کرد؟ چقدر به انقلاب توجه کرد؟ و چقدر پشت به مردم کرد؟ و چقدر بی توجه به انقلاب بود یا خلاف جهت انقلاب حرکت کرد.
وی افزود: چون به این مسئله می اندیشیم خود به خود تحلیل ها و نگرانی ما یک جهت مشخص پیدا می کند. جشنواره فجر می خواهد آیینه ای باشد برای یک سال آینده سینمای ما. جشنواره فجر آیینه ای برای آینده است. این فیلمنامه نویس خاطرنشان کرد: در این دوره درصد فیلم هایی که به مردم روی خوش نشان دادند و برای مردم احترام قائل شدند و خواسته اند امید را برای مردم ایجاد کنند بسیار کمتر از فیلم هایی بودند که دغدغه و نگرانی ایجاد کرده اند و باعثاین شده اند که عده ای مثل ما اعتراض کنند. این نشان دهنده یک نگرانی ست. اما ما به نگرانی تن دادیم و به آن عادت کردیم. یکی از ناراحتی های من این است که ما را به این موش و گربه بازی عادت داده اند که یکی نقش گربه و یک عده ای هم نقش موش را بازی کنند. این خیلی بد است.
هاشم زاده تصریح کرد: باید اراده ای وجود داشته باشد که این اراده برای سینما برنامه ریزی کند. من می گویم این اراده وجود ندارد همانطور که در اقتصاد وجود ندارد. به نظر من هیچ اراده ای وجود ندارد که بخواهد عدالت اجتماعی برقرار شود. جایی که اقتصاد ته اش سوراخ است فکر می کنید از فرهنگ چیزی در می آید؟ این فرهنگ زاییده آن است. مگر مفاسد اقتصادی در سینمای ما کمتر است. فکر می کنید از فوتبال کمتر است؟ تازه فوتبال را هم که می گویند فرهنگ.
بنابراین این گزارش، سعید مستغاثی منتقد و تحلیلگر سینما نیز در این خصوص گفت: سینمای ما مثل یک تیم فوتبال شده که یارهای جدید نمی آورد و همین ها عوض می شوند. آخرش هم اگر گلی زده شود همان علی دایی ست و شخص دیگری از پس گل زدن بر نمی آید. البته تازگی ها دفاع های ایران بیشتر گل می زنند.
وی افزود: اقتصاد ی اش را نمی گویم مسئولینش را می گویم. الان مسئولینی که در سینما هستند غیر از رأس هرم که او هم رایزن فرهنگی بوده و آقای ایوبی باشد، تقریبا اکثریت بدنه سینمایی همانهایی هستند که قبلا هم بوده اند.
این تحلیلگر سینما ادامه داد: این روزها بحثی مطرح بود که «فضا تغییر کرده و ما خوشحال شده ایم و حالمان خوب شده.» چه اتفاقی افتاده؟ چیزی مثل این که کی روش چهارتا بازیکن از آن طرف آورده است. حالا این جا هم فقط ایوبی را از آن طرف آوردند. تازه او هم که در هیچ تیم خارجی بازی نمی کرده. یعنی در واقع هیچ اتفاقی نیفتاده است. گفتند آن هایی که فیلم نمی ساختند بیایند بسازند حالا کی نمی ساخته من نمی دانم. تمام کسانی که امروز مدعی هستند، در دوره های گذشته فیلم ساخته اند. یک سال، چهار یا هشت سال پیش. یا مثلا تمام آدم هایی که بت های آقایان هستند را ببینید؛ هر سال سند منگوله دار جشنواره فجر به اسمشان است، کیمیایی که تجلیل شد، خانم بنی اعتماد که می گوید من فلان و بهمان هستم دو سال پیش در همین جشنواره فیلم مستند داشت در دولت نهم که جایزه گرفت و فیلم ساخت. یعنی همه بوده اند.
مستغاثی تاکید کرد: اتفاق جدیدی نیفتاده بود که ما بخواهیم در جشنوراه سی و دوم منتظر یک اتفاق تازه ای باشیم. یک اسم عوض شدن که اتفاق جدیدی نیست. یکی از شعارهای انقلاب مربوط به همین قضیه است البته بلا تشبیه که نخست وزیرها عوض می شدند. یعنی این آدم ها دور هم می چرخند و قبلا هم اغلب آنها در همین سینما حساب پس داده بودند. بنابراین ما هیچ اتفاقی مدیریتی هم قبل از جشنواره فجر نداشتیم که حالا مثلا فیلی هوا بشود. البته در این جشنواره دو سه فیلم خوب داشتیم که انصافا هم خیلی خوب بودند. چ و شیار ۱۴۳ به نظرم خیلی امیدوارکننده بودند
وی خاطرنشان کرد: اما حالا در این جشنواره جز چند فیلم معدودی که دو نمونه اش را گفتم، فیلم هایی که نام های بزرگ پای آنها بود از اسم های کوچک ضعیف تر بودند. و این به نظرم به خاطر همان عجله ای بود که داشتند و می خواستند هرطور شده باشند. از این طرف دولت می گفت که بیایید ما می خواهیم همه باشید آن ها هم که می خواستند بگویند ما حالمان خوب شده و خلاصه همه این ماجراها دست به دست هم داد که ما یک آش در هم جوشی در جشنواره داشته باشیم که اسمش را نتوانیم جشنواره بگذاریم. هر جشنواره ای برای خودش حیثیت و اعتباری دارد. چیزی که در این جشنواره داشتیم - به غیر از دو سه مورد - اصلا سینما نبود. اول باید سینما داشته باشید و بعد بروید دنبال این که می خواهید چه بگویید.
براساس این گزارش، سید ناصر هاشم زاده در ادامه این بحثاظهار داشت: خیلی بد است که فرهنگ این قدر زیرمجموعه سیاست باشد. خوب است اهل سیاست دنبال این باشند که تأیید از اهل فرهنگ بگیرند.
وی افزود: بعد از هر جشنواره ای که برگزار می شود در آن دنبال رگه هایی هستیم که بگوییم هنوز امیدی هست و چون امید هست هنوز هستیم. حتی یک فیلم خوب ما را امیدوار می کند که به آینده چشم بدوزیم. در واقع حتی فیلم های بد هم ما را ناامید نمی کنند که با آن توجیه کار را رها کنیم.
این فیلمنامه نویس بیان داشت: در برابر جادو و جنبلی که در سینما هست و جادو و جنبل سطح پایینی هم هست و در سینمای ما حتی مردم را به سینما نمی کشاند آن طرف حداقل جادو و جنبلش را یاد گرفته اند. این جا چون رانت خواری و حساب و کتاب سیاسی هست خود سینما مفقود است. یعنی شما یک انگیزه و اراده ای در سینما برای این که فیلم خوب بسازند دارید. بی توجه به این که مثلا امسال رئیس جمهور کیست.
هالیوود برای آمریکا خوب عمل کرده هم سرمایه جذب کرده و هم افکار را سامان داده است. اما سینمای ما برای ما چه کرده؟ برای ایران اسلامی و انقلاب چه کرده؟
اگر این ارزیابی شود متوجه می شویم که آیا سینمای ما اصلا چنین دغدغه ای دارد؟ دغدغه مسئولان سینمایی این است؟ مگر نمی گویند سینمای ما بودجه و سرمایه اندکی دارد؟ پس دست کم این سرمایه اندک را درست به کار بگیرید. البته آنگونه که می گویند سرمایه اندکی نیست، این را می گویند که کسی هوس نکند و مشتری نشود. بالاخره آقایان محدودند و سرمایه اندک هم برای شان خوب است.
همه ما امیدوار بودیم در این جشنواره لااقل چند فیلم خوب ببینیم که خدا را شکر چند تا فیلم بود که ما را به آینده امیدوار کرد.
ارسال نظر